ریزش ۸۰۰۰ میلیاردی سپرده‌گذاری

در شهریورماه سال جاری بانکها مکلف شدند تا سود سپرده را بهطور یکدست برای سرمایهگذاری مدتدار به ۱۵درصد کاهش دهند و برای کوتاهمدت حداکثر ۱۰درصد تعیین کنند. تا پیش از این با اینکه در سال گذشته این دو نرخ در شورای پول و اعتبار تصویب و بانکها ملزم به اجرا بودند، انحرافاتی داشته و اغلب سودهای سپردههای کوتاهمدت با نرخهای بالا و گاه تا ۲۳درصد برای روزشمار تعیین میشد. البته سپردههای مدتدار هم دست کمی نداشت و اغلب نرخ به بیش از ۱۸ تا ۲۰درصد میرسید. بر این اساس با توجه به اینکه با دستورالعمل هشتبندی بانک مرکزی بانکها باید از ۱۱ شهریورماه نرخ سود را بهطور یکدست کاهش داده و حسابهای جدید را بر اساس بخشنامه باز میکردند، جریانی اتفاق افتاد که موجب انتقال حسابهای کوتاهمدت به بلندمدت شد. بانک مرکزی حدود ۱۰ روز قبل از اجرا شدن بخشنامه آن را اعلام کرد و مردم در جریان تغییرات پیش رو قرار گرفتند، در این فاصله بانکها هم دست به جابهجایی حسابها زدند و به ویژه در بانکهای خصوصی عمده حسابهای کوتاهمدت مشتریان را به حسابهای بلندمدت منتقل کردند، دلیل هم این بود که در حسابهای کوتاهمدت باید نرخ سود از ارقامی که گاه بالای ۲۰درصد بود به حداکثر ۱۰درصد کاهش مییافت که در این حالت ممکن بود با کاهش سود جابهجایی سپرده انجام شود. از سویی امکان واریز و یا برداشت به حسابهای مدتدار قبلی که سودهای بالایی در آن قرار داشت بعد از اجراییشدن بخشنامه دیگر وجود نداشت. از اینرو بانکها برای نگهداشت منابع گاه با اطلاع و یا در مواردی بدون اطلاع مشتری حسابهای کوتاهمدت را به بلندمدت تغییر دادند که این خود عاملی شد برای جابهجایی سپردهها در بانکها. با وجود این اقدام و جابهجایی ۱۰درصدی که در حساب سپرده رخ داد، ولی ترازنامه مالی بانکها در مهرماه قابل تامل است. آمارها نشان میدهد حجم سرمایهگذاری مدتدار شبکه بانکی در پایان مهرماه حدود ۱۱۵۲هزارمیلیارد تومان افزایش یافته که در مقایسه با اسفندماه سال گذشته تا ۱۴۰هزارمیلیارد تومان رشد دارد و نشاندهنده افزایش 8/13درصدی در این مدت است، در حالی که حجم سپردههای مدتدار در مهرماه سال ۱۳۹۵ در مقایسه با اسفندماه سال قبل از آن حدود 8/12درصد افزایش داشت. در سویی دیگر جریان تغییر سپردههای مدتدار در فاصله تیرماه تا مرداد که هنوز سود سپرده کاهش نیافته و همچنین مردادماه تا شهریور و مهرماه که تغییر سود اتفاق میافتد، قابل تامل است. حجم سپردههای مدتدار از حدود ۱۰۹۲هزارمیلیارد در تیرماه به ۱۱۱۸هزارمیلیارد تومان در مردادماه میرسد که حدود ۲۶هزارمیلیارد تومان رشد دارد، ولی از مردادماه تا پایان شهریورماه که سود کاهش دارد حجم سپردههای مدت دار هم به ۱۱۳۶هزارمیلیارد تومان میرسد که رشد ۱۸هزار میلیاردی را نشان میدهد، اما این رقم در قیاس با رشد مرداد ریزش ۸۰۰۰ میلیاردی دارد. در ادامه نیز در پایان مهرماه حجم سپردههای مدتدار به ۱۱۵۲هزارمیلیارد تومان افزایش دارد.