وزیر خارجه عربستان: حزب‌الله باید خلع سلاح شود.

عادل الجبیر که کشورش نقش مهمی در بیثباتیهای اخیر لبنان و گروگانگیری نخستوزیر این کشور دارد با بیان اینکه لبنان بدون خلع سلاح حزبالله قادر به بقا و حرکت به سمت پیشرفت نخواهد بود، ابراز کرد تمامی طرفها باید بپذیرند که حریری بزرگترین شخصیت سیاسی لبنان است و برای فعالیت کردن به فضا نیاز دارد. تحریم حزبالله لبنان بخش مهمی از راهبرد مشترک و ضد ایرانی عربستان و آمریکاست که مورد حمایت اسرائیل و فرانسه نیز قرار دارد. در یک ماه اخیر و به موازات مطرح شدن موضوع موشکی ایران، فشارها در این خصوص در حال افزایش است.

در همین ارتباط، وزیر خارجه عربستان سعودی روز جمعه در نشست گفتوگوهای مدیترانهای در رم بار دیگر ادعاهای ضدایرانی را تکرار کرد. او در این نشست با متهم کردن ایران به ایفای نقش مخرب در سوریه گفت: «این روند از زمان انقلاب ایران در سال ۱۹۷۹ آغاز شد.» الجبیر مدعی شد که انقلاب اسلامی ایران، مرزها را به رسمیت نمیشناسد و تصور میکند که تمام شیعیان متعلق به ایران هستند. وزیر خارجه عربستان، ایران را به ایفای نقش منفی در یمن و نقض قطعنامههای تسلیحاتی متهم کرد و گفت که ایران موشکها را در اختیار حوثیها قرار میدهد.»

سعودیها پیشتر نیز و در بیانیهای که از سوی ائتلاف نظامی تحت رهبری عربستان در یمن منتشر کردند، مدعی شدند که پرتاب موشک از سوی یمنیها به فرودگاه ملک خالد ریاض، تعرض مستقیم نظامی از سوی ایران است و به آن پاسخ خواهند داد. در ادامه وزیر خارجه عربستان در سخنرانی خود در نشست گفتوگوهای مدیترانهای، بهرغم اسناد متعددی که درباره حمایت کشورش از گروههای تروریستی داعش و القاعده در سوریه وجود دارد، تلاش کرد ایران را به ارتباط با این گروهها متهم کند. وزیر خارجه عربستان سعودی گفت: «ایران تحرکات القاعده و داعش را تسهیل کرده است. ما از اسناد بنلادن میدانیم که القاعده ارتباطهای گستردهای با ایران دارد.»

تاکید وزیر خارجه عربستان بر نقش حزبالله در داخل لبنان و منزوی کردن آن را باید در چارچوب طرح مشترک عربستان، آمریکا و اسرائیل درخصوص لبنان ارزیابی کرد. در این راستا برنامه موشکی ایران و کمکهای تهران به متحدان منطقهایاش نمود پیدا میکند و شاهد یک نوع اجماع نسبی در این مورد هستیم. اصلیترین طرحی که باعث شده  برنامه موشکی ایران مجددا در یک فضای بینالمللی مطرح شود قانون کاتسا است.

این قانون که مدعی ارائه راهبرد منطقهای مقابله با آنچه «تهدیدهای متعارف و غیرمتوازن ایران» خوانده میشود،  از طریق اعمال تحریمهای بیشتر است، در روزهای اخیر و به بهانه قدرت موشکی ایران در سطح منطقهای و بینالمللی مطرح شده است. حزبالله بهعنوان اصلیترین متحد ایران در منطقه در چارچوب این تحریمها قرار خواهد گرفت. در واقع سعودیها در تلاش هستند تا با شکل دهی به یک ائتلاف گسترده علیه ایران و دامن زدن به تنشها در بیروت، بر این نقش متمرکز شوند. پیشتر ولیعهد سعودی نیز در مصاحبه با روزنامه نیویورکتایمز گفته بود که عربستان سعودی و کشورهای عربی با حمایت ترامپ به آرامی در حال ایجاد یک ائتلاف علیه ایران هستند. محمد بنسلمان در بخشی از گفتوگوی خود با توماس فریدمن، ترامپ را رئیسجمهوری مناسب برای زمانی مناسب دانست.

