شکست سنگین ترامپ از جامعه جهانی

پیشنویس قطعنامه قدس در مجمع عمومی سازمان ملل متحد با ۱۲۸ رای موافق تصویب شد. مجمع عمومی سازمان ملل متحد با ۱۲۸ رای موافق، ۹ رای مخالف و ۳۵ رای ممتنع پیشنویس قطعنامه مربوط به وضعیت قدس را به تصویب رساند. ۹ عضو سازمان ملل که به پیشنویس قطعنامه قدس رای مخالف دادند، عبارت است از گواتمالا، هندوراس، رژیم صهیونیستی، جزایر مارشال، میکرونزی، جزیره ناورو، جزیره پائولو، توگو و آمریکا.

مایکل نیکولز، در گزارش ۲۱ دسامبر خود در رویترز نوشت: مجمع عمومی سازمان ملل روز پنجشنبه (۳۰آذرماه) برای بررسی تصمیم آمریکا در اعلام قدس به پایتختی رژیمصهیونیستی جلسه اضطراری تشکیل داد. عموم کشورهای مسلمان، به همراه قدرتهای مطرح اروپایی به این قطعنامه رای مثبت دادند. رای هند، روسیه، چین و برزیل هم مثبت بوده است. چند کشور در اروپای شرقی، آفریقا و آمریکای لاتین رای ممتنع دادند. این کشورها شامل آرژانتین، استرالیا، کانادا، کلمبیا، جمهوری چک، مجارستان، مکزیک، فیلیپین، لهستان، روآندا، سودان جنوبی و اوگاندا بودند. ۲۱ کشور هم در رایگیری غایب بودند. در قطعنامه مجمع عمومی سازمان عمومی ملل آمده است که هر تصمیمی که به تغییر در هویت، وضعیت یا ترکیب جمعیتی بیتالمقدس منجر شود، ملغی محسوب میشود و کشورهای عضو سازمان ملل باید مطابق قطعنامههای شورای امنیت رفتار کرده و از گشایش نمایندگیهای دیپلماتیک در این شهر خودداری کنند. این قطعنامه تغییرات جمعیتی در شهر قدس را رد میکند و شهر قدس را متعلق به هیچ کشوری نمیداند؛ ولی بخش شرقی آن را متعلق به فلسطین و وضعیت فعلی آن را تحت اشغال اسرائیل میداند.  نیکولز نوشت: پیش از رای گیری، ترامپ در این مورد گفت: «برخی کشورها صدها میلیون دلار و حتی میلیاردها دلار میگیرند و در عین حال علیه ما رای میدهند.» وی افزود: «ما این رایها را رصد میکنیم. بگذارید آنها علیه ما رای دهند. در این صورت مبلغ زیادی در جیبمان میماند. اهمیتی نمیدهیم.»

ترامپ گفت: «آمریکا اسامی رایدهندگان در مجمع عمومی سازمان ملل متحد را یادداشت خواهد کرد.» وی در بخش دیگری از اظهارات خود گفت: «آمریکاییها نسبت به اینکه از ما سوءاستفاده شود، به تنگ آمدهاند و از این رو، ما اجازه نخواهیم داد که مورد سوءاستفاده قرار بگیریم.» نیکولز اقدام ترامپ را به منزله «انزوای واشنگتن» تحلیل میکند و مینویسد: «بسیاری از متحدان غربی و عرب آمریکا به این قطعنامه رای دادند. برخی از این کشورها مانند مصر، اردن و عراق از دریافت کنندگان کمکهای آمریکا هستند.» ۱۰ کشوری که دریافتکننده کمکهای آمریکا هستند به ترتیب عبارتند از: افغانستان ۷/۴ میلیارد دلار، اسرائیل ۱/۳ میلیارد دلار، مصر ۴۶/۱ میلیارد دلار، عراق ۱۴/۱ میلیارد دلار، اردن یک میلیارد دلار، پاکستان ۲/۷۴۲ میلیون دلار، کنیا 626/4 میلیون دلار، نیجریه 606/1 میلیون دلار، تانزانیا 575/3 میلیون دلار و اتیوپی 513/7 میلیون دلار.

