مطمئن باشید هواپیما می‌خریم

در سالهای گذشته که ایران امکان خرید هواپیمای نو را نداشت همواره انتقادات و ایرادات وارده به بخش هوایی کشور عدم توانایی خرید هواپیما ولو دست دومی بود که بتواند کمی سن ناوگان هوایی کشور را کاهش دهد و بعد از برجام و انعقاد قراردادهای جدید بخش هوایی اینبار انتقادات به آمدن یا نیامدن هواپیماهای نو و حتی نوع تامین مالی این هواپیماهاست، گویا انتقاد جزو لاینفک بخش هوایی کشور است، موضوعی که اصغر فخریه کاشان، قائم مقام وزیر راه و شهرسازی در امور بینالملل نسبت به آن معتقد است «آنچه در طول هفتههای گذشته درباره به وجود آمدن مشکل در فرآیند ورود هواپیماهای جدید به ایران مطرح شده، نهتنها تمام واقعیت را در بر نمیگیرد که حتی بررسی دقیقتر ابعاد موضوع نشاندهنده قدرت برتر ایران در چگونگی مدیریت قراردادهای خرید هواپیما با غولهای بزرگ این صنعت است.»

وی با بیان اینکه ایران در قراردادهای خود برای خرید هواپیما با سه هواپیماساز بزرگ دنیا تمام ابعاد احتمالی را در نظر گرفته است، میگوید: «آنچه امروز در روند ورود هواپیماهای جدید به کشور مطرح میشود، نه تنها نشاندهنده ضعف ما نیست که حتی با نگاهی دقیق به ابعاد ماجرا میتوان فهمید که مقامهای ایرانی چگونه تلاش کردند شرایط کشور را در این قراردادها بهبود بخشیده و منافع ملی را در آن لحاظ کنند. ایرباس، بویینگ و ایتیآر در قراردادهای فروش هواپیما به ایران متعهد هستند و بر اساس این قراردادها، شرکتهای هواپیماساز تعهد کردند که بخشی از تامین مالی هواپیماهای جدید ایران را خودشان به عهده گیرند. بر این اساس، ایتیآر ۱۲ فروند، بویینگ ۸ فروند و ایرباس ۱۹ فروند از هواپیماهای فروخته شده به ایران را تامین مالی میکنند.»

قائممقام وزیر راهوشهرسازی از فاینانس به عنوان یکی دیگر از راههای تامین مالی ایران در قراردادهای خرید هواپیما یاد کرد و گفت: «ما با یک شرکت فاینانسکننده قراردادی نهایی را پاراف کردیم و این به معنای آن است که کار در این حوزه نهایی شده و به محض تصمیم ایران، فاینانس به جریان میافتد. در چارچوب این توافق فاینانس ۴۲ فروند ایرباس، ۳۵ فروند بویینگ و ۲۰ فروند ایتیآر شامل تعهد شرکت طرف قرارداد با ایران میشود که منابع آن در نظر گرفته شده و کار در این حوزه نهایی است.»

وی کمک ۳۳۰ میلیون دلاری صندوق توسعه ملی به خرید هواپیماهای جدید را منبع سوم تامین مالی ایرانایر دانست و توضیح داد: «ساختاری که در چارچوب این قراردادها در نظر گرفته شده بود، به این ترتیب است که ایران ابتدا مبلغی را به عنوان پیشپرداخت در اختیار هواپیماساز قرار دهد و پس از آن بر اساس مدلی که تعریف شده، به تدریج درآمدها از محل پرواز هواپیماها به دست آمده و در چارچوب پرداختهای بعدی وارد حوزه اجرایی قرارداد شوند تا به این ترتیب ایران ایر بتواند از ۳۳۰ میلیون دلار پیشپرداخت ابتدایی به عنوان تنخواه استفاده کند و این مبلغ را همواره در گردش نگه دارد.»
مشکلی در اجرای قرارداد خرید نداریم

