داستان تازه «فرشتگان»/ پول‌های خوابیده در پروژه‌های سودآور

در ماجرای کاسپین که هشت تعاونی منحل و زیرمجموعه آن قرار گرفت، مقرر شد تا هیاتهای تصفیه این تعاونیها تشکیل و کار شناسایی، ارزیابی و نقل و انتقال داراییها به موسسه را انجام دهند، بر این اساس مبنای هر گونه تعیین تکلیف و پرداختی به سپردهگذاران نیز منوط به میزان دارایی و اموال شناساییشده و احتمالا کسریهای آن قرار گرفت.

فرشتگان که بزرگترین زیرمجموعه موسسه کاسپین محسوب میشود، حدود ۵۰۰ هزار سپردهگذار دارد. طبق آخرین اطلاعاتی که بانک مرکزی در رابطه با میزان اموال این تعاونی اعلام کردحدود ۸۶۰۰ میلیارد بدهی به سپردهگذاران وجود دارد که از آن رقمی نزدیک به ۳۰۰۰ میلیارد تومان سودهایی را در برمیگیرد که وجود خارجی نداشته و ماهیتی ندارند، چرا که بعد از انحلال تعاونی در شهریور ماه  ۱۳۹۴ به بعد فعالیتی نداشته و سودی ثبت نشده است. بنابراین مجموع بدهی این تعاونی به حدود ۵۶۰۰ میلیارد تومان میرسد. آمارهای قبلی نشان میداد که از اموال فرشتگان حدود ۳۱۰۰ میلیارد تومان شناسایی و مورد ارزیابی قرار گرفته که ۱۷۰۰ میلیارد آن را داراییهای غیرمنقول و تا ۱۴۰۰ میلیارد تومان دارایی منقول تشکیل میدهند.

از این رو شناسایی اموال ادامه پیدا کرد و قرار بر این شد تا با املاک و داراییهای که از طرف فرشتگان به موسسه کاسپین منتقل و در ادامه از طریق موسسه به وثیقه بانک مرکزی گذاشته میشود، این بانک خط اعتباری اختصاص داده و سپردههای فرشتگان تعیین تکلیف شود. در حالی تاکنون حدود ۲۴۰۰ میلیارد تومان بانک مرکزی در اختیار موسسه کاسپین قرار داده که هنوز گزارش مشخصی در رابطه با اینکه آیا هیات تصفیه فرشتگان، اموال و املاک این تعاونی را به کاسپین منتقل کرده و در نهایت در اختیار بانک مرکزی قرار گرفته باشد، منتشر نشده است.

این در حالی است که ظاهرا در رابطه با شناسایی و انتقال داراییها و همچنین قیمتگذاری اموال، اختلافاتی بین هیات تصفیه و دستگاههای مربوطه وجود داشته و هیات تصفیه فرشتگان، قیمتهای اعلامی کارشناسان رسمی دادگستری را در مواردی نپذیرفته است. با توجه به اختلاف نظرهایی که وجود داشت کمیته نظارت بر ارزیابی اموال تعاونی فرشتگان در هفتههای اخیر تشکیل  و در این جلسه وکیل هیات تصفیه تعاونی منحله فرشتگان اعلام کرد که حدود ۶۸ فقره ملک متعلق به این تعاونی وجود دارد. سپس کمیته نظارت، هیات تصفیه را موظف به تقسیم بندی این اموال کرد.

بر این اساس هیات تصفیه موظف شد اموالی که در حال حاضر دارای خریدار بوده و امکان فروش آنها به بالاترین قیمت وجود دارد، به فروش رسانده و وجوه حاصل از فروش این املاک با نظارت مرجع قضایی و بانک مرکزی به حساب سپردهگذاران واریز شود.

