معمای ثبت سفارش خودروهای خارجی

هرچند که در دادن اطلاعات پرهیز میکرد و با ما بهعنوان خریدار خودرو صحبت کرد ولی در لابه لای صحبتهایش اظهار داشت که شرکت آنها برای 5 مدل خودرو از گذشته مجوزگرفته بود. با این تفاسیر تصور ما این بود که دیگر این مجموعه نمیتواند سفارش بگیرد. اما وقتی سفارش جدید از ما میگرفت با صراحت گفت منعی ندارند چرا که در منطقه آزاد اروند سهمیهای برای واردات خودرو به سرزمین اصلی در نظر گرفته شده است.در مورد سایر خودروها هم گفت:تمام خودروها حتی بالای 2500 سی سی میتوانند به منطقه آزاد بیایند و سیستم ثبت سفارش برای آنها قفل نیست.

جوابی ندارم

موضوع دیگری که در این مکالمه تلفنی مورد بحث قرار گرفت این بود که باوجود بسته بودن ثبت سفارش واردات خودرو چطور برخیها خودرو وارد میکنند و گروهی دیگر میگویند سایت بسته است.وی پاسخ داد:جوابی در این مورد نداریم.خودتان باید قضاوت کنید.اکنون دعوا بین دو حوزه بازرگانی و صنعت است.برخیها میخواهند انحصار در واردات خودرو باشد و گروهی دیگر برای آنکه رقابت در بازار باشد به دنبال این هستند که همه بتوانند خودرو وارد کنند.قاعدتاً چنین دیدگاهی کمک میکند تا بازار روند رقابتی به خود بگیرد و شرکتها براحتی قیمتها را بالا نبرند و سودهای میلیونی بگیرند.

بسته شدن ثبت سفارش خودرو

یک ماه و نیم پیش یعنی در روزهای پایانی فعالیت دولت یازدهم سازمان توسعه تجارت سایت ثبت سفارش واردات خودرو را بست و علت این امر با وقفهای یکماه طرح ساماندهی واردات خودرو اعلام شد. طرحی که یکی از بندهای آن واردات خودرو از شرکت مادر است.دوم استفاده از ظرفیت داخلی برای فروش و صادرات است. سوم و چهارم اینکه چه کسی واردکننده خودرو است و فرد باید چه تعهداتی را بدهد. پیش از این عنوان شده بود پس از آمارگیری و انتقال بارگذاری تعرفه واردات از سامانه ثبت سفارش به سامانه جامع تجارت سایت ثبت سفارش خودرو باز میشود.

هیأت دولت تعیینکننده است

سایت ثبت سفارش خودرو هنوز بسته است و معلوم نیست چه زمانی باز میشود.آخرین صحبت و گمانه زنی این بود که در نخستین جلسههای هیأت دولت طرح ساماندهی واردات خودرو تصویب و پس از آن سایت ثبت سفارش واردات خودرو باز میشود.البته این نظر مجتبی خسروتاج رئیس سازمان توسعه تجارت بود. وی در ادامه هم اظهارداشت: قیمت خودروهای وارداتی به دلیل افزایش 43 درصدی واردات خودرو در 4 ماهه اول سالجاری نسبت به سال گذشته باعث شده که بازار اشباع از خودروهای خارجی باشد و حداقل تا سه ماه آینده در صورت بسته بودن سایت ثبت سفارش خودرو هیچ مشکلی پیش نمیآید.وی هرگونه افزایش قیمت را نوعی سودجویی تفسیر کرد و اذعان داشت:دلیلی برای گران کردن خودروهای خارجی وجود ندارد.لذا مردم برای خرید عجله نکنند.

رانت وجود دارد

اما ماجرای توقف واردات تنها به گرانی

خودروهای خارجی، احتکار خودرو، خواب سرمایه، بلاتکلیفی واردکنندگان و سفارش دهندگان، ختم نمیشود.اخیراً بحث رانت سر زبانها آمده است. میثم رضایی رئیس انجمن صنفی واردکنندگان خودرو چندی پیش گفته بود: طبق اسناد(اسناد در خبرگزاریهای مختلف منتشر شده است)، 6 شرکت بازرگانی و 6 فرد حقیقی اقدام به واردات 38 دستگاه خودرو در تاریخ دهم مرداد ماه سالجاری کردهاند. از سوی دیگر 13 خودروی لوکس اساساً بدون مجوز ثبت سفارش ترخیص شده است.لذا این امر نشان میدهد که برخیها رانت دارند.

