پایان عصر موتورهای درون‌سوز

در این سرمقاله، اکونومیست با اشاره به استفادههای خوبی که تاکنون از موتورهای درونسوز دارای سوخت فسیلی شده، اعلام کرد دوران این دستگاهها که روزی جهان ما را دستخوش تغییر کردند، بهسر رسیده است. یک نشریه فرانسوی بهنام «لو پتیت» در دسامبر سال 1893 نوشته بود: «خلاقیت بشر هنوز نتوانسته است فرآیند مکانیکی را بیابد که بهعنوان نیروی محرکه وسائط نقلیه جایگزین اسبها شود.» به همین مناسبت یک مسابقه اتومبیلرانی در پاریس ترتیب داده شد و داوطلبان در آن از خودروهایی استفاده کردند که نیروی محرکه موتور آنها با بخار، بنزین، برق، هوای فشرده یا حتی آب تامین میشد.

برنده بی چون و چرای این مسابقه موتور درونسوز یا همان موتور احتراقی بنزینی بود. حالا اما بهنظر میرسد طی یک قرن آینده شاهد تغییر این صنعت و دگرگونی جهان خواهیم بود. روزهای عمر موتورهای درونسوز به شماره افتاده و در عوض شاهد رشد سریع فناوری باتریها و موتورهای برقی هستیم. در سال 1894 حتی یک خودروی برقی هم ساخته نشد، یکی از دلایل این بود که در طول مسیر به فواصل حدود 30 کیلومتر، به ایستگاههای تعویض باتری نیاز بود.

خودروهای برقی امروز اما به مدد باتریهای لیتیوم-یونی خود عملکرد بسیار بهتری دارند. خودروی چوی بولت، توان طی مسافت 383 کیلومتر را دارد. طرفداران تسلا بهتازگی خودروی مدل اس این شرکت را با تنها یک بار شارژ تا بیش از 1000کیلومتر راندند. بانک یوبیاس اعلام کرده است که هزینه مالکیت یک خودروی برقی تا سال آینده با هزینه مالکیت خودروی بنزینی برابری خواهد کرد، البته به بهای زیان خودروسازان. این بانک با خوشبینی پیشبینی کرده است که تا سال 2025 خودروهای برقی 14 درصد از فروش خودروی جهان را به خود اختصاص خواهند داد.

این یعنی یک درصد بیشتر از امروز. سایر پیشبینیها هم هرچند ملایمتر، اما روندی فزاینده را نشان میدهند چون باتریها در حال ارزانتر و بهتر شدن هستند. هزینه هر کیلووات ساعت توان این موتورها از 1000دلار در سال 2010 امروز به تنها 130 تا 200 دلار رسیده است. قوانین کشورها هم در حال سختتر شدن هستند. در ماه گذشته بریتانیا به فهرست طولانی کشورهایی پیوست که قصد دارند فقط از خودروهای برقی استفاده کنند و اعلام کرد که آلایندگی همه خودروهای این کشور تا سال 2050 باید به صفر برسد. البته بهنظر نمیرسد که گذار از سوخت فسیلی و پیستون به سمت باتری و موتور الکتریکی تا آن زمان طول بکشد.

صدای واپسین نفسهای موتورهای دیزلی درونسوز هماکنون هم در سراسر جهان به گوش میرسد و بسیاری از تبعات این رویداد، خوشایند خواهند بود. سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده است بزرگترین خطر زیستمحیطی آلایندههای هوا هستند که سالانه در جهان جان 3 میلیون و 700 هزار نفر را میگیرد. در این بین نقش خاورمیانه که تولیدکننده عمده سوخت فسیلی است اهمیت بسزایی دارد. اکونومیست در نهایت پیشبینی میکند که خودروهای برقی خودران در قرن 21 به طرز عمیق و غیرمنتظرهای جهان ما را دگرگون میکنند.