ایرانی‌ها اپل را تحریم می‌کنند؟

روند حذف برنامههای ایرانی مانند تاکسییاب و سفارش غذا و خرید آنلاین از اپاستور از روز پنجشنبه دوم شهریور آغاز شد. اگر چه پیش از این نیز از سال گذشته اپل چندین بار به حذف اپلیکیشنهای ایرانی از فروشگاه آنلاین خود اقدام کرده بود.

این موضوع در رسانههای خارجی نیز بازتاب داشت. نیویورک تایمز در گزارش خود نوشته است: با اینکه شرکت اپل در ایران به صورت رسمی دارای نمایندگی نیست اما ایرانیهای بسیاری از محصولات آن نظیر گوشیهای هوشمند آیفون، آیپد، آیپاد و سایر محصولات و سرویسهای آن استفاده میکنند و حذف برنامهها و اپلیکشنهای ایرانی از فروشگاه اپاستور، مشکلات و محدودیتهایی برای آنها ایجاد خواهد کرد.

شرکت اپل در پیغامی به برخی شرکتهای برنامهنویس ایران اعلام کرد: در راستای قوانین تحریمهای آمریکا علیه ایران، اپ استور اپل نمیتواند برنامههای ایران مربوط به گوشیهای آیفون را در خود جای دهد یا اقدام به توزیع آنها کند. درواقع بیش از این به کشورهای تحت تحریم سرویسی داده نمیشود. تام نئومایر، سخنگوی این شرکت نیز در گفتوگو با نیویورک تایمز صحت این مطلب را تایید کرده، اما از اظهار نظر بیشتر خودداری کرده است.

پس از حذف اپلیکیشنهای ایرانی از اپاستور، برخی کاربران ایرانی اعتراض خود را در فضای مجازی اعلام کردند. محمدجواد آذری جهرمی - وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات- نیز در واکنش به این خبر، در صفحه توییتر خود نوشت: « ۱۱ درصد سهم بازار گوشی ایران متعلق به اپل است. احترام به حقوق مصرفکننده امروزه یک اصل است که اپل رعایت نکرده. حذف اپها را پیگیری حقوقی میکنیم.»

جهرمی پس از آن بار دیگر با اشاره به موضوع حذف اپلیکیشنهای ایرانی از اپاستور در توییترش نوشت: «اپهای حذفشدهای هستند که تبادلات مالی نیز نداشتهاند، برخی از آنها به خاطر موضوعات تحریم در کشوری غیر از ایران ثبت شدهاند.» او همچنین در واکنش به گزارش منتشرشده در نیویورکتایمز در توییتر گفت: پاسخ اپل به @nytimes در خصوص عدم میزبانی از اپهای کشورهای تحریمشده دقیق نیست.

اما از زمانی که ریاست جمهوری آمریکا تغییر یافت، سیاست های ارتباطی و اینترنتی بسیاری نیز دستخوش تغییر شد. دولت باراک اوباما –رئیسجمهور پیشین آمریکا- به منظور گسترش و سهولت ارتباطات در ایران، از تاثیرگذاری تحریمهای سیاسی و اقتصادی بر فضای مجازی اندکی کاسته بود اما در دولت ترامپ، باری دیگر سیاستهای تحریمگرایانه روی کار آمده و کشورها و موسسات و افراد بسیاری را تحتالشعاع قرار داده است.

پس از این جریان، کمپینی در فضای مجازی و توییتر تشکیل شده و با هشتگ #StopRemovingIranianApps به معنی «به حذف اپلیکیشنهای ایرانی خاتمه دهید» اعتراض خود را به این اقدام اپل نشان دادند. وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز به این کمپین پیوسته و در توییت خود از این هشتگ استفاده کرد و نوشت: فناوری اطلاعات باید برای بهتر و راحتتر کردن زندگی افراد مورد استفاده قرار گیرد، نه اینکه ابزاری برای تبعیض بین کشورها باشد.

همچنین برخی از فعالان حوزه فضای مجازی و توسعهدهندگان اپلیکیشنهای ایرانی که اقدام حذف اپلیکیشنها از اپاستور به نوعی بازار آنلاین آنها را دچار مشکل میکند، با ارسال نامهای رسمی از تیم کوک -مدیرعامل اپل- درخواست کردند که این اقدام را متوقف کند و کاربران میتوانند آن را امضا کنند.

در بخشهایی از این نامه نوشته شده: « محصولات اپل در ایران توسط 6 میلیون نفر مورد استفاده قرار میگیرد. بیش از 11درصد از گوشیهای هوشمند مورد استفاده در ایران آیفون هست و این موضوع ایران را به یکی از بزرگترین بازارهای اپل در منطقه خاورمیانه تبدیل کرده است. کشوری که میانگین درآمد ماهانه حدود 470 دلار است و مردم برای خرید یک گوشی نو آیفون 850 دلار میپردازند.

وجود صدها برنامهنویس مستعد iOS در ایران باعث شده که اپلیکیشنهای موفق زیادی در اپاستور قرار بگیرند اما متاسفانه ما همیشه با مشکلاتی در استفاده از اپلیکیشنهای بینالمللی و حتی داخلی از طریق اپاستور روبهرو هستیم. خطای 1009 یکی از شناختهشدهترین این مشکلات است که مدتهاست باعث آزار کاربران ایرانی شده و اغلب از هرگونه فعالیت کاربران ایرانی جلوگیری میکند.

اما اخیراً اقدامات غیردوستانه اپل وارد مرحله جدیدی شده است و صاحبان اپلیکیشنهای ایرانی با پیامی با شرح زیر روبرو شدهاند: متاسفانه ما قادر به قرار دادن اپلیکیشن شما در اپاستور نیستیم. تحت قوانین تحریم ایالات متحده اپاستور نمیتواند میزبانی، توزیع و یا انجام کسب و کار با برنامهها یا توسعهدهندگان متصل به کشورهای ممنوعه داشته باشد. این حوزه قانون پیچیده و دائما در حال تغییر است. اگر محدودیتهای موجود تغییر میکند، شما را تشویق میکنیم تا برنامه خود را برای ورود به اپاستور مجدد ارسال کنید.

بر اساس این قانون جدید تعداد زیادی از استارتاپهای معروف ایران درحال حذف شدن از اپاستور هستند. این موضوع تاثیر زیادی روی اکوسیستم و اقتصاد استارتاپها میگذارد. از یک سو درحال از دست دادن اپلیکیشنهای مورد نیازمان هستیم و از سوی دیگر این موضوع میتواند باعث از دست رفتن تعداد زیادی شغل شود.

آقای کوک ما از شما میخواهیم حقوق مشتریان اپل در ایران را به رسمیت بشناسید. لطفاً به حذف شدن اپلیکیشنهای ایرانی از اپاستور خاتمه دهید و دسترسی ما به پلتفرم اپل برای استفاده از سرویسهایی که توسط مردم دنیا برای مردم دنیا ساخته شدهاند به حالت عادی باز گردانید.»

در چنین شرایطی شاید اقدام دولت و مردم ایران در واکنش به حذف اپلیکیشنهای ایرانی تاثیر زیادی داشته باشد. از طرفی همانطور که وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات وعده داده است، پیگیری حقوقی این موضوع از اهمیت برخوردار است و از طرف دیگر این کاربران گوشیهای هوشمند هستند که باید انتخاب کنند با بستن درهای اپاستور روی اپلیکیشنهای ایرانی آیا باز هم به خرید و استفاده از محصولات شرکت اپل ادامه میدهند و یا به سیستمهای اندرویدی مهاجرت خواهند کرد.