گام‌های ایران به سوی کشاورزی مکانیزه/ ۹۵درصد ماشین‌آلات داخلی است

کامبیز عباسی با بیان اینکه کشور سابقه طولانی در زمینه مکانیزاسیون کشاورزی دارد، اظهارداشت: ما در این زمینه با کشورهای هم تراز خودمان و همچنین کشورهای پیشرفته در زمینه کمیت تفاوت چندانی نداریم. وی با اشاره به اینکه در دولت های یازدهم و دوازدهم سرمایه گذاری  زیادی در حوزه مکانیزاسیون انجام شده است، افزود: بیش از ٥٣٥٠ میلیارد تومان در این حوزه سرمایه گذاری شد و الان کمتر کشاورزی را در کشور پیدا می کنید که تراکتور، بذرکار و ... بخواهد بخرد و نتواند این کار را انجام دهد؛ بنابراین وضعیت ما در زمینه مکانیزاسیون کشاورزی بویژه در دو دولت اخیر ارتقا یافته است.وعباسی ادامه داد: حدود ٨٠ تا ٨٥ درصد برنج کشور نیز به صورت مکانیزه برداشت می شود همچنین تمام کشت ذرت و چغندر قند به صورت مکانیزه صورت می گیرد.

وی اضافه کرد: سطحی معادل ١٣.٥ میلیون هکتار از اراضی کشور؛ به صورت مکانیزه خاک ورزی می شوند و به طور میانگین ٧٥ تا ٨٥ درصد اراضی کشور به صورت مکانیزه کاشت می شود و در حوزه غلات که ٨.٢ میلیون هکتار از اراضی کشور را تشکیل می دهد بیش از ٩٥ درصد به صورت مکانیزه برداشت میشود.

عباسی افزود: در کشور ما بیش از ٤٤٠ هزار دستگاه تراکتور، بیش از ٣٥ هزار بذرکار، بیش از ١٦ هزار دستگاه کمباین و ده ها هزار ادوات دیگر  در عرصه کشاورزی فعالیت میکنند. رئیس مرکز مکانیزاسیون وزارت جهاد کشاورزی تصریح کرد: ضریب نفوذ مکانیزاسیون در فرایند تولید محصولات کشاورزی به نحو چشمگیری افزایش یافته است.

عباسی گفت: البته در برخی حوزهها نیاز است که مکانیزاسیون افزایش یابد مانند مثل مکانیزاسیون باغبانی کشور و مکانیزاسیون در حوزه گیاهان دارویی اما در محصولات عمده و اساسی مثل غلات و محصولات صنعتی مکانیزاسیون فراتر از ٨٥ تا ٩٥ درصد انجام می گیرد همچنین یکی از دلایل موفقیت ما در حوزه تولید گندم طی سالهای اخیر این است که بیش از ٧٠ تا ٧٥ درصد کشت گندم به صورت مکانیزه انجام شد. وی افزود: در یک بازه زمانی کمتر از ٥ سال؛ بیش از ١٢ هزار دستگاه بذرکار  وارد عرصه تولید غلات شد و بیش از ٦ هزار دستگاه کمباین برنج وارد اراضی شالیزاری کشور گردید.

وی ادامه داد: مفهوم این امر آن است که حضور و نفوذ ماشین در عرصه تولید محصولات کشاورزی افزایش یافته و در محصولات مختلف زراعی، باغی، دام و طیور و آبزی پروری روند نفوذ متفاوت است.

عباسی با بیان اینکه مکانیزاسیون را در هر کشور باید با شرایط آنجا سنجید، افزود: در کشوری مانند ژاپن ضریب مکانیزاسیون ١٤ اسب بخار بر هکتار، در کشورهای اروپایی ٦ اسب بخار بر هکتار و در آمریکا و استرالیا ٢.٥ تا ٣ اسب بخار بر هکتار است ولی هیچ کس نمی گوید کشاورزی کشورهایی که از ضریب مکانیزاسیون بالاتری برخودار هستند از کشاورزی آمریکا، استرالیا و اروپا برتر است.  

وی با اشاره به اینکه ضریب مکانیزاسیون در کشور ما حدودا ١.٥ اسب بخار بر هکتار است، گفت: مقرر شده تا پایان برنامه و دولت دوازدهم به ٢.١ اسب بخار بر هکتار برسد بنابراین با روند مطلوب خود فاصله ای نداریم که در سالهای آتی به آن دست خواهیم یافت. عباسی درباره اینکه آیا زمانی خواهد رسید که برداشت محصولات باغی از جمله میوه و زیتون به صورت مکانیزه انجام شود؟، افزود: در دنیا نیز برداشت در حوزه باغبانی وبرای مصارف تازه خوری به صورت سنتی انجام می شود مگر اینکه برداشت برای مصارف صنعتی انجام شود؛ در کشور مصرف خیلی از میوه ها به صورت تازه خوری است؛ در دنیا نیز چون ماشین تکنیک بر هستند ضریب نفوذ ماشینی در این حوزه کم است.  

