روند ادامه‌دار کاهش صادرات و افزایش واردات ایران

با جهانی شدن اقتصاد و گسترش پیوندهای اقتصادی کشورها با یکدیگر، آمارها، دادهها و شاخصهای مقایسهای بین کشوری اهمیتی ویژه پیدا کردهاند. بر همین اساس برخی سازمانهای معتبر بینالمللی اقدام به گردآوری و انتشار آمارها و شاخصهای مقایسهای بین کشورها میکنند.

اطلاع از آخرین وضعیت کشورها در این شاخصها میتواند نقش موثری در تصمیمگیریهای اقتصادی سرمایهگذاران و فعالان تجاری دولتها داشته باشد.

براساس اطلاعات منتشر شده در موسسه Trading Economics با استفاده از اطلاعات ۱۹۶ کشور، شاخصهای اقتصادی مانند نرخ ارز، شاخصهای بازار سهام، بازدهی اوراق قرضه دولتی و قیمت کالا و ... محاسبه و پیشبینی شده است.

دادههای مورد استفاده در این گزارش بر اساس منابع رسمی هر کشور بوده و به طور مستمر به روز میشوند. در این میان عمده دادهای مروبط به ایران بر اساس اطلاعات منتشر شده بانک مرکزی و مرکز آمار بوده و پیشبینیهای صورت گرفته بر اساس روندها گذشته بوده  تحلیلی از متغیرهای موثر بر موضوع پیشبینی شده صورت نگرفته است. بدین ترتیب بر اساس آخرین دادههای آماری موجود، شاخصهای مرتبط با ایران در ۱۰ حوزه تا سال ۲۰۲۰ پیشبینی شده است.

در بخش تجارت پیشبینی شده است که در سال ۲۰۲۰ به طور متوسط فصلی تراز تجاری ایران معادل ۴ میلیارد و ۶۷۶ میلیون دلار ارزیابی شده و عنوان شده است که تراز تجاری کشور در زمان تهیه این گزارش معادل ۵ میلیارد و ۳۸۷ میلیون دلار بوده و پیشبینیها بر آن است که این رقم تا سه ماه سوم ۲۰۱۷ به چهار میلیارد و ۸۴۵ میلیون دلار کاهش پیدا کند.

همچنین بر اساس این گزارش روند کاهش شاخصهای تجاری دنبالهدار بوده و این رقم در سه ماهه چهارم ۲۰۱۷ به چهار میلیارد و ۴۸۳ میلیون دلار خواهد رسید اما در سه ماهه اول ۲۰۱۸ بار دیگر برای تراز تجاری رشد مثبت پیشبینی شده و اعلام شده است که طبق برآوردها انتظار میرود این شاخص در سه ماهه اول ۲۰۱۸ به چهار میلیارد و ۷۰۶ میلیون دلار برسد. اما پس از این دوره مجدد سیر نزولی برای شاخصهای این بخش در نظر گرفته شده و اعلام شده است طبق ارزیابی تراز تجاری ایران در پایان سه ماهه دوم ۲۰۱۸ به چهار میلیارد و ۶۵۶ میلیون دلار خواهد رسید. همچنین متوسط فصلی تراز تجاری ۲۰۲۰ حدود چهار میلیارد و ۶۷۶ میلیون دلار پیشبینی شده است.

به استناد این گزارشات، ایران در سه ماهه چهارم سال ۲۰۱۶ مازاد تجاری خود را با رقم ۵۳۸۷ میلیون دلار به ثبت رسانده و متوسط تراز تجاری طی سالهای ۱۹۷۴ تا ۲۰۱۶ برابر ۷۶۱۷ میلیون دلار بوده است.

طبق ارزیابیهای صورت گرفته در حوزه صادرات در زمان ارائه این گزارش حجم کالاهای صادراتی ایران معادل ۲۲ میلیارد و ۱۴۸ میلیون دلار بوده که طبق پیشبینیها این رقم در سه ماهه سوم ۲۰۱۷ به ۲۱ میلیارد و ۹۸۰ میلیون دلار کاهش یافته و در سه ماهه چهارم تا ۲۱ میلیارد و ۶۴۳ میلیون دلار نزول میکند اما این سیر نزولی برای دورهای کوتاه در سه ماهه اول سال ۲۰۱۸ متوقف شده و حجم صادرات به ۲۱ میلیارد و ۸۱۲ میلیون دلار میرسد و پس از آن بار دیگر سیر نزولی این بخش ادامه یافته و در سه ماهه دوم ۲۰۱۸ این رقم به ۲۱ میلیارد و ۷۶۱ میلیون دلار کاهش پیدا میکند.

متوسط فصلی حجم صادرات در سال ۲۰۲۰ نیز حدو  ۲۱ میلیارد و ۷۸۲ میلیون دلار پیشبینی شده و در گزارشها آمده است: ارزش صادرات ایران در سه ماهه چهارم ۲۰۱۶ نسبت به سه ماهه سوم سال ۲۰۱۶ از رقم ۱۹ میلیارد و ۲۳۹ میلیون دلار به ۲۲ ملیارد و ۱۴۸ میلیون دلار افزایش یافته و متوسط آن طی سالهای ۱۹۷۴ تا ۲۰۱۶ برابر ۲۸ میلیارد و ۴۰۴ میلیون دلار بوده است.

به استناد آمارهای این شرکت تحقیقاتی در حوزه واردات نیز در شرایطی که ایران در زمان تهیه این گزارش بالغ بر ۱۶ میلیارد و ۷۶۱ میلیون دلار کالا وارد میکرد، پیشبینی شده است که این رقم در سه ماهه سوم سال ۲۰۱۷ معادل ۱۶ میلیارد و ۸۲۴ دلار بوده و تا پایان سه ماهه چهارم ۲۰۱۷ همچنان رشد وارداتی ادامه داشته و این رقم به ۱۶ میلیارد و ۹۵۴ میلیون دلار برسد اما روند افزایشی واردات به همین حد متوقف نشده و در سال ۲۰۱۸ نیز پیشبینیها حاکی بر آن است که تا پایان سه ماهه اول رقمی بالغ بر ۱۷ میلیارد و ۲۹ میلیون دلار و تا پایان سه ماهه دوم بالغ بر ۱۷ میلیارد و ۷۳ میلیون دلار کالا وارد کشور خواهد شد.

طبق پیش بینیهای صورت گرفته حجم واردات ایران به شکل متوسط فصلی در سال ۲۰۲۰ به رقمی بالغ بر ۱۷ میلیارد و ۲۰۲ میلیون دلار خواهد رسید. طبق این گزارشها ارزش واردات در سه ماهه چهارم سال ۲۰۱۶ میلادی با افزایش نسبت به سه ماهه سوم از ۱۵ میلیارد و ۱۱۲ میلیون دلار به ۱۶ میلیارد و ۷۶۱ میلیون دلار رسیده است. این در حالی است که متوسط این رقم در سالهای ۱۹۷۴ تا ۲۰۱۶ برابر با ۲۰ میلیارد و ۷۸۷ میلیون دلار بوده است.