این مقام مسوول بخش هوایی وزارت راه و شهرسازی تاکید میکند: «با توجه به ایرادات و شرایط خرید هواپیما توسط ایران تصمیم گرفتیم که در شرایط نهایی کردن اقدامات خود در بازار به هیچ عنوان عجله نکرده و با بررسی تمام ابعاد دست خود را برای تصمیمگیری باز کنیم. این موضوع به هیچ عنوان صحت ندارد که در مسیر اجرای قرارداد مشکلاتی به وجود آمده یا ایران توان پرداخت منابع مورد نیاز برای دریافت هواپیماها را نداشته. ما ۳۳۰ میلیون دلار پیشپرداخت داشتهایم و به محض نهایی شدن فاینانس این پیش پرداخت برای دریافت هواپیماهای بعدی لحاظ شده و قرارداد، فرآیند اجرایی خود را بدون هیچ مشکلی طی خواهد کرد.

وی با بیان اینکه ایران در این زمان شرایط بازار را به طور کامل محک میزند، تاکید کرد: «در کنار ارزیابی شرایط بازار ما یک مشاور خارجی استخدام و در جریان توافقات نهایی مدل مالی جدید خود را منتشر کردیم. در حال حاضر پنج شرکت لیزینگ هوایی بینالمللی این اسناد را دریافت کردند و روی آنها کار میکنند. در تاریخ ۱۵ سپتامبر امسال (۲۴ شهریور) مدت زمان ارایه شده از سوی ایران به پایان میرسد و این شرکتها پیشنهادهای نهایی خود را ارایه میکنند. ما در جریان این پیشنهادها قدرت چانهزنی خود را افزایش داده و برای طرفهایی که تاکنون با آنها کار میکردیم رقبای جدید تراشیدهایم تا تمام تخممرغهایمان را در یک سبد نگذاشته باشیم و شرایط ایران بهتر از هر زمان دیگری باشد.»

فخریه کاشان با اشاره به فعالیت جدی شرکتهای هواپیماساز در حفظ بازار ایران به تعهد شرکت ایرباس اشاره کرد و گفت: «این هواپیماساز اعلام کرده تمام شروط مورد نیاز برای انجام پروازهای نرمال و ایمن را در ایران تامین میکند و حتی اگر خود نیز قادر به تامین کردن نیازها نباشد، از دیگر طرفها تهیه کند. اما ما به دنبال آن هستیم که در کنار ایرباس دستمان باز باشد تا تمام انتخابهای موجود برای ایران همچنان فعال بماند.»

وی در گفتوگو با ایسنا در پاسخ به این سوال که تا چه میزان قراردادهای خرید هواپیما از سوی ایران در بازارهای جهانی هوایی تاثیر دارد نیز پاسخ داد: ما باید تحلیلی دقیق از بازار دنیا داشته باشیم. هر تجارت بر اساس سهم بازار شرایط خود را مشخص میکند و در این بازار ورود حتی یک دلار نیز اهمیت بالایی دارد. زیرا ایرباس و بویینگ برای به دست آوردن سهم بازار با یکدیگر رقابت میکنند و از این رو برای آنها بازار ایران اهمیت بسیار زیادی دارد. از این رو وقتی قرارداد ایران با ایرباس نهایی میشود، به معنای ورود پنج کشور اروپایی انگلیس، آلمان، فرانسه، ایتالیا و اسپانیاست. هر یک از این کشورها سهمی در این بازار دارند و بر هم خوردن قرارداد با ایران برای آنها ضررساز خواهد بود. ما با شناخت دقیقی که از شرایط داشتیم ابتدا قرارداد را با بویینگ نهایی کردیم تا این موضوع فشاری به اروپاییها وارد کند تا با قدرت و سرعت بیشتری به بازار ایران ورود کنند. در این راستا رقابتی جدی میان اروپا و امریکا وجود دارد که ما تلاش کردیم از آن نهایت استفاده را ببریم.»

