جای خالی بازار سرمایه در توسعه اقتصادی کشور

غلامحسین شافعی عصر روز گذشته (پنجشنبه) در آیین افتتاحیه نمایشگاه بانک، بیمه و بورس در نمایشگاه بیناللملی مشهد اظهار کرد: قدرمسلم سیستم بانکی در هر کشوری میتواند یکی از مولفه های تعیینکننده و مهم توسعه اقتصادی هر کشوری باشد. در کشورهای توسعه یافته سیستم بانکی همراه با بازار سرمایه برای توسعه اقتصادی همراه می شود.

وی با اشاره به اینکه میزان سهم بازار سرمایه در توسعه اقتصادی کشور سهم بسیار ناچیزی است و به عنوان یک نقطه کور در توسعه اقتصادی ما باید مورد توجه جدی قرار گیرد، خاطرنشان کرد: رقمی حدود  ۵ تا ۶ درصد از سهم بازار سرمایه در توسعه اقتصادی کشور نقش آفرینی میکند و بیشتر بار تامین مالی بر گردن و شانه سیستم بانکی کشور است؛ به همین لحاظ گاهی تکانههایی ایجاد میشود.

رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران در رابطه با هدف اصلی از فعالیت بانکها بیان کرد: کار بانکها در دنیا در واقع همان هدف اقتصادی کشور ما یا اقتصاد مقاومتی است. امروز کشورها مردمی کردن اقتصاد را مورد توجه قرار دادهاند و از پول مردم در جهت توسعه اقتصادی کشور استفاده میکنند اما این مساله در کشور ما رخ نداده است.

وی با بیان اینکه در کشور ما سرمایههای جمع آوری شده به سمت واسطهگری و دلالی سوق پیدا کرده است، تصریح کرد: سرمایههای خرد جمعآوری و کاملا از تولید جدا شده و منابع مالی که باید به سمت کارهای مولد میرفت، به سمت واسطهگری و دلالی حرکت کرد. بخش تولید کشور تنها ماند و این باعث شد امروز وضعیت رابطه بنگاهها و بانکها متفاوت باشد.

شافعی با تاکید بر اینکه بنگاهها و بانکها به عنوان دو شریک صمیمی باید در کنار هم برای توسعه اقتصاد کشور به یکدیگر کمک کنند، گفت: بانکها و بنگاهها هم مانند دو پله تکیه شده بر هم هستند که اگر یکی افتاد، دیگری نیز سقوط میکند. متاسفانه خیلی این مساله مورد توجه تولید نیست؛ یعنی در سیستم بانکی و بنگاههای کشور دچار معضلات و مشکلاتی هستیم که به جای رفع و رجوع آن، رفتارهای دیگری را میبینیم.

وی با اشاره به نقش بازار سرمایه در برنامه ششم توسعه عنوان کرد: برنامه ششم توسعه مورد توجه نمایندگان مجلس قرار گرفته است و این نوید را میدهد که برای بازار سرمایه در توسعه اقتصادی کشور راهکارهای جدیدی در نظرگرفته شده که امیدواریم به درستی همانند کشورهای توسعه یافته، بازار سرمایه سهم زیادی از توسعه اقتصادی کشور را برعهده گیرد.

رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران در خصوص نقش منفی موسسههای مالی در تخریب اقتصاد کشور بیان کرد: این میراثی از گذشته بوده که حدود ۱۰ تا ۱۲ سال پیش شروع شد. این موسسات به صورت خلاف واقع تابلوهای خود را با عنوان دارای مجوز از بانک مرکزی نصب کردند که اقدامی کاملا غیرقانونی بود و با جوی که این موسسات در کشور ایجاد کردند، باعث بروز مشکلات زیادی برای سیستم بانکی کشور و بانک مرکزی شدند.

وی افزود: در سه هفته اخیر تقریبا آخرین موارد موسسههای غیرمجاز توسط بانک مرکزی به دایره تنظیم و قانون آورده شد. هنوز هم مشکلاتی بر سر راه بانک مرکزی وجود دارد که امیدواریم آن را حل کند و سیستمهای مالی و پولی کشور از این بی سروسامانی نجات یابد. نکته مهم این است که ما به عنوان فعالان اقتصادی کمتر شاهد این بودیم که بانک مرکزی قادر باشد سیستم بانکی را در رعایت برنامههای خود منضبط کند. در گذشته هم بانکها نرخ مصوب سود تسهیلات بانک مرکزی را کمتر رعایت می کردند. 

شافعی با اشاره به اینکه در شورای پول و اعتبار مساله افزایش قدرت نظارت بانک مرکزی بر سیستم بانکی مورد توجه قرار گرفته، مدعی شد: در حال حاضر شاید فقط یک یا دو بانک در کشور بخشنامههای بانک مرکزی را رعایت میکنند. امروز باید پرسید کدام بانکها بخش نامه اعطای ۱۸ درصد سود تسهیلات به سیستم تولید را انجام میدهند؟ شاید این تعداد فقط دو بانک باشد.

وی ادامه داد: با این شیوه به سر منزل مقصود نخواهیم رسید. اگر بخش اقتصادی کشور از حرکت بایستد، بانک نیز از حرکت میایستد. باید فکری اساسی در شرایط موجود اقتصادی کشور انجام داد تا اقتصاد کشور به حرکت در بیاید و سیستم بانکی از این نابسامانی نجات پیدا کند. سرمایهگذاری با نصیحت و خواهش افزایش پیدا نمیکند بلکه سرمایه گذاری باید جذابیت لازم را از خود نشان دهد تا توسعه یابد.

شافعی با اشاره به ظرفیت های اقتصادی استان خراسان خاطرنشان کرد: بر اساس گفته های اقتصاددانان بزرگ دنیا از سال ۲۰۲۵ به بعد اقتصاد دنیا بین مرزهای چین و هند ظهورمیکند و بر این اساس تاکنون ۶۷ کشور به دنبال احیای راه ابریشم بوده اند. اگر چنین اتفاقی بیفتد، باید دید موقعیت استان خراسان در این طرح اقتصادی کجاست؟ در واقع این موقعیت یک ظرفیت بی نظیر و از الطاف الهی است.

رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران اضافه کرد: از هم اکنون باید برای احیای راه ابریشم تلاش کنیم و همه چیز را برای استفاده از این طرح اقتصادی بزرگ در آینده برای استان خود فراهم کنیم. فکر میکنم خراسان با این ظرفیتهای بی نظیر، به خصوص در حوزه گردشگری بتواند در این حوزه تاثیرگذار باشد.