پایتخت اداری تهران کجا خواهد بود؛ پرند یا پردیس؟

انتقال پایتخت با هدف تمرکززدایی و کاهش جمعیت تهران موضوع جدیدی نیست و حتی ممانعت از توسعه بیرویه شهر تهران سابقهای نزدیک به 50 سال دارد بهطوریکه بررسی سوابق مصوبات هیات دولت در دهه 40 نیز نشان میدهد که در راستای جلوگیری از توسعه بیرویه تهران برنامههایی وجود داشته و حتی تسهیلاتی نیز برای ساکنان تهران و صنایعی که در اطراف تهران واقع شدند در نظر گرفته بودند.

در سال 88 نیز که با زمزمههای وقوع حادثه طبیعی در تهران و شواهد حاکی از بروز زلزلهای با ریشتر بالا در پایتخت بود، رییس جمهوری اعلام کرد که تهران از نظر بروز حوادث طبیعی آسیبپذیر است و به دلیل پیچیدگیهایی شهر تهران ممکن است تلفات انسانی بسیار بالا باشد. در این راستا، هیات وزیران مصوبهای را با عنوان آییننامه اعطای تسهیلات به متقاضیان انتقال از تهران به تصویب رساند به طوری که اولویت اصلی تمرکززدایی از تهران و کاهش جمعیت آن است در واقع مهاجرتهای صورت گرفته به کلانشهرها مشکلات بسیاری را برای آنها به وجود آورده است، اما تمرکززدایی از پایتخت زمانبر بوده و در طول یک یا دو برنامه پنج ساله انجام میشود.

در پی مصوبه انتقال از تهران، حدود 100 هزار نفر از تهران خارج شدند و طبق مصوبه دولت، دستگاهها موظفند برای هر میزان درخواست انتقال کارمندان مجوز صادر کنند.

اما بهنظر میرسد دولت فعلا برنامهای برای انتقال پایتخت ندارد و اقدامات دیگری مانند انتقال کارمندان، ایجاد دفاتر پیشخوان، انتقال برخی وظایف و کارکردهای دستگاههای اجرایی و کاهش ظرفیت پذیرش دانشجو در مقطع کارشناسی در پایتخت را در کنار انجام مطالعات برای ایجاد شهرک اداری الکترونیک در دست انجام دارد تا بتواند جمعیت تهران را کاهش دهد چرا که بنا به اعلام دستاندرکاران این بخش، این اقدام در حرف ساده و عملیاتی کردن آن سخت است.

در این راستا معاون حقوقی معاونت توسعه مدیریت سرمایه انسانی رییس جمهوری با بیان اینکه انتقال پایتخت از تهران منتفی نشده است، معتقد است که این اقدام در حرف ساده و عملیاتی کردن آن سخت است.

بر اساس این گزارش، در راستای کاهش جمعیت تهران همچنین پیشنویس لایحهای تهیه شده که در صورت تصویب، برای صنوف و واحدهای صنعتی تسهیلات و مشوقهایی را در نظر گرفته میشود تا از تهران خارج شوند.

اما با توجه به اینکه روزانه حدود دو میلیون نفر از نقاط مختلف کشور برای انجام امور اداری وارد تهران میشوند توسعه دولت الکترونیک میتواند نقش مهمی در کاهش جمعیت پایتخت داشته باشد. در این راستا با ایجاد دفاتر پیشخوان بخشی از مسوولیتهای دستگاههای اجرایی به این دفاتر واگذار شد و در برخی استانها حدود 400 خدمت در دفاتر پیشخوان ارائه میشود.

اما علاوه بر این اقدامات مدتی است که ایجاد شهرک اداری و الکترونیک در حاشیه تهران در دستور کار دولت قرار گرفته است و آنطور که گفته میشود دولت برای ایجاد این شهرک مصمم است تا برخی کارکردهای تهران را منتقل کند.

در این راستا بنا به اعلام برخی مسوولان شهر آفتاب، شهر جدید پرند و شهر جدید پردیس به عنوان مناطق نامزد برای تشکیل پایتخت اداری مطرح هستند، اما چون هنوز مطالعه طرح به پایان نرسیده، محل نهایی برای ایجاد پایتخت اداری مشخص نشده است. البته استقبال سکونتی از شهرهای جدید پرند و پردیس، باعث شده برای تشکیل پایتخت اداری در اطراف تهران، مطالعه روی این دو منطقه در اولویت قرار بگیرد.