پیش لرزه در کاخ سفید با تداوم تنش های لفظی

سیاست های «دونالد ترامپ» چهل وپنجمین رییس جمهوری آمریکا بیش از اینکه در خارج از مرزهای ایالات متحده مخالفانی داشته باشد در درون کابینه و کنگره با اعتراضهایی مواجه شده است. تصمیمات شتابزده و رفتارهای هیجانی شخص رییس جمهوری به مذاق دموکراتها و حتی جمهوریخواهان نیز خوش نیامده و گاهی اوقات به دعواهای لفظی بین آنها منجر شده است.
مواضع ضد متحدان دیرینه و علیه همسایگان جنوبی از سوی ترامپ و تصمیم وی به خروج از پیمان های معتبر منطقهای و بین المللی از پیمان پاریس گرفته تا توافق هستهای یکی از دلایل مخالفت ها است. برخی مردم و شماری از مقامات کاخ سفید بر این باورند بکارگیری سیاستهای خصمانه و ایجاد تنشهای غیرضروری با دیگر بازیگران بینالمللی به منافع ملی و وجهه بین المللی ایالات متحده آسیب می زند؛ موضوعی که نزاع های لفظی و کلامی را در میان اعضای دولت افزایش داده است.

** کاخ سفید و دومینوی برکناری ها

یکی از ویژگیهای دولت تازه کار ترامپ علاوه بر تنشها و درگیریها در کابینه، شمار بالای استعفاها و برکناری ها بوده است به طوری که دومینوی برکناری ها از همان هفته های نخست روی کار آمدن دولت جدید به راه افتاد. «مایکل فلین» مشاور امنیت ملی دولت، نخستین قربان کاخ سفید و مهره آغاز دومینوی برکناریها بود که سه هفته پس از روی کار آمدن به خاطر افشای تماس های او با سفیر روسیه در واشنگتن کنار گذاشته شد.
مدت اندکی بعد نوبت به «جیمز کومی» رییس پلیس فدرال رسید تا از کار برکنار شود. جرم وی این بود که به دنبال تحقیق درباره پرونده مداخله روسیه در انتخابات آمریکا برآمده اما ترامپ مدعی ناکارامدی کومی بود. اخراج «راینس پریبس» رییس دفتر کارکنان و شاغلان کاخ سفید، کناره گیری «والتر شاب» مدیر دفتر ملاحظات اخلاقی دولت آمریکا و «مایکل دوبکه» مدیر پیشین ارتباطات کاخ سفید از دیگر تحولات در هیات حاکمه آمریکا در ماههای گذشته بود.

بعد از مدتی، سرانجام سلسله برکناری ها دامن «شان اسپایسر» سخنگوی کاخ سفید را هم گرفت وی که به رفتار زننده و بی اعتنایی به رسانه ها شهره بود از سمت خود استعفا کرد. به فاصله چند روز از این رویداد، «آنتونی اسکاراموچی» مدیر ارتباطات کاخ سفید در حالی که تنها ده روز در این سمت قرار داشت اخراج شد. «استیو بنن» هم به عنوان استراتژیست کاخ سفید آخرین قربانی دولت ترامپ است. با شرایطی که بر کاخ سفید حاکم است انتظار می رود که این دومینو از حرکت باز نایستد.

یکی از انتقادهای وارد شده به شخص ترامپ این است که وی خود را متخصص در کلیه امور می داند و به رغم بی اطلاعی از موضوعات داخلی و همچنین تحولات بینالمللی از بیش از وزیران مربوطه به موضوع ورود پیدا می کند. جابجایی مسوولیتها از دیگر موارد ضعف دولت آمریکا محسوب میشود به عنوان نمونه بیشتر مسائل حوزه سیاست خارجی بیش از اینکه از کانال وزارت امور خارجه و شخص «رکس تیلرسون» وزیر این حوزه پیگیری شود از سوی «نیکی هیلی» نماینده آمریکا در سازمان ملل دنبال می شود.
افزون بر آن، مهره چینی خانوادگی و بکارگیری افراد کم سن و سال و بی تجربه خانواده از قبیل دختر، پسر و داماد ترامپ در حوزه های حساس از دیگر مسایلی است که موجبات نارضایتی دولتمردان آمریکا را نسبت به سیاستهای دولت جدید آمریکا فراهم کرده است.

