افزایش مالیات در‌بودجه شگفت‌آور است

منتها میزان خدماتی که ارائه میکنند، اگر موجب رشد و شکوفایی جامعه شود، به همان نسبت، مالیات هم میتواند افزایش پیدا کند. آنچه ما متاسفانه در ایران با آن مواجه هستیم، این است که دولت این گونه فعالیتها و خدمات را ارائه نمیدهد یا لااقل به همان نسبتی که مالیات را افزایش میدهد، رفاه جامعه را بیشتر نمیکند. در نتیجه فشارهایی که این نوع افزایش مالیاتها اعمال میکند، بیشتر بر گردن حقوق بگیران میافتد، یعنی دولت باید کاری میکرد که بخش خصوصی بتواند تولید و اشتغال را رونق دهد و رشد کند و بعد از ثمره رشد آنها، مالیات بگیرد، ولی ما الان شاهد رکود عمیق بخشهای تولیدی صنعتی و کشاورزی هستیم و در عین حال بیکاری، ناامنی، آلودگی زیستمحیطی، مشکلات زیرساختی و ناهماهنگیهای اداری از جمله مشکلات کشور هستند. در چنین شرایطی، افزایش مالیات پسندیده نیست.

معمولا در خیلی از کشورها مالیات را کم میکنند، اما اینکه دولت سهم مالیات را در لایحه بودجه 97 افزایش داده و به همان نسبت خدماتی ارائه نکرده است، این شگفت آور است. در زمانی که بخش وسیعی از مردم از وضعیت فقر نسبی وارد فقر مطلق شده اند، یعنی مشکلات آنها زیاد شده است و در عین حال، بخش خصوصی در وضعیت نابسامانی به سر میبرد. دولت هیچوقت هزینههای خود را کاهش نداده است و جای اینکه به فکر افزایش درآمدهای خود باشد، باید به فکر کاهش هزینههایش باشد. بسیاری از هزینههایی که دولت میکند، غیر مولد هستند و با اینکه کمکی به بخش خصوصی و رونق تولید نمیکنند، متاسفانه دولت آنها را کماکان ادامه میدهد و با افزایش هزینه، به این فکر است که چگونه درآمد به دست بیاورد.

این مشکلات از آنجا ناشی میشوند که افرادی که به عنوان اقتصاددان در دستگاه دولتی کار میکنند، درک درستی از مسائل اقتصادی ندارند و متاسفانه بیشتر سیاسی فکر میکنند و نتیجه این میشود که جای اینکه دولت هزینهها را کاهش بدهد، به فکر افزایش درآمدهاست و این درآمدها از طریق افزایش مالیات از تولیدکنندگان و حقوق بگیران به دست میآید. این درآمدها از واسطه گران مالی و تجار پول و امثال اینها گرفته نمیشود، بنابراین تنها بخشهای تولیدی و حقوقبگیران میمانند که اتفاقا از اینها نباید مالیات گرفته شود. با توجه به اینکه درآمدهای آنها در طول چند سال گذشته افزایش پیدا نکرده و بخشهای تولیدی در وضعیت بدی گرفتار هستند، دولت نباید افزون بر هزینههایی که بر آنها وارد میکند، مالیات را نیز افزایش دهد. در اقتصادی که تار و پود آن وابسته به نفت است، حتی مالیاتها هم وابسته به درآمدهای نفتی هستند. چون مهمترین منبع درآمد و کسب ارز خارجی دولت، نفت است. بنابراین این وضعیت نشان میدهد که به هیچعنوان نمیتوان مالیاتها را مستقل از درآمدهای نفتی در نظر گرفت. نوسان در درآمدهای نفتی باعث نوسان در درآمدهای مالیاتی میشود.