به عبارتی موج تولید نفت شیل آمریکا جریان جدیدی را در بازار محصولات پتروشیمی به راه انداخت و موجب شد تا تولیدکنندگان و عرضهکنندگان این محصول متناسب و همراه با این متد گام بردارند. این در حالی است که در طرف دیگر تعریف برخی پروژههای زیست محیطی سبب شد تا دومین تغییر در این صنعت خود به خود در حال وقوع باشد و آن تعریف پروژههای زیست محیطی در برخی کشورهای مهم تولیدکننده محصولات پتروشیمیایی است.بهعنوان مثال در حال حاضر کشورهایی همچون چین سد راه ادامه فعالیت شرکتهای پتروشیمیایی قدیمی با تکنولوژیهای آلاینده شدهاند و این امر هم تاثیر بسزایی در تغییر جهت حرکت واحدهای پتروشیمی خواهد شد. هند دیگر کشور مهم دنیا است که در این رابطه اقداماتی را معمول داشته است.در این بین در کنفرانس اخیر صنعت پتروشیمی آسیا (APIC) که در شهر ساپورو (Sapporo) ژاپن برگزار شد، درخصوص موجی جدید که در آینده از ظرفیت اتیلن و مشتقات نفتی ایالات متحده آمریکا روانه بازارها خواهد شد، گزارشهای زیادی ارائه شد و درخصوص تاثیرات بالقوه این امر بر بازارهای آسیایی و تغییرات ساختاری این بازارها با جهتگیری از بازارهای جهانی صحبتهای زیادی شد.
کارشناسان شرکتکننده در این کنفرانس معتقدند با توجه به سطح تولید نفت شیل آمریکا و تولید فرآوردهها و مشتقات نفتی در پالایشگاههای این کشور بهطور طبیعی بازارهای آسیایی تحت این جریان قرار میگیرند و بالطبع تولیدکنندگان این صنعت باید با این جریان هم مسیر شده و تغییراتی را در دستور کار خود قرار دهند. هند و چین بر اساس همین تغییرات و با توجه به شکافی که در تولید نفت بهصورت سنتی و استفاده از مشتقات نفتی از این راه به وجود آمده، تغییر مسیر را در دستور کار خود قرار داده و از این رو رقابت تازهای در این عرصه به وجود آمده است. شاهد این مدعا برای کشور چین گزارش اخیر ICIS است که به گفته محققان این تیم تعداد پروژههای CTO / MTO چین (زغال سنگ به الفین، متانول به الفین) به وضوح کاهش یافته و این انتظار وجود دارد که ظرفیت تولید پلیاتیلن (PE) در سال ۲۰۱۷ با یک میلیون تن کاهش همراه باشد. این در حالی است که برای ایجاد بخش عمدهای از ظرفیتهای برنامهریزی شده برای راهاندازی پروژهها در سالهای ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ متوقف شده است و این سوال به وجود میآید که بهطور کلی آیا این پروژهها به اتمام میرسند یا خیر؟ در حال حاضر ۱۳ طرح زیست محیطی در چین برای جلوگیری از انتشار گازهای آلاینده برنامهریزی شدهاند که به نظر میرسد نقشهای بازدارندهای را به همراه داشته باشد.
آمبر لیو، مدیر ارشد ICIC از شانگهای چین خبر میدهد که تا سال ۲۰۲۲-۲۰۲۱ چیزی حدود ۱۰ کراکر نفتی جدید توسط شرکت Petro China و Sinopec ساخته خواهد شد. وی در بخش دیگری از این سخنرانی اظهار میکند که بخش عمدهای از پروژههای اینچنینی در دست تولیدکنندگان بخش خصوصی است و استارت آنها از نیمه دوم سال ۲۰۱۶ و نیمه اول سال ۲۰۱۷ زده میشود.وی در بخش دیگری اظهار کرد: پروژه دیگری توسط پتروشیمی Zhejiang Petroleum and Chemical) ZPC) تحت مصوبه جلوگیری از تخریبهای محیط زیست استارت خورده و طی برنامهریزیهای به عمل آمده بخش اول آن تا اواخر سال ۲۰۱۸ و دومین بخش تا اواخر سال ۲۰۲۱ ساخته خواهد شد. پروژه (ZPC) شامل ۴۰ تن ظرفیت تصفیه در سال، 10.4 میلیون تن تولید مواد معدنی در هر سال و تولید 2.8 میلیون تن اتیلن خواهد بود.
