موانع رونق صادرات در ایران

در مورد مسائل داخلی بارها صحبت شده است که به لحاظ وجود مشکلات مدیریتی، کیفیت کالای سرمایهگذاری، جذب سرمایهگذار خارجی برای تولید مشترک و قوانینی برای تولید در صادرات دچار مشکل هستیم. از زمانی که مواد اولیه برای تولید خریداری میشود تا زمانی که به مرحله صادرات برسد را زنجیره صادرات میگوییم.

با این همه، سال هاست که این مشکلات وجود دارد و هنوز برطرف نشدهاند. بیشترین حجم صادراتی ما مربوط به میعانات گازی و پتروشیمی است و حتی صادرات غیر نفتی ما باز هم تا حدودی نفتی هستند. کاهش قیمت نفت و تاثیر آن بر محصولات پتروشیمی، یکی از عوامل کاهش صادرات غیر نفتی بوده است. در حال حاضر صادرات واقعی ما مقدار قابل توجهی نیست. در مورد مسائل و موانع خارجی هم باید گفت متاسفانه ما در منطقهای قرار گرفته ایم که آرامش و ثبات سیاسی و امنیتی وجود ندارد، در حالی که بیشترین شرکای تجاری ما برای صادرات کشورهای منطقه بودند. بیشترین یا بزرگترین خریداران کالای غیر نفتی ایران در منطقه عراق، سوریه، امارات، افغانستان و... هستند و از آنجا که برخی از کشورهای یادشده فاقد ثبات سیاسی هستند، بازارشان تقاضای زیادی برای واردات کالا ندارد و این مساله به شدت روی صادرات غیر نفتی کشور تاثیر گذاشته است.

در سطح جهانی باید با شرکتهای معتبر بینالمللی همکاری داشته باشیم که در ایران سرمایهگذاری کنند و قسمتی از تولید آنها مصرف داخلی داشته باشد و قسمتی به کشورهای دیگر صادر شود.

شرکتهای بینالمللی کمتر متمایل هستند در صنایع ما جز نفت و گاز سرمایهگذاری داشته باشند. اکنون کشور چین بسیاری از کالاهایی که تولید میکند با همکاری شرکتهای بزرگ بینالمللی آمریکایی یا اروپایی است که در چین سرمایهگذاری و تولید میکنند و به نقاط مختلف دنیا صادرات انجام میدهند.

بر این اساس اکنون کالاهای چینی را با برندهای معروف جهانی در ایران میبینید. برای مثال گوشیهای همراه اپل که در ایران بسیار مطرح هستند زیر نظر شرکت اپل در چین تولید میشوند. ما برای صادرات نیاز به همکاریهای دوجانبه و چندجانبه با سایر کشورها داریم. واردات و صادرات ایران در سالهای اخیر تحت تاثیر تحریمهای بینالمللی به ویژه تحریمهای بانکی قرار داشت، بنابراین نتوانست به رشد قابل توجهی دست یابد.

هر چند تلاشهایی برای عادی سازی روابط بانکی با کشورهای مختلف انجام شده است، اما همچنان مشکلاتی در این زمینه وجود دارد و برخی بانکها یا اصلا حاضر به همکاری با ایران نیستند یا در این زمینه دست به عصا حرکت میکنند. مشکلات در این باره باید رفع شود تا صادرات رونق بگیرد.