وی ادامه داد: در کشور ما برای برداشت زیتون به منظور مصارف صنعتی انواع شیکرهای برداشت وارد عرصه شده است؛ براساس برنامه ریزی های انجام شده پیش بینی ما این است که تا پایان دولت دوازدهم ٢٥ درصد از باغات کشور به صورت مکانیزه برداشت شود و عملیات داشت در بیش از ٥٠ درصد باغات کشور به صورت مکانیزه صورت پذیرد. در شرایط فعلی عملیات داشت و تهیه بستر باغات ما فراتر از ٨٠ درصد به صورت مکانیزه است پیش بینی می شود در حوزه زراعت تا پایان دولت دوازدهم بتوانیم در حوزه غلات و محصولات صنعتی و عمده محصولات زراعی کشور ضریب نفوذ مکانیزاسیون و ماشین را به بیش از ٨٥ تا ٩٠ درصد برسانیم.

ضعف شدید در مکانیزاسیون زعفران 

عباسی درباره اینکه گفته می شود در حوزه زعفران ضعف شدیدی در بحث مکانیزاسیون وجود دارد، گفت: در  حوزه زعفران طی حدود سه سال گذشته توفیقات خوبی داشتیم؛ سطح زیر کشت زعفران حدود ١٠٠ تا ١٠٥ هزار هکتار است و عمده سطح زیر کشت گیاهان دارویی به این محصول اختصاص دارد.

وی اضافه کرد: در استانهای خراسان رضوی، شمالی و جنوبی بیش از ٧٠ تا ٧٥ درصد کشت به صورت مکانیزه انجام میشود. در حوزه کشت مکانیزه به موفقیتهای زیادی رسیدیم در حوزه برداشت و جدایی زعفران از گل آن، کماکان نیاز به تکنولوژی و سرمایهگذاری وجود دارد البته سازندههای داخلی ماشین هایی را پیشنهاد دادند که مورد حمایت وزارت خانه قرار گرفته است.  

عباسی با بیان اینکه در حوزه استحصال و جدایی گل و پرچم قطعا نیازمند گسترش تکنولوژی هستیم، گفت: چون خاستگاه زعفران در کشور ماست و دنیا نیز به دنبال این موضوع نرفته نیازمند دانش بنیان کردن و استفاده از دانش بومی در این زمینه هستیم.

وی تصریح کرد: ولی در حوزه کاشت زعفران پس از سالها ما توانستیم غده کارهای زعفران را در کشور بومی سازی کنیم و الان بخش عمده اراضی زعفران کشور بویژه در قطب های تولید به صورت مکانیزه کشت و تولید میشود.

عباسی درباره برخی مباحث مطرح شده مبنی بر اینکه توسعه مکانیزاسیون باعث بیکاری کارگران می شود، گفت: این برداشت نادرستی است، کار باید اقتصادی باشد؛ در حوزه کشاورزی وقتی کار دستی جای خود را با ماشین عوض کند کار اقتصادی می شود و در تمام مقولاتی که صنعت به کار سنتی پیوسته است، جوانب و انشعابات بیشتری یافته و طبق آماری که داریم حضور ماشین علاوه بر اینکه باعث اشتغال اقتصادی می شود منجر به افزایش طول دوره اشتغال نیز می گردد. مکانیزاسیون منجر به کاهش اشتغال اقتصادی نمی شود اما اشتغال غیراقتصادی را از بین می برد و اشتغال را سودآور میکند.

رئیس مرکز مکانیزاسیون وزارت جهاد کشاورزی درباره اینکه گفته می شود بخشی از تراکتورها و کمباین های وارداتی به کشور کهنه و استفاده شده بوده است؟، افزود: در کشور ما دولت نه تراکتور وارد می کند، نه می فروشد و نه صادر می کند، بخش خصوصی متولی عرضه تراکتور است؛ واردات تراکتور دست دوم قریب به یکسال و نیم و دو سال است که ممنوع شده و براساس پیشنهاد وزارتخانه هیچ ماشین دست دومی اجازه ورود به کشور را ندارد ضمن اینکه ٩٥ درصد صنعت مکانیزاسیون و نیازهای ماشینی بخش کشاورزی توسط صنعت داخلی تامین می شود بنابراین ٥ درصد واردات در این زمینه انجام می شود که ١٠٠ درصد آن ماشین های نو است.