همچنین مقرر شد اموالی را که درباره قیمت آنها، هیات تصفیه تعاونی با هیات مدیره موسسه اعتباری کاسپین توافق دارد برای تسریع در پرداخت وجوه سپرده گذاران به موسسه کاسپین منتقل کند. در مورد سوم نیز هیات تصفیه موظف شد تا اموالی را که معتقد است قیمت آنها بیشتر از قیمت های تعیین شده توسط کارشناس رسمی دادگستری است، برای بررسی به کمیته نظارت ارائه کند.

بعد از این ماجرا بود که با رفع توقیف اموال کاسپین، تعیین تکلیف سپردهگذاران فرشتگان بار دیگر روال خود را از بیستم آبانماه از سر گرفت و تمامی سپردهگذاران مشمول مراجعه برای تعیین وضعیت حسابهای خود شدند، ولی در این بین بار دیگر هیات تصفیه فرشتگان پیشنهاد تازهای مطرح کرده و به گونهای خواسته تا فروش اموال و یا انتقال آن به موسسه کاسپین به تعویق بیفتد به طوری که تکمیل پروژهها را در این رابطه مطرح کرده است.

اما به تازگی هیات تصفیه اعلام کرده با توجه به اینکه مقامات عالی بر حل و فصل معضل فرشتگان بدون استفاده از بیتالمال و منابع دولتی تاکید دارند، بر این اساس هیات تصفیه طرحی با همین رویکرد تهیه و در اختیار مقامات بانکی وقضایی قرار داده که  در آن خواسته فعلا پروژههای آن به کاسپین منتقل نشود تا تکمیل و ارزش آن افزایش یابد. هیات تصفیه فرشتگان اعلام کرده که هدف از طرح، این است که بتواند با تکیه بر املاک و دارایی های فرشتگان و پتانسیلهای ارزش افزایی موجود در پروژه های نیمه تمام فرشتگان قدرت حل و فصل کامل مشکل مشتریان و تسویه طلبشان را داراست  ولی با این وجود به دلایلی که بر این هیئت روشن نیست اجرای طرح تاکنون محقق نشده است در حالی که با اجرای این طرح نظر و مقصود مقامات عالی برآورده شده و مشکل مردم حتی الامکان بدون استفاده از بودجه دولتی برطرف می شود.

در حالی هیات تصفیه عقب افتادن مرحله فروش و انتقال املاک را مطرح کرده تا در نتیجه تکمیل آن، سود بیشتری ایجاد شود که علاوه بر اینکه برای تکمیل طرح ها باید هزینه قابل توجهی پرداخت شود و البته محل تامین آن مشخص نیست، این طرح می تواند باعث تاخیر در تعیین تکلیف سپردهگذاران شود. این در حالی است که در حال حاضر نیز باید توجه داشت یکی از دلایل اصلی طولانی شدن فرآیند بازپرداخت سپرده های سپرده گذاران تعاونی فرشتگان، عدم شفافیت و کندی در امر واگذاری داراییها است.

گرچه بانکها و موسسات مجاز میتوانند تا حد مشخصی از سرمایه خود را صرف هزینه برای سودآوری کنند ولی جای تامل دارد که  چرا سپرده های مردم که در  تعاونی فرشتگان به امانت بود صرف ساخت پروژه های فراوانی شده که در حال حاضر نیمه تمام است؟ از سویی دیگر اگر این نوع مدیریت پول، سودآور بوده چرا این تعاونی بر اساس اعلام دادستان تهران با ۴ هزار میلیارد تومان کسری مواجه شده است؟

بعد از حواشی پیش آمده برای موسسه کاسپین از آبان ماه سال گذشته، سرانجام از اواخر اردیبهشت ماه سال جاری تصمیم بر تعیین تکلیف مرحلهای سپرده گذاران فرشتگان شد و از سقف سه میلیون تا ۲۰۰ میلیون پیش رفته بود که به دلایلی قوه قضائیه دستور توقف اموال کاسپین را صادر و در نتیجه آن تعیین تکلیف متوقف شد، اما از بیستم آبان ماه در روالی جدید پرداخت ها انجام میشود.