از سوی دیگر، برخی منابع خبری هم ابراز کردند که دولت عربستان با فراخوان سعد حریری، نخستوزیر لبنان به ریاض از او خواست تا از میشل عون، رئیسجمهوری این کشور و برنامههای او برای حمایت از حزبالله و جنبش آزاد فاصله بگیرد. اگرچه این بحرانآفرینی عربستان و گروگانگیری شخص حریری تاکنون به نتیجه نرسیده و شاهد رسوا شدن عربستان در سطح افکار عمومی هستیم، اما بهنظر میرسد که همچنان مقامات آمریکایی و سعودی با حمایتهای منطقهای و بینالمللی در تلاش هستند تا نقش حزبالله را در این میان پررنگ کنند. در واقع حزبالله لبنان یکی از مهمترین حلقههای این زنجیره است که یمن و فلسطین نیز بخشهای دیگر آن هستند.  در همین ارتباط تحلیل محافل رسانهای نیز حکایت از این دارد که رویکرد مشترک سعودی-آمریکایی درخصوص حزبالله در لبنان با طرح سه ملاحظه و نکته اساسی در حال شکلیابی است: «ملاحظه نخست مربوط به آوارگان سوری در لبنان و ملاحظه دوم مرتبط با رژیم صهیونیستی است؛ زیرا درگیری و مواجهه با حزبالله در لبنان ممکن است درها را برای مقابله حزبالله با اسرائیل باز کند. سومین نکته و ملاحظه این است که مقابله با حزبالله در سوریه باید محدود و محصور در همین کشور باشد؛ زیرا اگر به لبنان کشیده شود رنگ و بوی مذهبی و قومی به خود میگیرد.»

در این شرایط دیدارهایی که مسوولان سعودی با مسوولان و مقامات لبنانی داشتهاند، بر دو نکته اساسی متمرکز است، اول آنکه به مسوولان و رهبران سیاسی لبنان ابلاغ کنند که درگیری و رویارویی با حزبالله در سوریه صورت میگیرد، دوم اینکه، دولت لبنان باید از حزبالله فاصله بگیرد تا جلوی انتقال درگیری با آن در سوریه به لبنان گرفته شود.

ادعای بیبیسی: درگیری لفظی ظریف و عادل الجبیر در ایتالیا

انتخاب نوشت: بین وزیران خارجه ایران و عربستان سعودی درگیری شدید لفظی روی داده و وزیر خارجه روسیه خواستار مذاکره دو کشور برای حل اختلافات آنها شده است. در جریان نشست بینالمللی موسوم به «گفتوگوهای مدیترانهای» که با شرکت مقامات شماری از کشورهای جهان در رم، پایتخت ایتالیا برگزار شد، عادل الجبیر، وزیر امور خارجه عربستان سعودی، با حمله به سیاست منطقهای جمهوری اسلامی ایران، این کشور را به داشتن «تاثیر منفی در سراسر منطقه» متهم کرد و ادعا کرد که «آنان عملا بیمحابا مرتکب قتل در منطقه ما و جهان میشوند.» وزیر خارجه عربستان سعودی مدعی شد: «از سال ١٩٧٩ [انقلاب اسلامی] ایران حامی اصلی تروریسم در سراسر جهان بوده است، به تروریستها پناه داده، تسهیلاتی را برای تحرکات آنها فراهم آورده و با استقرار حزبالله در لبنان، این گروه را برای پولشویی و قاچاق مواد مخدر به کار گرفته است.» محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران در پاسخ گفت که هرچند مایل نیست این نشست را به «محلی برای ضربه زدن به عربستان سعودی» تبدیل کند؛ اما «عربستان سعودی هرگونه اقدامی برای برقراری آتشبس در سوریه و لبنان را رد کرده است.» ظریف عربستان سعودی را به حمایت از داعش متهم کرد و گفت که هدف آن کشور «سرنگونی دولت قانونی سوریه در سه هفته بود» و پرسید «چه کسی پشت تحریم کامل قطر قرار داشته است؟» وزیر خارجه ایران گفت که «به نظر ما، لازم است تمامی کشورهای جهان در کنار هم زندگی و همکاری کنند؛ اما کسانی درصدد انزوای ما هستند.» عادل الجبیر بار دیگر مدعی شد که «این عربستان سعودی نیست که باید تلاش کند در منطقه و خارج از منطقه دوستان و متحدانی بیابد و ایران هم باید درصدد کشف و بررسی علت انزوای خود برآید.» وی افزود: «ما با تقریبا تمامی کشورهای جهان، به استثنای ایران و کرهشمالی روابط نزدیک و دوستانه داریم اما به جز [بشار] اسد و حکومت کره شمالی، دوستان ایران چه کسانی هستند؟» به گزارش خبرگزاری فرانسه، با ادامه درگیری لفظی بین وزیران خارجه دو کشور، سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه از هر دو طرف خواست تا به جای مبادله ناسزا، با یکدیگر مذاکره کنند و افزود: «ما بارها و بارها شاهد مطرح شدن اختلافات عربستان سعودی و ایران بودهایم که واقعا باعث تاسف است. آنها باید مذاکره با هم را آغاز کنند.»