تراز تجاری فولاد در بهترین موقعیت

شاخصها نشان میدهند که در حال حاضر تراز تجاری فولاد در بهترین موقعیت یعنی رقم ۸۵۰ هزار تن مازاد است درحالیکه در گذشته این عدد تا رقم منفی ۱۰ میلیون تن بوده است که از کسری بسیار بالای تولید فولاد حکایت دارد. در حال حاضر شرایط تراز تجاری رشد خوبی داشته است، در این باره با افتتاح دو پروژه «دو و نیم میلیون تنی کنسانتره» که اخیرا از سوی معاون اول رئیسجمهوری، اسحاق جهانگیری در سنگان افتتاح شد، تامین مواد اولیه در زنجیره فولادی نیز تا حد زیادی تکمیل شده است.

در واقع مشکلاتی که تا پیش از این در زمینه تامین گندله وجود داشت با افتتاح طرحهای تامین کنسانتره مرتفع خواهد شد و حلقه معدنی هم به حلقه فولادی متصل میشود. در این رابطه نیاز است که به چند موضوع درخصوص صادرات فولاد رسیدگی شود که از سوی فعالان صادرات فولاد مطرح میشود.  محسن نهاوندیان فعال و کارشناس اقتصادی در این باره به «دنیایاقتصاد» میگوید: در واقع آمادهسازی زمینه برای فعالیتهای نوردکارانی که در زمینه صادرات کار میکنند و هم واحدهایی که بهصورت ارزش افزوده بیشتر روی فولاد فعالیت میکنند، به روند صادرات زنجیره فولاد کمک خواهد کرد. به عبارتی در اینباره باید گفت نقدینگی که برای ضمانت گمرکی ارائه میشود لازم است آزاد شود و فعالان تولیدکننده با وثیقههای نرمتری فعالیت کنند، چراکه میتوان نیمی از این وثیقهها را بهصورت ضمانت نامه بانکی و نیمی دیگر را در قالب چک و سفته از شرکتهایی که سابقه صادرات دارند دریافت کرد.

موضوع دیگری که نهاوندیان به آن اشاره کرد بحث ورود موقت است که به گفته وی بحث بسیار مهمی در صادرات فولاد است، به عقیده وی اتفاقی که در حال رخ دادن است اینکه برای خارجیها امتیازی را قائل شدهایم که آن را برای تولیدکننده داخلی قائل نیستیم، به این معنا که فولاد خوزستان یا فولاد مبارکه اگر بخواهند کالایشان را با قیمت صادراتی به یک نوردکار بدهند، به دلیل محدودیتهایی که وجود دارد، نمیتوانند کالایشان را یکباره به خارج از کشور صادر کنند که باید این موارد مورد بررسی قرار گرفته و برطرف شوند. در بحث روند زیست صادراتی فولاد کشور تابعی از بازار جهانی هستیم، این در حالی است که افزایش قیمت جهانی نفت و افزایش قیمت شمش و فولاد زمینههایی را برای رشد قیمتی فراهم کرده است، این در حالی است که چین برای کاهش ظرفیت اقدامات خوبی کرده بود، بهطوریکه قیمتها در بازار هند و چین نشاندهنده این است که قیمت در حال افزایش است و در واقع علائمی از کاهش قیمت وجود ندارد. نهاوندیان با موشکافی مشکلاتی که صادرکنندگان فولاد با آن دست و پنجه نرم میکنند، توضیح میدهد: در حال حاضر مشکل دیگری که صادرکنندگان فولاد با آن دست به گریبان هستند بحث دریافت ال-سی است، در این باره خیلی از شرکتها و حتی در منطقه آسیا هنوز روابط بانکی قوی با ایران ندارند و مشکلاتی در این زمینه وجود دارد که هنوز برطرف نشده است.

 
ضعفهای مراوده بانکی با آسیا

وی با اشاره به بانکهایی که با ایران همکاری میکنند، میگوید: در این زمینه بانکهای «هامبورگ»، «بلفیوس بلژیک» و «ایای اچ» همکاری خوبی با ایران دارند، از سوی دیگر علت اینکه صادرات فولاد به اروپا در یک دوره با رشد خوبی مواجه شد را باید در مزیت سیستم بانکی که در اروپا ایجاد شد، چه در زمینه بانکهای ایرانی و چه بانکهای دیگر دید اما بانکهای آسیایی که با وجود مشکلاتی که به هر صورت وجود دارد در حال کار کردن با ایران هستند و در کشورهای مالزی، اندونزی، فیلیپین، تایوان و تایلند هستند، در میان هیچ کدام از این بانکها، بانک قوی وجود ندارد که بتواند بحث انتقال السی را انجام دهد. در این باره نیاز به این وجود دارد که سیاستگذارانی که بحث صادرات را تامین میکنند، میتوانند چه در غالب سیستم بانکی و چه در غالب شرکتهای کارگزاری (زمانی که یک صادرکننده از مشتری خود یک السی دریافت میکند)، این السی را بهعنوان وثیقه قبول کنند و به پشتوانه السی انتقال اعتبار برای تامین مواد اولیه را انجام دهند.

وی ادامه میدهد: گرچه دریافت السی از مشتری آسیایی کار سختی نیست ولی این نگرانی وجود دارد که طرف مقابل نمیتواند این السی را به بانکهای طرف ایرانی انتقال دهد، یعنی در این میان نه مشکل کیفی و نه حتی مشکل سیاسی وجود ندارد، بلکه مشکل این است که عنوان میشود در رکوردهایمان به دلیل «آدیت»هایی (ممیزیهای بینالمللی) که میشویم نمیخواهیم تجارت با ایران را نشان دهیم. در این باره اگر بانک توسعه صادرات در این زمینه بتواند یک شرکت تخصصی معرفی کند که بتواند السی مشتریان ایرانی را بهعنوان وثیقه دریافت کند میتواند به پشتوانه آن (چه ارزی و چه ریالی) این اعتبار را با دریافت یک کارمزد به صادرکنندگان انتقال دهد. در واقع اگر این کار بهصورت تخصصی برای بانک توسعه صادرات انجام شود بازار صادراتی آسیای جنوب شرقی هم برای فولاد ایران خیلی مستعد خواهد بود.