توریسم چگونه درآمد کشور را افزایش می‌دهد؟

همانطور که میدانید هیچ کشوری حتی بزرگترین غولهای اقتصادی در دنیا نظیر آمریکا و چین، قادر به تولید همه محصولات مورد نیاز خود نیستند. بنابراین محصولات مورد نیاز افراد یک کشور یا در داخل تولید میشوند یا از خارج کشور وارد میشوند. اگر میزان پولهای موجود در اقتصاد دنیا را برای مثال 100 واحد در نظر بگیرید هر کشوری سهمی از این واحدها خواهد داشت. کشوری که بتواند محصولات بیشتری به کشورهای دیگر بفروشد یا اصطلاحا صادر کند، حجم بیشتری از این پولها به اقتصادش وارد شده و ثروتمندتر میشود. هر چه میزان صادرات بیشتر باشد منابع لازم برای توسعه کشور، ایجاد کارخانجات، راهها، خطآهن، مراکز آموزشی و... بیش از پیش فراهم میشود و کشور راحتتر در مسیر توسعه قدم میگذارد. اما لازمه فروختن کالا و خدمات در دنیا چیست؟ پرواضح است محصولات شما باید در بازارهای جهانی معرفی شود، به رقابت با کالاهای مشابه پرداخته و نهایتا در قیمت معینی به فروش برسد.

این مطلب بهصورت ضمنی اشاره به این موضوع دارد که شما برای پیدا کردن تقاضای مورد نیاز کالاهای خود باید هزینههایی متقبل شوید. شاید یک مغازهدار برای دیده شدن محصولاتش نیاز به نصب یک تابلوی یک میلیون تومانی داشته باشد اما فروش یک محصول کشوری، در بازارهای بینالمللی نیازمند صرف میلیونها دلار باشد مثل مالیاتهای مختلف در کشور مقصد، هزینه ورودی بازارها، هزینه تبلیغات، هزینه حمل و... اما اگر سازوکاری فراهم شود که مردم از کشورهای مختلف قدم در بازارهای شما گذاشته و محصولاتتان را درب مغازه خریداری کنند چطور؟ اگر رویهای باشد که شما بدون انجام تبلیغات در سراسر دنیا محصول خود را در سطح بینالمللی معرفی کنید چطور؟ توریسم بستری برای جذب و ایجاد چنین تقاضایی است. دامنه این تقاضا ورای محصولات متداول، میتواند شامل محصولات سنتی و ناشناخته، جاذبههای گردشگری، مکانهای تاریخی و... باشد. یعنی شما با فروختن یک کاسه آش محلی یا یک کلاه سنتی، حتی با نشان دادن جاذبه طبیعی منطقه خود بدون اینکه آسیبی به آن وارد شود میتوانید ارز خارجی را به چرخه معیشتی خود و بهطور کلی سیستم اقتصادی کشور وارد کنید.

هر گردشگر در مسیر عبوری خود با مکانها، فضاها، بازارها و... مختلفی روبهرو میشود هر کالا و خدماتی که او در این مسیر خریداری میکند در واقع مانند فروش محصولات کشوری در یک بازار جهانی است. در حقیقت او بخشی از همان واحدهای پولی ثابت در دنیا را وارد چرخه اقتصاد کشور میکند. با این توضیح شاید بتوانید دلیل رقابت کشورها برای کسب سهمیه میزبانی در رقابتهای ورزشی بینالمللی جذاب نظیر المپیک یا جام جهانی فوتبال را درک کنید. این رویه یک گونه بسیار مناسب برای بهبود وضعیت اقتصادی و معرفی انواع محصولات وطنی میزبانان به کشورهای دیگر است. در اقتصاد همانند سایر محصولات که برای تولید آن نیاز به ایجاد کارخانه یا واحد تولیدی است، گردشگری نیز دارای صنعت منحصربهفرد خود است. این صنعت شامل کلیه فعالیتهایی میشود که موجب معرفی جاذبههای گردشگری و تسهیل ورود گردشگران از کشورهای مختلف به مرزهای داخلی میشود.

دامنه این فعالیتها بسیار وسیع است؛ گذشته از مراکز تفریحی و تاریخی، ایجاد فرصتهای سرمایهگذاری و ورود سرمایهداران برای حضور در بازارهای داخلی، ایجاد مراکز آموزشی و پژوهشی نظیر دانشگاههای معتبر و... از دیگر محصولات این صنعت است. بررسی صنعت گردشگری در کشور ما منجر به کشف دو حقیقت تاملبرانگیز میشود، داشتن منابع گردشگری قابل ملاحظه و متاسفانه جاذبههای گردشگری ناچیز. باید توجه داشت صرف داشتن یک منبع اقتصادی بهمعنی سودآوری اقتصادی آن نیست. هر منبعی باید فرآوری و پردازش شده تا با ایجاد ارزش افزوده درخور، بتواند به یک محصول مورد توجه تبدیل شود. کشور ما منابع گردشگری زیادی دارد اما جاذبههای گردشگری ما بسیار پایین است. یک مثال بسیار ساده شاید بتواند موضوع را برای شما روشن کند. هزینه بازدید برای یک توریست از تخت جمشید 20 هزار تومان یا تقریبا 5 پوند است. او پس از ورود در محوطهای غیر از آثار باستانی موجود و موزه، جای دیگری برای پول خرج کردن مشاهده نمیکند.

اما یک توریست در اسپانیا وقتی برای دیدن یک بازی فوتبال معمولی از تیم بارسلونا میرود ممکن است بین 18 تا بیش از 300 پوند هزینه کند. مسوولان باشگاه غیر از هزینه ورودی به ورزشگاه جاذبههای توریستی مثل عکسگرفتن با جامهای این باشگاه، بازدید از موزه ورزشگاه، یا حتی عکس و امضا گرفتن از بازیکنان و... فراهم کردهاند تا انواع جاذبهها برای علاقهمندان فراهم شده و تمایل آنها برای پول خرج کردن تا حد ممکن بالا رود. این موضوع همان وظیفه اصلی صنعت توریسم یعنی تبدیل یک منبع ساده گردشگری (از دید مردم) به یک جاذبه بینالمللی است. بارها در اخبار مسوولان ابراز میکنند ایران از لحاظ برخورداری از جاذبههای تاریخی و فرهنگی در بین 10 کشور اول جهان جای دارد. اما برای ارزیابی وضعیت این صنعت در کشور کافی است بدانید در سال 2015 بر اساس شاخصهای رقابتپذیری سفر و گردشگری در دنیا، کشور ما بین 141 کشور جایگاه نودوهفتم را به خود اختصاص داده است. در وصف مزایای اقتصادی این صنعت همین بس که بر اساس یافتهها، گردشگری بینالمللی بالاترین درآمد صادراتی دنیا را در اختیار داشته و درآمد ارزی حاصل از آن از غولهای صنعت جهان نظیر نفت، خودروسازی و تجهیزات الکترونیکی نیز بیشتر بوده است.