بی‌موضع بودن ایران در قبال بیت کوین بدترین حالت ممکن است

امیر شکاری، ارزهای مجاز و بیت کوین را یک پدیده اقتصادی- فناورانه دانست و اظهارداشت: این پدیده که از ظهور آن 8-9 سال میگذرد، در طول سالها اخیر به یک پدیده فراگیر تبدیل شده که به تدریج در بین جوامع مختلف مورد پذیرش و مقبولیت قرار گرفته است.

وی افزود: این ارز به عنوان ابزار پرداخت، ابزار پرداخت در وجه حامل و ابزاری برای سرمایهگذاری خود را معرفی کرده است و این پدیده موجودی است با تلفیقی از پول، اوراق مشارکت، ابزار سرمایهگذاری و کالا.

مدیر گروه بانکداری الکترونیک پژوهشکده پولی و بانکی با بیان اینکه اقتضای حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات ظهور پدیدههای جدید و ناشناخته است، گفت: اینکه نظرات اقتصاددانان سنتی و اقتصاددانان مدرن نسبت به این پدیده جدید چه خواهد بود، مسالهای دیگری است زیرا اقتصاددانان براساس وضعیت اقتصادی گذشته به مدلسازی و تحلیل میپردازند و وقتی که ابزارها و تکنولوژی عوض میشود، مدلهای قبلی نمیتواند پاسخگوی فضای جدید شکلگرفته باشد.

وی با تاکید بر اینکه باید منتظر ماند و فضای اقتصادی جدید را با منطق جدید تحلیل کرد،افزود: برخی اقتصاددانان میگویند بیت کوین ابزاری برای فعالیتهای بلک مارکت است و افراد با استفاده از آن میخواهند منشاء پول و معاملات مشخص نشود. اما اگر از منظر غرب و آمریکا نگاه کنیم، ایران هم مشمول همان بلک مارکت میشود، هر چند که ما این اتهام را قبول نداریم اما همین مساله موجب ایجاد محدودیت برای مبادلات مالی ایران با بسیاری از کشورها شده است، بنابراین میتوانیم این تهدید را به فرصت تبدیل کرده و از ابزاری که سوئیفت، بانک جهانی و ابرقدرتها آن را رصد نمیکنند، برای معاملات بینالمللی استفاده کنیم.

 100 بانک خارجی در جهان شبکه ارز مجازی ایجاد کردند

شکاری در پاسخ به این سوال که آیا پول مجازی آنقدر متداول است که طرف تجاری ایران آن را به عنوان پول بپذیرد، گفت: این به همت و تلاش ما بستگی دارد. هماکنون 100 بانک در جهان به دلیل نرخ بالای کارمزد شبکه سوئیفت، شبکه ارز مجازی ایجاد کردهاند و مبادلات را با مبالغ کمتری انجام میدهند. این بانکها تحریم نبودند اما به دلیل کارمزد بالا، شبکه ارز مجازی راهاندازی کردهاند؛ حال چرا ما چنین کاری انجام ندهیم؟

وی اضافه کرد: میتوان با چند بانک چینی یا روسی وارد این فضای مبادلاتی شویم که در این صورت بخشی از نیازهای کشور با این روش تامین میشود. منظور این نیست که همه مبادلات را با ارزهای مجازی انجام دهیم، اما میتوان بخشی از تجارت کشور و معاملات را به سمت استفاده از این ابزار هدایت کرد.

مدیر گروه بانکداری الکترونیک پژوهشکده پولی و بانکی اضافه کرد: تا وقتی به حوزه ارزهای مجازی ورود نکنیم، به مزایا و معایب آن پی نخواهیم برد. حداقل به صورت آزمایشی به این حوزه ورود میکردیم و کاربرد آن را میسنجیدیم. در طول چند سال اخیر بنده به هر همایش خارجی میروم، درباره مقوله ارزهای مجازی و فناوری پشتیبانی کننده آن بحث میشود.

وی در خصوص عملکرد کارگروه بررسی ارزهای مجازی در بانک مرکزی، گفت: کارگروهی در بانک مرکزی تشکیل شده و کار را جلو میبرند اما بنده از جزئیات آن اطلاعی ندارم.

کشورهای پذیرنده ارزهای مجازی

شکاری در پاسخ به این سوال که کدام کشورها موافق و کدام مخالف ارزهای مجازی هستند، گفت: اکثر کشورهای اروپایی و آمریکایی ارزهای مجازی را دنبال میکنند، اما دولت چین در ماه اخیر موضع منفی اتخاذ کرده است؛ در کشورهای سنگاپور، ژاپن، هنگ کنگ، استرالیا و کره جنوبی هم معامله با ارز مجازی آزاد است.

وی ادامه داد: البته در برخی کشورها مانند کره جنوبی ایجاد و یا تولید ارز مجازی توسط بخش خصوصی ممنوع شده است. در واقع اغلب کشورها موضع خود را نسبت به ارزهای مجازی اعلام کردهاند، اما کشورهای معدودی از جمله ایران هنوز هیچ موضعی نسبت به آن نگرفتهاند و شرایط بدون موضعبودن، بدترین حالت است.

ممنوعیت تولید بین کوین برای بخش خصوصی کره جنوبی

مدیر گروه بانکداری الکترونیک پژوهشکده پولی و بانکی در پاسخ به این سوال که برخی از کشورها درحالی تولید ارز مجازی توسط بخش خصوصی را ممنوع کردهاند که بانک مرکزی آن کشورها ارز مجازی تولید میکنند؟گفت: بله؛ به عنوان مثال بانک مرکزی کره جنوبی در حال بررسی یک ارز مجازی جدید است و بانک مرکزی استونی هم این موضوع را دنبال میکند اما تولید آن توسط بخش خصوصی ممنوع است.

راههای نظارت و رصد بین کوین و ارزهای مجازی قابل دستیابی است

وی در خصوص برخی نقدها نسبت به ارز مجازی مبنی بر عدم امکان رصد آن و احتمال بروز پولشویی در این فرایند، گفت: همه این موارد قابل کنترل است و فقط شرط کنترل آن شناخت از پدیده ارزهای مجازی است. اگر شناخت حاصل شود، همه این ارزها قابل کنترل و مدیریت است، شناخت از این پدیده کمی زمانبر است.

شکاری ادامه داد: به همان شکل که معاملات ارزی در صرافیها قابل نظارت و رصد است و برای این معاملات قوانین مشخصی تدوین شده است، برای بیت کوین هم میتوان این چارچوبها را تعیین کرد اما شرط آن شناخت پدیده بیت کوین و ارزهای مجازی است. در حال حاضر برخی کشورها ارزهای مجازی را پذیرفتهاند و آنها در حال ایجاد چارچوبهای مشخص نظارتی و کنترلی هستند چرا که میدانیم در آن کشورها مبارزه با پولشویی بسیار حائز اهمیت است.