سه گام مهم برای تقویت هوش هیجانی

۱. آیا هوشهیجانی ثابت است یا میتوان آن را تغییر داد؟ هوشهیجانی مانند بهره هوشی (IQ) ثابت نیست و متغیر است و در طول زندگی، براساس روند و اتفاقات موجود، میتواند کاهش یابد یا تقویت شود. این هوش را میتوانیم با تمرینهای مختلف تقویت کنیم. حتی برخی از مشاغل نیز به مرور باعث تقویت آن میشوند.

۲. آیا هوشهیجانی با مطالعه تقویت میشود؟ هوشهیجانی با انجام تمرینهای مختلف تقویت میشود و چیزی نیست که با دانش یا جملات انگیزشی تقویت شود، هرچند که برخی از دیدگاههایی که افراد با خواندن کتب روانشناسی و تحول فردی میتوانند کسب کنند در ارتقای این هوش موثر است، اما کافی نیست. از اینرو، نمیتوانیم بگوییم که هوشهیجانی تنها با مطالعه میتواند تقویت شود.

حالا به موضوع اصلی، یعنی سه گام اصلی در تقویت هوشهیجانی میپردازیم:

گام اول، شناخت سطح واقعی هوشهیجانی خود و مشکلات ناشی از پایین بودن هوشهیجانی. مسیر تقویت هوشهیجانی به درد افرادی که فکر میکنند هوشهیجانی بالایی دارند نمیخورد زیرا اولین قدم برای تقویت این هوش موضوع «نمیدانم» یا «میخواهم بهتر شوم» است. کسی که فکر میکند چیزی را دارد یا در چیزی برتر است، راههای ورود اطلاعات جدید و تغییر را بر خود میبندد زیرا گمان میکند که نیازی ندارد، بنابراین میتوانیم بگوییم که عجز و نمیدانم، اولین قدم برای شروع راه تقویت هوشهیجانی است. لازم به ذکر است که هوشهیجانی شما در هر سطحی که باشد، باز هم تقویت آن به نفع خود شماست.

گام دوم، آمادگی برای تغییر. خیلی از افراد دوست دارند که زندگیشان تغییر کند، اما در همین حال، تمایلی به تغییر ندارند. این افراد همانهایی هستند که دنبال چوب جادویی یا مسکن برای بهبود حال خود میگردند. این افراد هیچوقت تغییر نمیکنند مگر تغییرات سطحی. مسیر تغییر، مسیر آسانی نیست و راحتطلبانه نمیتوان در آن قدم برداشت. این مسیر نیاز به خواست واقعی و ارادهای قوی برای تغییر، پیگیری و استمرار دارد. برای قدم برداشتن در تقویت هوش هیجانی، از آنجایی که تقویت این هوش با تغییر زندگی در همه ابعاد آن همراه است، افراد باید به مرحله خواستن واقعی تغییر برسند. سپس ارادهای قوی برای تغییر کردن، پیگیری و استمرار در این مسیر داشته باشند. بدون آمادگی، قدم برداشتن در این مسیر مانند ماندن در سطح و از یکجایی به بعد مانند فریب خود است. 

گام سوم، اقدام. قدم برداشتن از ارکان بسیار مهم در تقویت هوشهیجانی است. بدانید که بدون تغییر و حرکت کردن بهجایی نمیرسید و تغییری در زندگی شما بهوجود نمیآید. برای تغییر کردن، هیچ چارهای ندارید جز تغییر کردن! جالب است بدانید که تقویت هوش هیجانی با قدمهایی ساده و کوچک انجام میشود، اما این مسیر جوری است که با هر قدم کوچک شما، تغییری مهم در زندگیتان ایجاد میشود. بنابراین لازم نیست بترسید و فکر کنید که زمان بسیار زیادی لازم است که هوش شما تقویت شود یا شما قادر به انجام آن نیستید. در این مسیر اگر پیگیری و ممارست داشته باشید و تمرین کنید، حتما به نتیجه مطلوب خود در زمانی کوتاه میرسید.

اقدام در این مسیر یعنی اینکه شما باید تمرین کنید و بدون تمرین نتیجه خوبی حاصل نمیشود، یعنی اینکه شما باید در عمل تغییر کنید، مطالب جدید یاد بگیرید، رفتارها و انتخابهای خود را تغییر دهید تا هوش شما تقویت شود و زندگیتان تغییر کند. صرفا با کسب دانش، هوشهیجانی شما تقویت نمیشود. تمرین کردن در این راه یعنی اینکه شما در عمل شروع کنید به انجام تمارین مختلف برای شناخت هیجانات خود و مدیریت آنها، تمرینهای مختلف برای ایجاد تغییر در رفتارها، عادات و دیدگاههای کهنه خود، برای شناخت سبکهای مختلف خود در زندگی و ارتباطاتتان و... سه گام توضیح دادهشده از مهمترین قدمهای اولیه در تقویت هوش هیجانی هستند. پس از برداشتن این سهگام، قدم اول در تقویت هوش هیجانی شناخت تکتک هیجانات است. شما بدون کسب خودآگاهی و اطلاعات کافی از هیجانات خود نمیتوانید آنها را مدیریت کنید. قدم دوم رسیدن به توانایی مدیریت هیجانات است و قدم سوم تغییر رفتارها و عادات.