پرواز «روی» به مقصد 3 هزار دلاری

همین سیگنال کافی بود که بخشهای بزرگی در صنعت و بازارهای مختلف از این رخداد تاثیر پذیرفته و البته شاید بتوان چنین پرواز قیمتی را همای سعادتی جدید برای بازارهای کالایی در جهان به شمار آورد. تجربه سالهای اخیر نشان داده که میتوان بر قیمت روی حساب ویژهای باز کرد، زیرا با یک فاز تعویق، نوسان قیمتهای این فلز در سایر بازارهای کالایی مخصوصا فلزات قابل مشاهده است. به عبارت دقیق تر نوسان قیمت روی یک فاز سریعتر از غالب فلزات در بازارهای جهانی خودنمایی میکند که همین نکته به ظاهر ساده میتواند خوشبینیهای جدیدی را برای آینده بسیاری از بازارهای کالایی رقم بزند.

پیش از بحران جهانی اقتصاد شاهد بودیم که قیمت روی سریع تر از این رخداد رشد قیمتی و سقوط نرخ را تجربه کرد اما از سال 2014 به بعد با قدرت گرفتن عرضه نفت نامتعارف (شیل اویل) و البته تاثیرگذاری بهای نفت خام بر سایر بازارهای کالایی، این روند با تقارن و تناسب کمتری همراه شد. از این دوران بهای روی به نسبت سایر بازارهای کالایی راه خود را از تاثیر پذیری از بازار نفت جدا ساخت؛ گویی روی مسیر سرکشی قیمتی را در پیش گرفت و از آن زمان تاکنون، نوسان بهای روی کارنامه بهتری را به نسبت بسیاری از بازارهای کالایی به دنیا عرضه کرد؛ هرچند باز هم میتوان تاثیر نوسان قیمتهای جهانی را با شدت کمتری بر بازار روی مورد توجه قرار داد.

این وضعیت هم اکنون نیز در حال خودنمایی است ولی شدت و شتاب بیشتری به خود گرفته است. در ماههای اخیر و دقیق تر در مارس 2017 شاهد بودیم که بهای روی خود را به نزدیکی 3 هزار دلار رساند ولی پس از آن شاهد افت قیمتها بودیم. این در حالی است که بهای 2446 دلار در ابتدای ماه ژوئن به ثبت رسید، ولی پس از آن قیمت این فلز در مسیر رشدی نسبتا ممتد قرار گرفت تا جایی که روز گذشته حتی بهای 3 هزار دلار نیز بهصورت مقطعی تجربه شد. البته بالاترین قیمت فلز روی در اواخر سال 2006 و قیمتهایی نزدیک به 4500 دلار بوده است؛ نرخی که سالها است رویای این بازار به شمار میآید و البته غیرقابل دسترس نشان میدهد.

تا لحظه تنظیم این گزارش آخرین نرخهای رسمی منتشر شده روی مربوط به پایان زمان معاملاتی روز سه شنبه برای معاملات نقدی بوده که در قیمت 2938.5 دلار در هر تن بوده و برای معاملات سلف 3 ماهه 2957 دلار در هر تن گزارش شده است. همین وضعیت یعنی برتری 20 دلاری قیمتهای سلف سه ماهه به نسبت نرخهای نقدی خود نشان دهنده آن است که بازار به سمت رشد قیمتها از تمایلی روانی و البته فنی برخوردار است که همین سیگنال خود یکی از دلایل مهم رشد قیمتها در روزهای پیش رو به شمار میرود، اما این تنها دلیل برای رشد قیمتها نیست. سالهاست که رخدادهای ژئوپلیتیک تاثیر کمتری بر بازارهای کالایی داشتهاند تا جایی که حتی نفت نیز از این بحث مستثنی نبوده و حساسیتهای سیاسی جای خود را به سیاستگذاریهای مهم و آمارهای اقتصادی داده است.