گمرک مانع واردات شد

این اتفاق را با واردکنندگان خوشنام خودرو در میان گذاشتیم.یکی از آنها پرهیز داشت از گفتن کلمه رانت اما توضیح داد:بعد از آنکه سایت ثبت سفارش خودرو بسته شد برخی در سازمان توسعه تجارت پول میگرفتند و ثبت سفارش خودروها را وارد سیستم میکردند.در حقیقت برخیها با تقلب چنین کاری را انجام دادند اما آنگونه که اطلاع پیدا کردیم گمرک جلوی واردات آنها را هم گرفته است.در حقیقت نتوانستند مجوز بارگیری بگیرند. حال، چه خودروهایی که ثبت سفارش قانونی شدند و چه آنهایی که تقلب کردند خودروهایشان در گمرک مانده است.

برخی قصد داشتند بازار را متلاطم کنند

یکی دیگر از واردکنندگان به سندهایی که انجمن صنفی واردکنندگان خودرو چندی پیش به رسانهها داده بود اشاره کرد و با زیرسؤال بردن آن گفت: 38دستگاهی که در یکی از سندها توسط 12 شرکت واردکننده آمده بود مربوط به مانیفست است یعنی حمل توسط کشتی.لذا آن سند دال بر واردات به سرزمین اصلی نیست. این خودروها حتی در گمرک هم اظهار نشدهاند. این خودروها از قبل از توقف سایت ثبت سفارش خودرو، سفارش داده شده بود.13 خودروی لوکسی که از آن صحبت شد هم مربوط به ثبت سفارش آرشیوی است.اکنون تمام ثبت سفارش واردات خودرو مسدود شده است.برخیها قصد داشتند بازار را دچار تلاطم کنند لذا با انتشار اسناد بیپایه و اساس ذهنها را به سمت دیگری بردند.

هزار خودرو در بنادر خاک میخورند

این واردکننده با بیان اینکه توقف واردات خودرو حتی خودروهایی که از قبل سفارش داده شده است ضربه سنگینی به واردکنندگان زده است تصریح کرد:هر شرکتی به طور متوسط بین 50 تا 60 خودرو دارد که نمیتواند ترخیص کند و اکنون کلی از خودروها در بنادر بوشهر و بندرعباس در حال خاک خوردن است.شاید تعداد آنها بیش از هزار دستگاه باشد. حداقل خودروهایی که در گذشته ثبت سفارش شده بودند باید اجازه واردات را میگرفتند.یکی دیگر از واردکنندگان خودرو گفت: اینکه قانونی بگذاریم و از لحظه تصویب بلافاصله اجرا کنیم غلط است چه برسه به اینکه قانون هنوز پروسه قانونی خودش را طی نکرده باشد.

ادعا را ثابت کنید

علیعلیآبادی فراهانی مدیرکل دفتر مقررات صادرات هم گفت:ثبت سفارش واردات خودرو برای همه واردکنندگان و همه خودروها متوقف است و شرایط برای همه یکسان است. لذا ادعای هر گونه انحصاری در واردات خودرو را رد میکنم.این ادعا باید ثابت شود، اگر نمونهای دارند، ارائه کنند، زیرا من از طرف دفتر مقررات صادرات و واردات اعلام میکنم که چنین چیزی وجود ندارد.باز شدن سایت ثبت سفارش واردات خودرو در انتظار دستورالعمل جدید است.

افزایش 15درصدی قیمت

یکی دیگر از واردکنندگان خودرو هم میگوید: اکنون مصرفکنندگان از یک طرف، پول خودرو را پرداخت کردهاند؛ اما از سوی دیگر، معلوم نیست که بتوانند پول خود را به این زودی پس بگیرند یا خودروی خود را بموقع تحویل بگیرند. اما بدتر از همه آن است که خودرویی را که خرید کردهاند باید با ۱۵ درصد افزایش قیمت تحویل بگیرند؛ بنابراین رانت خاصی در اختیار عدهای قرار گرفته و یکسری دیگر از واردکنندگان که به این رانت دسترسی ندارند، متضرر شدهاند؛ در حالی که مردم باید هزینه این تصمیمات رانتی را پرداخت کنند.