برنج برای یکسال کشور تامین شد اما واردات همچنان ادامه دارد

امسال تولید برنج نسبت به سالهای گذشته با افزایش نسبی به حدود دو میلیون و ۳۰۰ هزار تن رسید و به گفته عباس کشاورز - معاون وزیر جهاد کشاورزی در امور زراعت - رکورد بیسابقهای را در دهههای گذشته شکست که به دلیل شرایط جوی بسیار مناسب برای شالیزارهای استانهای شمالی و وضعیت تولید مساعد این اتفاق افتاد به حدی که شالیکاران در حد گستردهای حدود ۱۴۰ هزار هکتار کشت دوم و راتون در استانهای شمالی مازندران و گیلان انجام دادند که پیش از این سابقه نداشت.

چرا که به گفته مسئولان وزارت جهاد کشاورزی هر ایرانی سالانه حدود ۳۸ کیلوگرم برنج مصرف میکند که به حدود ۱۰۵ گرم در روز میرسد و بر این اساس میزان مصرف برنج ایرانیها در هر سال به حدود سه میلیون تن میرسد.

در چنین شرایطی حساب و کتابی ساده به ما میگوید وقتی دو میلیون و ۳۰۰ هزار تن برنج سفید تولید کرده ایم و به قولی رکورد شکستهایم نهایتا میزان نیاز و در واقع وابستگی ما به واردات حدودو ۷۰۰ تا ۸۰۰ هزار تن است نه یک میلیون و ۸۰۰۰ تن که تاریخ واردات بی حساب و کتاب را به خاطر میآورد.

جالبتر اینکه به غیر از سالهای ابتدایی دولت یازدهم که ثبت سفارشهای سرسام آور باعث واردات بی رویه شده بودند، میزان واردات برنج در پنج ماهه امسال بیش از میزان آن در ۱۲ ماهه سالهای ۱۳۹۵ و ۱۳۹۴ شده است، چرا که میزان واردات برنج طی دو سال اخیر به ترتیب حدود ۸۴۰ و ۷۴۶ هزار تن بود که روند نزولی قابل توجهی نسبت به سالهای میلیونی برنج وارداتی داشت.

البته یکی از دلایلی که در سالهای نچندان دور دولت گذشته افزایش بی رویه و اعداد و ارقام نجومی در واردات محصولات کشاورزی به ویژه کالاهای اساسی مانند برنج رایج و معمول به نظر میرسید، این بود که بین دو وزارت جهاد کشاورزی و بازرگانی وقت سر همین سرانه مصرف ایرانیان اختلاف نظرهای فاحش وجود داشت و همین مناقشه با توجه به اینکه وزارت بازرگانی خود تنها متولی تجارت در همه بخشها بود، سبب میشد تا مصرف ۴۷ کیلوگرمی مدنظر  قرار گیرد و به دلیل همین اختلاف نظر باعث واردات دو میلیون و چند صد هزار تنی برنج میشد.

که بعدها و با واگذار شدن وظایف بازرگانی بخش کشاورزی به وزارت جهاد کشاورزی، تحت عنوان " قانون تمرکز وظایف بازرگانی بخش کشاورزی" همه وظایف تنظیم بازار داخلی و خارجی، بازرگانی، قیمت گذاری، تجارت و... این بخش به "جهاد کشاورزی" واگذار شد و نهایتا ملاک همان ۳۸ کیلوگرم سابق شد و میزان نیاز نیز بر همان اساس تنظیم شد که طی سالهای دولت گذشته با ایجاد محدودیت و ممنوعیت واردات گندم تا حد بسیار زیادی کنترل شد.

اما با وجود اینکه این مقام مسئول تاکید کرد که با توجه به تولید مناسب برنج در سال جاری و واردات انجام شده در ماههای ابتدایی، امسال به نظر میرسد نیاز چندانی به واردات برنج نداریم و باید به تناسب تولید و نیاز داخلی واردات صورت گیرد، طی پنج ماهه نخست امسال نیز که آمارها منتشر شده و در دسترس است، نهتنها بیش از نیاز یکساله ایران برنج به کشور وارد شده است، بلکه این میزان واردات از نظر وزنی ۷۸.۹۷ درصد و از نظر ارزشی ۱۰۲.۴ درصد نسبت به پنج ماهه نخست سال گذشته افزایش داشته است.

حال با توجه به واردات بیش از حد برنج و تولید بیش از پیشبینی و برآورد وزارت جهاد کشاورزی به نظر میرسد این وزارتخانه به عنوان متولی تنظیم بازار محصولات کشاورزی به ویژه محصولات اساسی بهتر است که جلوی واردات برنج را در ادامه بگیرد تا امسال مانند سالهای نه چندان دور در دولت گذشته شاهد اعداد و ارقام نجومی و بی حساب و کتاب در واردات برنج نباشیم.