وزنه «انبار» در توازن بازار پتروشیمی

در شرایط فعلی یکی از اصلیترین مشکلات آنها این است که به دلایلی همچون تقاضای کم نمیتوانند محصول خود را بهطور مستقیم از بورس کالای ایران دریافت کنند. علت هم آن است که مقدار عرضههای مجتمعهای پتروشیمی تناژ بالایی دارد و این مساله مشکلاتی را در عرضه محصولات به تولیدکنندگان کوچک ایجاد میکند. در این شرایط انتظار میرود که بورس کالای ایران از اهرمهای مختلفی برای تنظیم این بازارها استفاده کند و به هر طریقی بتواند این موضوع را سر و سامان بخشد. یکی از مکانیزمهایی که میتواند کنترل بازار را بهبود بخشد، مکانیزم انبار است. به این ترتیب که اهمیت انبار بهعنوان محل تجمع سرمایه هر سازمان بیش از پیش نمود پیدا میکند. انبار بهعنوان حلقه ارتباطی بین تولید، توزیع و مصرف و همچنین ارتباط بین زنجیره خرید و فروش مواد و کالا و خدمات محسوب میشود.

به این ترتیب یکی از راهکارهایی که بورس کالای ایران درخصوص محصولات مختلف از جمله محصولات پتروشیمی در پیش گرفته مکانیزم انبارها است. در این راستا بورس کالای ایران انبارهایی را در اختیار میگیرد و کالاهایی را که بهصورت عمده در روزهای عرضه محصول در بورس کالای ایران خریداری شدهاند، به این انبارها وارد کرده و قبض انبار این کالاها صادر میشود و همچون سیستم گواهی سپرده شروع به معامله میشود. با عملی شدن این برنامه برای ساماندهی ساز و کار توزیع مویرگی تعاونیهایی میتوانند از بورس کالا خرید کنند که یا انبارهایشان را به پذیرش بورس کالا درآورند یا بار را به انبارهای مورد پذیرش بورس بفرستند و تولیدکنندگان خرد میتوانند مواد اولیه واحدهای تولیدی خود را از این انبارها تحویل بگیرند. علی پناهی، معاون عملیات و نظارت شرکت بورس کالا در گفتوگو با «دنیای اقتصاد» درخصوص مکانیزمی که بورس کالای ایران درخصوص بازارهای خرد در پیش گرفته است، میگوید: ما به دنبال مکانیزم انبار رفتیم و سعی داریم که تسهیل در توزیع خرد را از این طریق بهبود بخشیم.وی در ادامه افزود: به این ترتیب که انبارها باید در نواحی واقع شوند که به مراکز مصرف نزدیک بوده و دسترسی برای خریدارانی که نیاز به مواد اولیه بهصورت خرد دارند، به راحتی انجام شود.

پناهی میگوید: تا کنون بورس کالای ایران علاوه بر انبارهای موضوع قیمت تضمینی و بخش کشاورزی با چند انبار در اطراف تهران مذاکراتی انجام داده و این در حالی است که یکی از این انبارها درخواست پذیرش داده و مدارک خود را ارسال کرده است و مراحل پذیرش آن در حال انجام شدن است و کار در مرحلهای است که ضمانتهای خود را برای سپردهگذاری ارسال کند. وی گام دوم را اینگونه تشریح کرد: شناسایی افرادی که بار را داخل این انبار میآورند، مرحله بعد از پذیرش است. هر شخصی که قصد دارد فعالیت بازرگانی انجام دهد اعم از تعاونیها و شرکتهای بازرگانی میتوانند کالاهای خود را وارد این انبارها کرده و از آنجا به تولیدکنندگان خرد از طریق معاملات گواهی سپرده کالایی به فروش برسانند.پناهی در ادامه افزود: به منظور شروع فعالیت باید کالاهایی انتخاب شوند که هم بازار خردهفروشی مناسبی دارند و هم از قدرت نقدشوندگی بالایی برخوردار هستند که این امر به موفقیت طرح و همچنین گردش مناسب کالا در انبار کمک میکند. کالاهایی که بهصورت عمده در روزهای عرضه محصول در بورس کالای ایران خریداری شدهاند، به این انبارها وارد شده و قبض انبار این کالاها صادر شده و همچون سیستم گواهی سپرده معامله میشوند.

وی خاطرنشان کرد: از مهمترین مزایای این کار این است که تولیدکنندگان خرد میتوانند مواد اولیه واحدهای تولیدی خود را از این انبارها تحویل بگیرند. پناهی افزود: در شرایط فعلی ما کار را با یک انبار شروع میکنیم و بهطور حتم بعد از شروع و موفقیت آن سایر انبارها نیز متقاضی ورود به این فرآیند خواهند بود. وی افزود: بهطور طبیعی برخی از انباردارها نگران مسائل مالیاتی هستند و اظهار میکنند با این کار عواملی همچون مالیات روی دوش آنها میافتد و این در حالی است که باید بگویم در شرایط فعلی با فعالیت دستگاههای نظارتی روی انبارها و سخت شدن شرایط بیرونی، سپردن کالا به انبارهایی که مورد پذیرش بورس کالای ایران است تسهیلاتی را در حوزه فعالیت انبارداری ایجاد خواهد کرد.پناهی میگوید: به این ترتیب آنها به راحتی میتوانند اثبات کنند که بارشان از بورس کالای ایران آمده و در انبارشان پذیرش شده و دست آخر هم مشخص است که به چه کسانی فروخته میشود.

پناهی در ادامه افزود: به باور من در شرایط فعلی مکانیزم انبار، مشکل خردهفروشی را حل میکند و مضاف بر این موضوع ما هر روز کشف قیمت را در بورس کالای ایران داریم که پرواضح است اگر زمانی بتوانیم هر روز اعلام قیمت کنیم و به عبارتی تصفیه قیمتی داشته باشیم، معاملات آتی هم درخصوص محصولات پتروشیمی راه میافتد و میتوان در بورس کالا معاملات آتی برای محصولات پتروشیمی را راهاندازی کرد. وی درخصوص هزینه انبارداری برای محصولات پتروشیمی افزود: یک هزینه رایج و روال برای انبارداری کالا در بازار وجود دارد و این در شرایطی است که بورس کالای ایران هم برای کالاها و محصولات همین روال را در نظر خواهد گرفت. پناهی میگوید: به این ترتیب تعاونیهایی که در ساختار شفاف عمل کنند، با این ابزار میتوانند نیاز تمام اعضای خود را تامین کرده و در این راستا به خردهفروشی و توزیع مویرگی هم کمک شایانی کنند. استفاده از معافیت مالیاتی برای معاملات ثانویه گواهی سپرده، امکان تامین مالی از طریق تدوین گواهی سپرده کالایی، امکان معامله از طریق بسترهای معاملاتی برخط و معامله در تمامی روزهای هفته از مزیتهای دیگر معاملات گواهی سپرده است.