واکنشها به رایگیری روز پنجشنبه

واکنشها را میتوان به دو گروه موافق و مخالف تقسیم کرد. مخالفان این قطعنامه آمریکا و اسرائیل بودند. نماینده اسرائیل در سازمان ملل گفت: «این جلسه شرمآور است. این قطعنامه مشوق خشونت و بیثباتی بیشتر خواهد بود.» «دانی دانون»، سفیر اسرائیل در سازمان ملل متحد که روز پنجشنبه در مجمع عمومی سازمان ملل سخنرانی میکرد، در مورد قطعنامه پیشنهادی این سازمان در مورد قدس گفت: «هیچ قطعنامهای نمیتواند ما را از اورشلیم بیرون کند.» نتانیاهو نیز ضمن انتقاد شدید از سازمان ملل، این نهاد بینالمللی را «خانه دروغ» نامید. رویترز مینویسد بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر رژیم صهیونیستی، با تشکر از نیکی هیلی، سفیر آمریکا در سازمان ملل و دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا گفت: «بیتالمقدس پایتخت ماست و ما در آنجا ساختوساز میکنیم و سفارتخانههای خارجی به سردمداری ایالاتمتحده آمریکا به آنجا منتقل خواهد شد. این اقدام رخ خواهد داد.» وی افزود: «تمایل بسیاری از کشورهای جهان در قبال اسرائیل خارج از دیوارهای سازمان ملل تغییر کرده و در نهایت به داخل سازمان ملل، خانه دروغ، نیز نفوذ خواهد کرد.» نخستوزیر رژیم صهیونیستی گفت: «بیتالمقدس پایتخت اسرائیل است چه سازمان ملل آن را به رسمیت بشناسد چه نشناسد. ۷۰ سال طول کشیده تا آمریکا رسما این مساله را به رسمیت شناخته و سالهای زیادی طول خواهد کشید تا سازمان ملل هم آن را به رسمیت بشناسد.»

گزارشگر رویترز میافزاید: نیکی هیلی، سفیر ایالاتمتحده آمریکا نیز در سخنرانی خود گفت که کشورش رایهای داده شده به قطعنامه پیشنهادی درباره قدس را فراموش نخواهد کرد. وی با تکرار تهدیدهای خود در روزهای گذشته گفت: «ایالاتمتحده از یاد نخواهد برد که در این روز تنها بهدلیل اعمال حق حاکمیت خود در مجمع عمومی سازمان ملل آماج محکومیت قرار گرفت. زمانی که کشورهای بسیاری نزد ما میآیند و طبق معمول از ما میخواهند که پول بیشتری به آنها بپردازیم یا از نفوذمان به نفع آنها استفاده بکنیم، آن وقت ما این روز را به یادشان خواهیم آورد.» هیلی در عین حال گفت: «این تصمیم (انتقال سفارت آمریکا در اسرائیل از تلآویو به قدس) نافی طرح تشکیل دو کشور [فلسطین و اسرائیل] نیست؛ بهشرط آنکه طرفین در این زمینه به توافق برسند. تصمیم رئیسجمهور[آمریکا] بیشتر بیانگر اراده مردم آمریکا و حق ما به عنوان یک ملت برای انتخاب محل سفارت خودمان است.»

اما در میان کشورهای مسلمان یکی از تندترین مواضع از سوی رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه اتخاذ شد. اردوغان در واکنش به تهدید ترامپ برای قطع کمکهای آمریکا به کشورهایی که به محکومیت به رسمیت شناختن قدس به عنوان پایتخت اسرائیل رای دادند، گفت: «آمریکا نمیتواند خواست و اراده مردم را با دلارهایش بخرد.» به گزارش روزنامه حریت، رجب طیب اردوغان، رئیسجمهوری ترکیه گفت: «آنها آمریکا را مهد دموکراسی میخوانند، مهد دموکراسی بهدنبال خرید خواست و اراده مردم با دلارهایش است.» وی افزود: «آقای ترامپ، شما نمیتوانید خواست و اراده مردم را بخرید من به همه جهان میگویم: تلاش خود برای دموکراسی را به چند دلار نفروشید. موضع و جایگاه شما مهم است.» مولود چاووشاوغلو، وزیرخارجه ترکیه نیز در نشست اضطراری مجمععمومی سازمانملل برای بررسی تصمیم ترامپ علیه قدس گفت: «رای دادن علیه تصمیم ترامپ مهم است، برای اینکه فلسطینیان بدانند در مبارزه با اسرائیل تنها نیستند. تصمیم ترامپ درباره قدس در تضاد با قوانین بینالمللی است.» وزیرخارجه ترکیه تصریح کرد: «تصمیم یکجانبه آمریکا بافت اجتماعی شهر قدس را تهدید میکند. اگر کسی تصور کند میتواند آرای اعضا را بخرد در خطاست. ما از هیچ تهدیدی نمیترسیم.» رئیستشکیلات خودگردان فلسطین تصویب پیشنویس قطعنامه قدس در مجمع عمومی سازمان ملل را یک پیروزی برای مردم فلسطین خواند.

