حراج «سکه» کارگشای بازار شد؟

امسال برای سکه، سال ویژهای است. بازار سکه حداقل طی پنج سال گذشته شرایط بیسابقهای داشته است. نوسانات زیاد در مقاطع زمانی مختلف و ایجاد حباب بیش از ۲۰۰ هزار تومانی روی سکه و در نهایت حراج سکه توسط بانک کارگشایی طی چند روز که باعث افت نسبی قیمت آن شد از جمله مهمترین تحولات اخیر بازار سکه است.

افزایش قیمت سکه در حالی رقم خورده است که وضعیت بازار طلا با ثبات نسبی همراه بوده و قیمت انواع طلا در بازار داخلی تغییر آنچنانی نداشته است. بازار جهانی هم در مدت اخیر یکی از مقاطع زمانی کم نوسان خود را طی کرده است. البته در این مدت نرخ دلار شیب صعودی داشته و به ۴۲۰۰ تومان نزدیک شده و تا حدودی بازار سکه را متاثر کرده است.

اما حراج سکه از طریق بانک کارگشایی و ورود بانک مرکزی به بازار، تا حدودی به تعادل بین عرضه و تقاضا در بازار سکه منجر و باعث شد قیمت سکه حدود ۳۰ تا ۴۰ هزار تومان کاهش یابد؛ هر چند که هنوز حباب روی قیمت سکه پابرجاست؛ به طوریکه سکه تمام با کاهش بیش از 60 هزار تومانی، یک میلیون و 383 هزار تومان فروخته میشود.

 این حراجی که بیش از 9500 قطعه سکه تمام بهار و نیمبهار را به فروش گذاشت، عاملی شد تا در مدت کوتاهی شاهد واقعیتر شدن نرخ سکه نسبت به هفتههای قبل در بازار داخلی باشیم و برگزاری آن برای از بین بردن حباب در نرخ آن مؤثر و کمککننده بود اما آنچه به اثرگذاری بلندمدت برای تعادل بازار سکه میانجامد، استمرار اقدامات اینچنینی از سوی بانک مرکزی است تا مرور حباب سکه به طور کامل از بین برود تا در نتیجه، بازار تعیین کننده قیمت سکه باشد و نیازی به دخالت بانک مرکزی نباشد.

بانک مرکزی باید همگام با تقاضایی که به بازار ورود میکند، قدرت پاسخگویی را تقویت کند. حدود ۱۰ روز گذشته حراج سکه آغاز شده است و بدون در نظر گرفتن سقف فروش، در آینده امکان ادامه آن وجود دارد؛ امکانی که امید میرود از آن استفاده شود تا امنیت سرمایه برای کسانی که سکه میخرند، فراهم شود.

برخی از ناظران دلیل افزایش قیمت سکه در یک ماه اخیر را ورود خریداران غیرحرفهای به بازار سکه میدانند. از سوی دیگر بعضی فعالان صنعت طلا و جواهر معتقدند در سالهای اخیر هزینههای سرباری ازجمله مالیات بر ارزشافزوده به طلا تحمیل شده است. 

طبیعتا مالیات یک حق است که هر فعال اقتصادی باید آن را به دولت پرداخت کند اما در مورد طلا اعمال روشها و چگونگی دریافت این مالیات مسئله شده است و مورد انتقاد فعالان این صنعت قرار گرفته که قرار است مجلس این مسئله را با اصلاح قانون حل کند.

همچنین با کاهش سود سپردههای بانکی بخشی از سرمایهها به بازار سکه راه یافته و عده ای از مردم سکه را مناسبترین بخش برای سرمایهگذاری دیدهاند که این افزایش تقاضا باعث شده کفه عرضه و تقاضا نامتعادل شود و قیمتها بهطور کاذب و غیر واقعی بالا برود. این رشد غیر واقعی قیمتها تا حدودی با اقدام بانک مرکزی و عرضه سکه به شکل حراج توسط بانک کارگشایی مهار شده است اما بعید به نظر نمیرسد که مجددا شرایط بازار سکه گسترش حباب داشته باشد و قیمت انواع سکه به شکل غیر منطقی در جهت صعود حرکت کند.

به گفته مسئولان بانک مرکزی، ذخیره طلا در بانک مرکزی مناسب است و در زمینه عرضه طلا محدودیت خاصی وجود ندارد اما نکته قابل تامل شناخت بازار و مدیریت آن است که اگر درست اداره شود میتوان در میانمدت شاهد حذف حباب سکه باشیم.