در حال حاضر دولت چین بر توسعه هفت پالایشگاه و پتروشیمی تمرکز کرده است و این پتروشیمیها همه در امتداد ساحل از جزیره چانگسینگ تا دالیان در شمال این کشور و از هایزو تا گوانگدو در جنوب این کشور کشیده شده است. چین در سال ۲۰۱۰ چهار پایگاه پالایشگاهی و پتروشیمی در ۴ شهر این کشور استارت زده و ۲۰۰ میلیارد یوآن (۳۰ میلیارد دلار) را برای ساخت این پایگاهها در نظر گرفته است. با این سرمایهگذاری انتظار میرود ظرفیت تولید اتیلن سینوپک ۹ میلیون تن در سال افزایش یابد و چیزی حدود ۳۱ درصد از تولید کل را به خود اختصاص دهد.
به این ترتیب ظرفیت تولید اتیلن چین از ۲۳ میلیون تن در سال ۲۰۱۶ به ۲۸ میلیون تن در سال ۲۰۲۰ افزایش خواهد یافت و این انتظار وجود دارد که مقدار تولید این محصول در سال ۲۰۲۵ به ۳۷ میلیون تن در سال برسد و رقمی حدود ۷۳ تا ۷۵ درصد از کل ظرفیت تولید را به خود اختصاص دهد. این در حالی است که ONGC از نوامبر سال ۲۰۱۶ پلیاتیلن تولیدی خود را 1.1 میلیون تن افزایش داده است و ظرفیت خط پایین دست پلیاتیلن ۳۶۰ هزار تن در سال، سبک خطی ۳۴۰ هزار تن در سال و سنگین خطی ۴۰۰ هزار تن در سال شده است. علاوه بر چین دولت هند نیز مدتی است خواستار تغییراتی اساسی در پیکره صنعت پتروشیمی این کشور شده و این برای چندمین بار است که درخصوص ادغام ۱۳ شرکت دولتی نفت و گاز که دارای پالایشگاههای پایین دست و شرکتهایی برای تولید محصولات پتروشیمی هستند، سخن میگوید. ساتیان داگا، مدیر عامل شرکت Daga Global Chemicals در هند، در حاشیه APIC، گفت: ادغام این شرکتها در هند میتواند پالایشگاهها را به هم متصل کرده و بستر و شرایطی را برای آنها به وجود آورد تا به سمت تولید محصولات پتروشیمی و مواد شیمیایی در ابعاد وسیعتر و انواع گوناگونی بروند.
با توجه به رویکرد این دو کشور و تغییراتی که شرکتهای پاییندست این دو کشور در دستور کار خود قرار دادهاند، چشمانداز متفاوتی برای بخش پاییندست این صنعت انتظار میرود و با توجه به اینکه واحدهای تولیدی بسیاری در بخش پاییندست کشور مشغول به کارند، باید با این تغییرها همگام شده و تغییر مسیر بدهند. اولین نکتهای که درخصوص همگام شدن با آنها و تغییر مسیر تولیدکنندگان این صنعت چه در بخش بالادست و چه در بخش پاییندست صنعت پتروشیمی وجود دارد توجه به پروژههای زیستمحیطی و گازهای آلاینده و در نهایت تغییر نوع مواد اولیه است که واحدهای تولیدی کشوری همچون چین برای تولید محصولات نهایی استفاده میکند.