محمود عباس، در واکنش به تصویب پیشنویس قطعنامه قدس در مجمععمومی سازمان ملل متحد گفت که این مساله بیانگر بطلان مواضع رئیسجمهوری آمریکا در مورد قدس است. وی افزود: «اینکه ۱۲۸ کشور در سازمان ملل به نفع قطعنامه قدس رای مثبت دهند، یعنی اینکه تصمیم دونالد ترامپ در مورد قدس باطل و مردود است.» ریاض المالکی، وزیرخارجه فلسطین نیز در این مجمع اظهار داشت: قدس کلید جنگ و صلح در منطقه خاورمیانه است. وی تاکید کرد: «آمریکا پس از این تصمیم دیگر جایگاه میانجیگر را نمیتواند در مذاکرات صلح داشته باشد. وتوی آمریکا ما را هرگز تسلیم نخواهد کرد.» جنبش مقاومت اسلامی فلسطین (حماس) نیز با صدور بیانیهای تاکید کرد که تصویب قطعنامه مجمععمومی سازمان ملل اقدامی درست و حمایتآمیز از حقوق ملت فلسطین و شکستی برای اقدام دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا در معرفی قدس به عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی بهشمار میرود.
پیشنهاد ترامپ و فروپاشی اقتدار اخلاقی آمریکا

از زمانی که ترامپ، قدس را پایتخت دولت یهود اعلام کرد، درگیریها میان فلسطینیها و اسرائیلیها افزایش یافته است. در این درگیریها، ۱۱ فلسطینی شهید و ۳۳۰۰ تن زخمی شدهاند. اسامه النجار، سخنگوی وزارت بهداشت فلسطین، گفت از میان ۴۰۰ تنی که با شلیک مستقیم زخمی شدهاند، شرایط شش تن وخیم است و تحت مراقبتهای ویژه قرار دارند. بهنظر میرسد موج نارضایتی از ترامپ پای مقامهای سابق آمریکایی را نیز به میان کشیده است. از یکسو، مشاور امنیت ملی سابق اوباما به انتقاد از ترامپ و سیاستهایش میپردازد. سوزان رایس، با انتقاد از سیاست امنیت ملی اخیر دونالد ترامپ گفت: «آمریکا اقتدار اخلاقی خود در خارج را از دست داده و باعث شده تا رویکرد «ابتدا آمریکا» مورد مضحکه قرار بگیرد.» سوزان رایس، مشاور امنیت ملی سابق آمریکا، در مطلبی که برای نیویورکتایمز نوشت اعلام کرد: «رها کردن اقتدار اخلاقی کشور در این زمانه دشوار تنها منجر به تقویت روحیه دشمنان و تضعیف خودمان میشود؛ همچنین موجب میشود تا ایده اول آمریکا مورد مضحکه قرار بگیرد.» به نوشته رایس، سیاست ترامپ یک استراتژی ناسیونالیستی است که در آن ایالاتمتحده تنها میتواند به بهای نابودی دیگران پیروز شود. مشاور امنیت ملی سابق در دوران اوباما گفت: موضوع سیاست خارجی ترامپ با روسایجمهوری پیشین تفاوت دارد؛ سیاستهایی که از زمان جنگ جهانی دوم زمانی که این کشور به عنوان یک صدای مقتدر در جامعه بینالملل شروع بهکار کرد و فرصتهایی برای توسعه، شکوفایی، آزادی و امنیت را در اختیار دیگران قرار داد. از سوی دیگر، نظرسنجی جدید سیانان نشان میدهد که محبوبیت ترامپ کاهش یافته است. نظرسنجی جدید سیانان نشان میدهد، میزان محبوبیت دونالد ترامپ حدود یکسال پس از ورود به کاخ سفید ۳۵ درصد شده  است. این کمترین میزان در طول تاریخ آمریکا برای یک فرمانده کلقوا در اولین دسامبر روی کار آمدن است. میزان محبوبیت ۳۵ درصدی بدترین وضعیت برای دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا در نظرسنجیهای سیانان است. ۵۹ درصد از پاسخدهندگان میگویند از نحوه ریاستجمهوری ترامپ رضایت ندارند. پیش از ترامپ، هیچ رئیسجمهوری تا دوره آیزنهاور میزان محبوبیتش در اولین دسامبر ورود به کاخ سفید کمتر از ۴۹ درصد نبوده است. یک نظرسنجی فاکسنیوز هم که اکتبر منتشر شد، نشان داد حمایتها از ترامپ در میان قشر تحصیلنکرده کاهش داشته است.