این در حالی است که تنش به وجود آمده بین آمریکا و کره شمالی این روند را به هم ریخته؛ اگرچه رسانههای اغلب غربی بیش از واقعیت به این بحران دامن زدهاند. با توجه به فروکش کردن لفاظیهای طرفین بازارهای کالایی این وضعیت را بهعنوان یک سیگنال مثبت در نظر گرفته و به کمک آن جریان جدیدی از رشد قیمتها آغاز شده است؛ اگرچه واقعیتها و پیش زمینههای اقتصادی شرایطی را فراهم کرده که این رخداد نقش پررنگتری داشته باشد که در رشد قیمتها خودنمایی مشهودی داشته است. موجودی ذخایر روی تصفیه شده و خالص در بورس فلزات لندن در روزهای اخیر با کاهشی محسوس رو به رو بوده تا جایی که هماکنون در کمترین موجودی در 7 سال اخیر قرار داریم.

آخرین آمارهای منتشر شده نشان میدهد موجودی انبارهای روی در بورس فلزات لندن به نزدیکی 255 هزار تن رسیده که از روزهای اوج و موجودی بیش از یک میلیون و 200 هزار تن یک عقبنشینی جدی را نشان میدهد. این وضعیت در بورس شانگهای نیز به نسبت برقرار است و این دو سیگنال توأمان دلایل مهمی برای حمایت از قیمت روی هستند که موجب شده تا روی 3000 دلاری به سادگی در دسترس فرض شود. تداوم این روند یعنی برتری تقاضا بر عرضهها که با کاهش مستمر موجودی انبارها رو به رو شده میتواند وضعیت بازار جهانی روی را بیش از شرایط فعلی دگرگون سازد تا جایی که فلز روی ممکن است به یکی از فلزات کمیاب در بازارهای جهانی تبدیل شود که قطعا داده مثبت و مهمی برای تولیدکنندگان روی داخلی به شمار میرود.

حال که قیمت روی سقفشکنیهای بزرگی را آغاز کرده و احتمال تداوم این روند افزایشی نیز بعید به نظر نمیرسد، زمان آن فرارسیده تا با نگاهی دقیقتر به وضعیت صنعت روی کشور پرداخته شود و تا حد امکان ظرفیتهای نصب شده موجود را که بخش بزرگی از آن بلااستفاده بوده، فعال کرد. یکی از دلایل اصلی پایین بودن راندمان کل در صنعت روی کشور نبود منابع معدنی منطبق بر ظرفیتهای تولیدی است که تا زمان فعال شدن و استخراج ماده معدنی از معدن مهدی آباد بهاباد یزد (بافق) شاید این اوضاع ادامه یابد. این در حالی است که ذات سرمایهگذاری در معادن روی در دیگر کشورها نیز قطعا پسندیده است ولی تمام پاسخ به وضعیت این بازار نخواهد بود.

هماکنون نیاز است معادن قدیمی که بسیاری از آنها هنوز از ذخایری کم و بیش مطلوب برخوردار هستند مجددا فعال شده و ذات سرمایهگذاری در پی جویی، اکتشاف مقدمانی، تفصیلی و اکتشاف حین استخراج ذخایر در دستور کار جدی قرار گیرد. تجربه سالهای اخیر در صنایع مختلف همچون صنایع فلزی نشان میدهد که ممکن است دورههای اوج قیمتی تداوم نداشته و از درآمدزایی فعلی قطعا باید در سرمایهگذاریهای جدید استفاده کرد که در صورت بیتوجهی به این مهم، در آینده زیان اصلی نصیب سرمایهگذاران بزرگ خواهد شد. مدتی است که در نیمه شرقی کشور ذخایر بزرگی از سرب و روی شناسایی شده که یکی از آنها معدن مهدیآباد است و البته بسیاری از ذخایر معدنی قدیمی اغلب به دلیل مسائل فنی و نه پایان یافتن قطعی ذخایر رها شدهاند که با بررسی اجمالی میتوان بسیاری از آنها را شناسایی کرد. ذخایری که اغلب در حد فاصل دو گسل معدنی کلمرد و نایبند در مناطقی از خراسان رضوی، جنوبی و یزد واقع شده که از پتانسیل بازبینی عمیقی برخوردار است.

امید است در آینده در همین رسانه از فرصتسوزی در این امر شکوه نکنیم. با توجه به موارد فوق میتوان گفت که دست یافتن و تثبیت قیمتی در سطوحی نزدیک به 3000 دلار در هر تن چندان هم دور از ذهن نیست و حتی احتمال تداوم این روند صعودی و آغاز دورانی جدید از حیات بازار روی را میتوان پیشبینی کرد.