نفت در برابر گندم

باوجود مذاکراتی که نزدیک به دو سال از عمر آن میگذرد، به نظر میرسد که هنوز هم ایران و هند در خصوص تعریف مکانیسمیبرای پرداخت پول نفت خریداری شده با توجه به اعمال تحریمهای بینالمللی به نتیجه نرسیده اند. مذاکرات در چند ماه اخیر توافق بر سر پرداخت با روپیه و معامله پایاپای را به همراه داشت اما اکنون دهلی نو از تهران میخواهد خرید گندم از هند را افزایش دهد تا از این طریق توازنی در خرید نفت ایجاد شود. همچنین راضی کردن بانکهای دیگر کشورها برای تسهیل تجارت نفتی ایران و هند و افتتاح شعبه بانک پارسیان در هند از دیگر اقدامات در این زمینه است.

بر اساس سندی که اخیرا در اختیارش قرار گرفته، اعلام کرده است هند از ایران میخواهد واردات و خرید گندم از این کشور را افزایش دهد تا از این طریق عدم توازن تجاری که هم اکنون به نفع ایران است، از بین برود. این گزارش حاکی از آن است که وزیر اقتصاد هند در راس هیاتی در هفته آینده به تهران سفر میکند تا با مینو کیانی راد، معاون بانک مرکزی جمهوری اسلامی ملاقات کند. این سفر در آستانه سفر مان موهان سینگ وزیر خارجه هند به تهران برای شرکت در اجلاس سران جنبش غیر متعهدها انجام میشود.این در حالی است که پالایشگاهها در هند، دومین مشتری بزرگ نفت ایران پس از چین، 45 درصد صورتحسابهای خرید نفت از ایران را با روپیه میپردازند و باقی مانده این صورتحسابها نیز از طریقهاک بانک ترکیه در غالب ارز یورو پرداخت میشود. دهلی نو از دسامبر 2010 به دنبال مشکلاتی که تحریمهای آمریکا برای پرداخت پول نفت به ایران ایجاد کرد، در سیستم پرداختهای نفتی خود به ایران تغییراتی به وجود آورد.

اما خرید مقادیر بیشتر گندم از هند به این کشور کمک میکند ذخایر عظیم گندم خود را کاهش دهد و در مقابل منابع ارزی ایران نیز حفظ میشود. این در شرایطی است که ریال بیش از نیمی از ارزش خود را از سال گذشته تا کنون از دست داده و دولت نیز قوانین سختی را برای معامله دلار برای بخشهای کلیدی اعمال کرده است.

یک مقام وزارت اقتصاد هند ضمن تایید خبر سفر هیات هندی به ایران گفت: ما مخالف ایده فروش گندم به ایران از طریق کانالهای دیپلماتیک نیستیم اما باید این اقدام زمانی انجام شود که از وجود منابع در بازار داخلی اطمینان داشته باشیم. منابع گندم هند در ماه آگوست حدود 47 میلیون و 500 هزار تن برآورد میشود که بسیار بالاتر از هدف تولید 17 میلیون تن گندم است. ایران نیز از 20 مارس تا کنون 2 میلیون تن گندم وارد کرده است.گفتنی است اسناد رویترز نشان میدهد که دولت ایران نیز به دنبال افزایش صادرات غیر نفتی خود به هند از طریق مکانیسم روپیه است. همچنین هر دو طرف به دنبال دیگر گزینههای پرداخت شامل استفاده از بانکهای کشور سوم هستند. هند که با توجه به کاهش واردات نفت از ایران از معافیت تحریمی ایالات متحده برخوردار شده، قصد دارد باز هم واردات نفت خود از ایران را کاهش دهد. اسناد رویترز حاکی از آن است که ایران به دنبال افتتاح شعبه ای از شرکت ملی نفت ایران و بانک پارسیان در بمبئی است.