** انزجاز از ترامپ در کاخ سفید و کنگره

یکی از دعواهایی که در کاخ سفید همچنان وجود دارد و لاینحل باقی مانده به تنش بین ترامپ و وزیر امور خارجه او مربوط می شود. اختلاف نظر درباره مسائلی که به اصطلاح در حیطه وظایف وزیر امور خارجه است بر روابط این دو نفر سایه افکنده است.
به عنوان نمونه تیلرسون معتقد به پایبندی آمریکا به برجام است اما ترامپ این توافق را بدترین توافق تاریخ آمریکا می داند. در ارتباط با کره شمالی نیز وزیر امور خارجه در پی حل وفصل اختلاف بین واشنگتن پیونگ یانگ از طریق دیپلماتیک است ولی ترامپ ابزار تحریم و تهدید را موثر میداند.

مدتها اختلاف نظر بین ترامپ و تیلرسون در سطح گمانه زنی بود تا اینکه آنها پرده از اختلافات چند ماهه خود برداشتند. عمق این اختلاف زمانی آشکار شد که شبکه خبری «سی .ان.ان» گزارش کرد وزیر امور خارجه در یک نشست مهم و امنیتی در خصوص مسایل راهبردی این کشور، ترامپ را احمق خطاب کرده است؛ موضوعی که با واکنش ترامپ همراه بود و وی اظهار کرد: من فکر می کنم که این خبر جعلی باشد اما اگر که او چنین حرفی زده در آن صورت ما باید آزمایشهای آی.کیو خود را با هم مقایسه کنیم و آن وقت به شما می گویم که چه کسی برنده میشود.

به تازگی «جیمز متیس» وزیر دفاع ایالات متحده نیز اختلاف نظر خود را با رییس جمهوری در برخی مسایل انعکاس داده است. به عنوان نمونه وی اعلام نموده که برجام به نفع منافع ملی آمریکا است؛ مواضعی از سوی پست حساس و کلیدی کابینه که چالشی تازه برای دونالد ترامپ محسوب می شود.

بنابراین، شکافی در این زمینه ایجاد شده که تصمیم اخیر ترامپ مبنی بر عدم تایید پایبندی ایران به برجام را زیر سوال می برد و این پرسش را به ذهن متبادر می سازد که به راستی برجام در راستای منافع آمریکا است یا آن طور که رییس جمهوری می گوید مایه شرمساری ایالات متحده؟
انتقاد به تصمیمات و مواضع ترامپ تنها به اعضای کابینه محدود نمی شود و برخی از نمایندگان کنگره نیز با رییس جمهوری وارد دعوای لفظی شده اند که «باب کورکر» سناتور جمهوریخواه و رییس کمیته روابط خارجی سنا یکی از آنها است. ترامپ با انتشار چند توئیت با لحنی زننده مدعی شد که کورکر به من برای حمایت در انتخابات آینده التماس کرد اما با پاسخ نه مواجه شد.
رییس جمهوری در توئیتی دیگر درباره رییس کمیته روابط خارجی سنا نوشت که «او همچنین میخواست وزیر خارجه شود، اما من گفتم نه، ممنون. او تا حد زیادی باعث و بانی این توافق وحشتناک با ایران است». سناتور کورکر اما توئیت های ترامپ را بی جواب نگذاشت و پاسخ داد: مایه شرمساری است که کاخ سفید تبدیل به آسایشگاه شده است. حتما امروز صبح یکی از مسوولین آسایشگاه در شیفت خود حاضر نشده است.
این نکته جالب توجه است که ترامپ در حالی این سناتور هم حزبی خود را بانی توافق هسته ای بین ایران و 1+5 معرفی می کند که کورکر یکی از سرسخت ترین مخالفان برجام به شمار می رفت و به عنوان رهبر مخالفان توافق در سنا، چند طرح تحریم علیه جمهوری اسلامی ارایه کرد.
به نظر می رسد ناآگاهی ترامپ از مسائل داخلی و مواضع سناتورهایی چون کورکر درباره برجام یک طرف قضیه است و انتقادهای گذشته این سناتور از رییس جمهوری طرف دیگر قضیه، چرا که کورکر چند روز پیش در توئیتی مدعی شده بود که چند نفر در کابینه همانند تیلرسون، متیس و ... مانع ایجاد هرج و مرج در دولت ترامپ شدهاند.