یک میلیون تن مازاد عرضه شیر داشتیم و کارنجات قادر به جذب آن نبودند

علیرضا عزیز اللهی، مدیر عامل اتحادیه کشاورزی و دامداری، در خصوص خرید تضمینی شیر اظهار کرد: طبق آمار وزارت جهاد کشاورزی سالانه در کشور 10 میلیون تن شیر خام تولید میشود که 6.5 میلیون تن آن جذب کارخانجات لبنی میشود. در فصول پر تولید و کم مصرف ما با بحران عرضه شیر خام در کشور مواجه هستیم و در چند ماه گذشته یک میلیون تن مازاد عرضه شیر خام داشتیم که کارخانجات کشور قادر به جذب آن نبودند و از زیر بار آن شانه خالی کرده بودند.

وی افزود: قوانین و مقرراتی که وزارت جهاد کشاورزی برای حمایت از دامداران تعیین میکند نمیتواند تابع شرایط زمانی باشد و سیاستها را هر شش ماه تغییر دهد. نمی توانند شش ماه نخست با سیاست حمایتی وارد عمل شوند و در شش ماه دوم این حمایت را بر دارند.

عزیزاللهی در رابطه با تکلیف دولت برای خرید محصولات کشاورزی از کشاورزان خاطرنشان کرد: به موجب قانون ماده 10 نظام دامپروری کشور و هم قانون خرید تضمینی، دولت مکلف است محصولات کشاورزی را برای از بین بردن ضرر و زیان کشاورزان از طریق خرید تضمینی از کشاورزان و دامداران خریداری کند.

وی افزود: خرید تضمینی در بسیاری از کالاهای کشاورزی مانند گندم، جو و دانههای روغنی جریان دارد اما در مورد شیر به دلیل اینکه کالای فساد پذیری است امکان این را ندارد که بتواند کل شیر خام را خرید تضمینی کند. بنابراین ما با تفاهمی که با وزارت خانه امضا کردهایم به جای خرید تضمینی از خریدتوافقی استفاده میکنیم که آن هم تنها 2 درصد از کل تولید شیر خام کشور است. کل خریدی که سازمان تعاون روستایی به عنوان خرید توافقی انجام می دهد حدود 200 هزار تن در سال است که کمتر از 2 درصد از تولید شیرخام کشور است.

مدیرعامل اتحادیه کشاورزی و دامداری در ادامه تصریح کرد: در شش ماه اول که دامدار ضرر میبیند، هیچ کارخانهای اعتراض ندارد، هیچکس به فکر نیست اما زمانی که معادلات به نفع دامدار تغییر میکند همه صدایشان در میآید. نباید تعصب صنعتی را جایگزین نگاه کارشناسانه کرد.

وی بااشاره به تکالیف هرکدام از ارگانها و نهادهای تولیدی اذعان داشت: وزارت خانه، دولت، تولید کننده و صنعت هرکدام تکالیف خود را دارند و دولت مکلف به تنظیم بازار شیر خام است. کارخانجات در ماههای اول شیر را ارزان از دامدار میخرند و پول را سه ماهه پرداخت میکنند یعنی 2 هزار میلیارد تومان نقدینگی دامدار سه ماه در دست کارخانجات می ماند اما در آن زمان صحبت و اعتراضی به ما نمیشود اما زمانی که به دلایل فصلی شیر کمتر می شود از خرید دولتی ایراد میگیرند.

عزیزاللهی افزود: روال کار به نحوی نیست که وزارت جهاد بتواند روند خرید را فصلی کند و وزارت جهاد 3 سال است که این کار را انجام میدهد و مسئله جدیدی نبوده است.

وی در رابطه با آمار مصرف سرانه شیر بیان داشت: این آمار مصرف سرانه که از 90 به 50 کیلو کاهش یافته صحیح نیست. تولید کشور 8.5 میلیون تن به روایت مرکز آمار و 10 میلیون تن به روایت وزارت جهاد است. به حسب 10 میلیون تن، 110 کیلو مصرف سرانه است و این موضوع 50 کیلو اصلا با منطق هم همخوانی ندارد.

مدیر عامل اتحادیه کشاورزی و دامداری افزود: این افراد تولید کارخانجات خودشان را محاسبه میکنند که به این میزان مصرف سرانه میرسند. بخشی از مصارف ما غیر صنعتی است و عشایر و روستاها را شامل میشوند. ما هم از سرانه مصرف راضی نیستیم و این میزان بسیار کم است اما آمارهای ارائه شده کذب است و تنها ایجاد تشویش خواهد کرد.

وی با اشاره به این که راه کارهای کوتاه مدت نمیتواند مشکلات دامداران را حل کند، تصریح کرد: دولت توان مالی بالایی برای حمایت از این بخش و جلوگیری از افزایش قیمت را ندارد و از قدرت دولت خارج است.  ما با دولت مذاکراتی داشته ایم که قیمت تمام شده را با پایین آوردن قیمت خوراک دام کاهش دهند. یکی از بخشهایی که باعث عذاب دامداران میشود سود تسهیلات بانکی است. در دنیا تسهیلات بانکی برای بخش تولید زیر یک درصد است اما در ایران برای تامین نقدینگی 20 درصد بهره میدهیم و این امر باعث می شود قیمت تمام شده ما 20 درصد بیشتر از تمام دنیا باشد.

مدیر عامل اتحادیه کشاورزی و دامداری افزود: راهکار کوتاه مدت زیادی نمیتوان برای کاهش قیمت محصولات لبنی پیشنهاد کرد و با دخالت بخش دولتی هم مسئلهای درست نخواهد شد. دولت نمیتواند در بخشهای اقتصادی سرمایه گذاری زیادی انجام دهد و نمیتوان دل بست. اما بخش عظیمی از کاهش قیمت باید توسط کاهش هزینههای تولید کننده صورت بگیرد و دولت میتواند در تامین اقلام خوراک دام که 70 درصد هزینه تولید را تشکیل میدهد کمک کند.

عزیزاللهی در خصوص سوبسید دولتی که دوجا انجام میشود، خاطر نشان کرد: 2 درصد شیری که ما از دامداران خریداری میکنیم باید از چرخه تولید داخلی و بازار داخلی خارج شود. ما این شیر را با تبدیل کردن به شیر خشک از بازار داخلی خارج کرده و به کشورهای هدف صادر میکنیم. صادرات محصول باید با مکانیزمهای بازار صادراتی هماهنگ شود. در دنیا دولتها برای محصولات لبنی یارانه میدهند تا صادرات میسر شود و مشوق های صادراتی در تمام دنیا اجرا می شود و این امر مختص ایران نیست.

وی در پایان در رابطه با بازارهای صادراتی ایران تصریح کرد: تولید کنندگان برای صادرات مشکلی ندارند و اکنون بهترین زمان برای صادرات است و شرایط خوبی داریم. قیمت محصولات لبنی در بازارهای خارجی بالا است. البته باید تلاش بیشتری برای جذب بازارهای صادراتی انجام شود.