اولتیماتوم ایران به پنج کشور اروپایی

فخریه کاشان با اشاره به اولتیماتوم جدی ایران به کشورهای اروپایی توضیح داد: «حدود یک ماه و نیم قبل بنده پنج سفیر کشورهای اروپایی در تهران را فرا خواندم و رسما به آنها اعلام کردم که اگر اروپاییها به شکلی جدی اجرای قرارداد را پیگیری نکنند ایران امکان تجدیدنظر در شرایط خود را خواهد داشت. از این رو مقامات این کشورها باید به دولت امریکا فشار بیاورند تا مجوزهای لازم برای ورود هواپیما و قطعات مورد نیاز آنها را به ایران صادر کنند. ما جایگاه خود را در این تجارت به خوبی میدانیم و از این رو تمام تصمیمها را در همین راستا اتخاذ کردهایم.»

به گفته وی، «در طول ماههای گذشته کشورهایی مانند کره جنوبی، ایتالیا، دانمارک و هند اعلام آمادگی کردند تا با ایران توافقهای جدی امضا کنند و از این رو طرفهای اروپایی به خوبی مطلع هستند که استفاده نکردن آنها از شرایط امروز برای خودشان زیانبار خواهد بود. حتی اگر توافق ایران با این کشورهای جدید نهایی نشده باشد نیز اخباری که در این حوزه به گوش میرسد شرکتهای فعال در ایران را بر آن میدارد که تمام تلاش خود برای نهایی کردن قرارداد را به کار ببندد.»

قائم مقام وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه ایران تمام امکانات لازم را به کار بسته تا از شرایط فعلی نهایت استفاده را ببرد به نحوه تعامل با بویینگ اشاره کرد و گفت: شرکت بویینگ قطعا در امریکا جایگاه متفاوتی دارد و ترامپ نمیتواند قرارداد فروش هواپیمای این شرکت به ایران را لغو کند زیرا مستقیما مخالف وعدههای او در اشتغالزایی است. ما بویینگ را تشویق کردیم که ضمن پیگیری درخواستهای خود از دولت امریکا حضور خود در ایران را گستردهتر کند و با ایرلاینهای جدید قرارداد ببندد که توافق با آسمان و قشم ایر جزیی از آن بود.

فخریه کاشان با بیان اینکه نهایی کردن قرارداد خرید امریکا از قولهای بزرگ هواپیماسازی پازلی بسیار پیچیده است که نیاز به حرکاتی دقیق دارد، تاکید کرد: «در این فرآیند کوچکترین عمل میتواند واکنشهای جدی در بر داشته باشد. ما معتقدیم که باید در قبال تاریخ کشور مسوول باشیم و از این رو در قراردادهای خرید هواپیما تمام جوانب کار را لحاظ کردیم. در جریان این قراردادها بویینگ و ایرباس برای نخستینبار در قبال دریافت پیشپرداختهای ایران ضمانتنامه رسمی صادر کردند که بانکی در عمان آن را تایید کرد و ما نوسانهای آن را با معادلسازی ریال عمان با دلار مدیریت کردیم. تمام این اقدامات صورت گرفته تا قراردادهای فروش هواپیما به ایران در بهترین حالت خود اجرایی شود و ما از تمام شرایطمان استفاده کنیم. از این رو آنهایی که صحبت از به مشکل خوردن قراردادهای خرید هواپیما میکنند یا مغرضانه عمل میکنند یا به طور دقیق در جریان قضایا نیستند و تنها یک روی سکه را میبینند. فرآیند فروش هواپیما به ایران روند طبیعی خود را طی میکند و اگر این روند کند شده بر اساس تصمیم ما و زیرکی طرفهای ایرانی بوده است که میتواند در آینده نزدیک نتایج خود را به طور کامل نمایان کند. در این راستا هیچ جای نگرانی وجود ندارد و ایران تمام تصمیمها را بر اساس ارزیابی از منافع و شرایط تجارت بینالمللی اتخاذ کرده است.»