شرایط برای تک نرخی کردن ارز مناسب نیست

رئیس کل بانک مرکزی اعلام کرده است دولت قصد دارد ظرف روزهای آتی ارز را تک نرخی کند. به این مفهوم که با توجه به قیمت ارز مرجع 1226 تومانی و قیمت ارز آزاد حدوداً 2000 تومانی ، قیمت ارز را احتمالاً حدود 1600 تا 1800 تومانی تک نرخی میکند.

در حالی که ارز تک نرخی به این معناست که قیمت ارز را عرضه و تقاضای بازار تعیین میکند. بنابراین با توجه به تعیین این نرخ از سوی دولت و نه از سوی بازار هم اکنون قابل پیش بینی است که سیاست فوق با شکست مواجه خواهد شد، علاوه بر این که ارز تک نرخی نخواهد شد بلکه موج جدیدی از تورم بر اقتصاد کشور تحمیل خواهد کرد.

دولت پیش بینی میکند اگر ارز را تک نرخی کند یکسری از تقاضاهای که قبلاً وجود داشته از بین خواهد رفت.

در صورتی سیاست تک نرخی کردن ارز با موفقیت روبرو خواهد شد که هر کسی تقاضای ارزی داشته باشد با آن نرخ امکانپذیر باشد. با توجه به واقعیت های اقتصادی این امر امکانپذیر نیست و لذا مجدداً بازار سیاه ایجاد خواهد شد و فاصله قبلی بین نرخ ارز مرجع و آزاد برقرار خواهد بود.

تک نرخی کردن ارز در شرایط عادی اقتصادی هم لازم است و هم امکانپذیر اما با توجه به شرایط روز کشور اینکار میسر نیست و نتیجه ای جزء تورم افسارگسیخته نخواهد داشت. برآورد آن است که اگر امروز دلار مرجع 1226 و دلار آزاد 2000 تومان است اگر نرخ مرجع x تومان افزایش یابد نرخ بازار آزاد نیز به همان میزان افزایش خواهد یافت.

همانطور که فضا و زمان برای اجرای فاز دوم هدفمندی یارانهها مناسب نبود و دولت از اجرای آن منصرف شده است، به نظر میآید سیاست تک نرخی کردن ارز به مفهوم اعلام نرخ از سوی بانک مرکزی نیز کارآمد نخواهد بود.

محمد جمالی- مدرس دانشگاه و کارشناس بازار سرمایه