۲۱۰‌هزار دکتر و فوق‌لیسانس بیکار

موضوع اشتغال نیروی انسانی و بهرهوری کامل و مناسب از آن باید یکی از هدفهای راهبردی در توسعه کشور باشد. در بسیاری از جوامع در حال توسعه بیکاری یکی از مهمترین مسائل اجتماعی است که وضعیت اقتصادی کشور را نیز تحت تاثیر قرار میدهد. طی چند سال اخیر مشکل بیکاری در کشور به بحرانی جدی برای جامعه و نیز اقتصاد کشور تبدیل شده است. طبق آمارهای ارائه شده نرخ بیکاری جوانان تحصیلکرده از ۳۵درصد گذشته است. بر اساس آخرین گزارش مرکز آمار ایران از وضعیت بازار کار، نرخ بیکاری سال95 در حالی با 4/1درصد افزایش نسبت به سال94 به عدد 4/12درصد رسیده است که در همین دوره زمانی، نرخ بیکاری جوانان 15تا 24سال 1/3درصد افزایش داشته و رقم 2/29درصد را ثبت کرده است. نرخ بیکاری جوانان 15 تا 29 سال نیز با 2/6درصد افزایش به 9/25درصد رسیده است. در این راستا مسئولان دولتی اعلام کردند در سال گذشته 700هزار شغل ایجاد شده است، اما طبق آخرین آمار تعداد بیکاران در سال 95 رقم سه میلیون و 203هزار نفرثبت شده است. سالانه ورودی به بازار کار بیش از یک میلیون نفر است، با این وجود هرساله بر تعداد بیکاران افزوده میشود. مطابق با آمار سال 94، پایه تعداد بیکاران دو میلیون و 700هزار نفر بوده است.

بیکاران چه تحصیلاتی دارند؟

فارغ التحصیلان مقطع لیسانس بیشترین سهم را از جمعیت بیکار کشور دارند و شاغلان دارای مدرک دیپلم و پیش دانشگاهی نیز بیشترین جمعیت شاغل کشور را به خود اختصاص دادهاند. جزئیات جدیدترین آمار بهدستآمده از مرکز آمار ایران در خصوص جمعیت شاغل و بیکار کشور به تفکیک وضع سواد و دوره تحصیلی نشان میدهد، از مجموع ۲۲میلیون و ۵۵۰هزار نفر فرد شاغل در کشور، بالغ بر ۲۰میلیون و ۶۵۰هزار نفر جزو شاغلان باسواد و یکمیلیون و ۹۳۳هزار نفر نیز جزو شاغلان بیسواد محسوب میشوند.

بر اساس تعاریف مرکز آمار ایران، کسانی که بتوانند به زبان فارسی یا هر زیان دیگری متن سادهای را بخوانند و بنویسند، باسواد تلقی میشوند که از از دوره ابتدایی تا دکتری تخصصی را شامل میشود. همچنین کسانی که نمیتوانند بنویسند و فقط میتوانند بخوانند، در بین جمعیت بی سواد قرار دارند. بر همین اساس، بیشترین جمعیت شاغل کشور، دارای مدرک دیپلم و پیش دانشگاهی هستند طوری که بالغ بر پنجمیلیون و ۳۸هزار نفر از شاغلان را تشکیل میدهند. سپس شاغلان با تحصیلات دوره راهنمایی با بیش از چهارمیلیون و ۹۴۴هزار نفر و دوره ابتدایی با چهارمیلیون و ۸۸۲هزار نفر بیشترین جمعیت شاغل کشور را شامل میشوند. همچنین در بین جمعیت شاغل کشور، فارغ التحصیلان مقطع لیسانس بیش از سهمیلیون و ۱۲۳هزار و ۹۰۰ نفر از شاغلان کشور را به خود اختصاص دادند.

در عین حال یکمیلیون و ۱۱۴هزار نفر از جمعیت شاغل دارای مدرک تحصیلی فوق دیپلم و یکمیلیون و هفتهزار و ۹۰۰ نفر نیز دارای مدرک تحصیلی فوق لیسانس یا دکتری حرفهای هستند. علاوه بر این ۳۳۳هزار و ۶۹۳ نفر از جمعیت شاغل کشور در سطح سواد آموزشهای غیررسمی و سوادآموزیها و ۱۰۸هزار و ۵۲۳ نفر در سطح سواد متوسطه قرار دارند. کمترین جمعیت شاغل کشور را افراد دارای مدرک دکتری تخصصی تشکیل میدهند که ۱۰۰هزار و ۷۰۴ نفر از جمعت شاغل کشور را در بر میگیرند. در مقابل، جمعیت بیکار کشور به استناد مرکز آمار ایران، تا پایان سال ۹۵ معادل سهمیلیون و ۲۰۳هزار و ۳۹۸ نفر است که بالغ بر سهمیلیون و ۱۱۰هزار و ۹۰۰ نفر دارای سطح سواد ابتدایی تا دکتری حرفهای و 9هزار و ۲۴۶ نفر نیز جمعیت بیکار بیسواد هستند. از بین جمعیت بیکاران دارای سطح سواد ابتدایی و بالاتر که طبق تعاریف مرکز آمار تحت عنوان بیکاران با سواد شناخته میشوند، بیشترین بیکاران کشور از فارغ التحصیلان دانشگاهی در مقطع لیسانس با جمعیت ۹۱۴هزار و ۳۰۱ بیکار هستند. پس از آن، بیکاران دارای دیپلم و مدرک پیش دانشگاهی ۷۷۳هزار و ۸۵۵ نفر از جمعیت بیکار کشور را تشکیل میدهند.

همچنین بیکاران با سطح سواد راهنمایی بالغ بر ۵۵۷هزار و ۲۰۰ نفر و ابتدایی نیز بیش از۴۰۸هزار و ۱۶۴ نفر را شامل میشوند. علاوه بر این، در مقطع تحصیلی فوق دیپلم ۲۱۶هزار و ۹۷۰ بیکار، در مقطع فوق لیسانس و دکتری حرفهای ۲۰۴هزار بیکار، در مقطع متوسطه ۱۶۸هزار و ۸۱۱ بیکار و در مقطع سوادآموزی و آموزشهای غیر رسمی ۱۴هزار و ۷۰۰ بیکار وجود دارند. علاوه بر این، سهم فارغالتحصیلان دکتری تخصصی از جمعیت بیکار کشور، چهارهزار و ۸۴۸ نفر است. بیشترین جمعیت شاغل کشور، شاغلان دارای دیپلم و پیش دانشگاهی هستند که حدود یک چهارم جمعیت شاغل کشور را به خود اختصاص دادند، پس از آن شاغلان دارای سطح سواد راهنمایی و ابتدایی بیشترین جمعیت شاغل را تشکیل میدهند. همچنین در بین جمعیت بیکار کشور نیز، فارغ التحصیلان مقطع لیسانس در صدر جدول بیکاران قرار دارند طوریکه با جمعیت ۹۱۴هزار نفری حدود یک سوم از جمعیت بیکار کشور را به خود اختصاص میدهند. یکی از دلایل اینکه بیشترین جمعیت شاغل کشور را دیپلمهها و شاغلان دارای مدرک پیش دانشگاهی تشکیل میدهند و در مقابل بیشترین جمعیت بیکار را، لیسانسهها به خود اختصاص دادند، این است که غالب فارغالتحصیلان به دنبال شغلی متناسب با سطح سواد خود هستند.