مسکن، بالاترین بازدهی در میان سرمایه‌گذاری‌های دیگر

به این بخش از درآمد که مصرف آن به آینده موکول میشود، پسانداز گفته میشود. اما اقتصاد برای پساندازها نیز طرح و برنامهای دارد تا هم پساندازکنندگان در آینده متضرر نشوند و هم منابع اندوخته شده در اقتصاد کشور بهکار گرفته شود. حالتی که در آن از پسانداز شما در فعالیتی استفاده میشود و از درآمد حاصل از آن، میزانی به شما پرداخت میشود، سرمایهگذاری گفته میشود. به بیان دیگر اصولا اقتصاد سیستم خود را بهگونهای طراحی کرده که همواره پساندازهای کل افراد معادل سرمایهگذاری کل آنها در اقتصاد است.

معمولترین نوع پسانداز یا سرمایهگذاری سپرده کردن پول در بانک است. این سادهترین نوع سرمایهگذاری است که ریسک آن نیز در حد بسیار پایینی است. خیلی ساده شما پول خود را در حسابی خاص که دارای سود و مزایای مشخص است سپرده میکنید و در پایان قرارداد (مثلا یک سال) به آنچه منتظرش بودید، خواهید رسید. اما گونههای دیگری از سرمایهگذاری وجود دارد که شاید در شبکههای اجتماعی بارها تبلیغاتی درباره آن دیده باشید، اما بهدلیل سهم کم آنها در سبد دارایی خانوارهای ایرانی تاکنون پسانداز خود را در آنها سرمایهگذاری نکرده باشید. بازار سهام گونهای از سرمایهگذاری است که با خرید سهمی از شرکتی خاص، شما به یکی از مالکان جزء آن تبدیل میشوید و در صورت سوددهی شرکت در پایان دوره مالی که معمولا یکسال است شما نیز در سود آن سهیم خواهید شد.

سهم کم بازار سهام در سبد دارایی کشور معلول فاکتورهای زیادی است که شاید مهمترین آن محدود بودن صنایع کشور، ارتباط کم بازار سهام با بازارهای جهانی و پویایی پایین این بازار است که از بازده مورد انتظار و جذابیت آن کاسته و بخش کمی از پسانداز مردم را به خود جذب میکند. برخی اوقات نیز اوراق مشارکت توسط دولت منتشر میشود که در بیان ساده دولت برای انجام طرحها و پروژههای خود نیازمند سرمایهگذاری مردم است. تحت این شرایط شما اوراق مشارکت را از بانک خریداری کرده و در پایان اجرای طرح، سودی برابر آنچه روی اوراق نوشته شده است، دریافت خواهید کرد. این نوع سرمایهگذاری نیز در کشور مقطعی بوده و بهرغم اینکه در بسیاری مواقع سود مناسبی ارائه میدهد، اما نمیتواند جریانی پیوسته برای سرمایهگذاری را در اقتصاد کشور شکل دهد.

در اقتصادهای پیشرفته گونه جذابتری برای سرمایهگذاری نیز وجود دارد که بازار اوراق قرضه نام دارد. هر شرکت با توجه به نیاز خود نوعی برگ قرض با سودی مشخص یا شناور که ممکن است در طول زمان تغییر کند، منتشر میکند و مردم با خرید این اوراق پول خود را به شرکت قرض داده و در پایان دوره بسته به موفقیت یا عدم موفقیت شرکت میزانی سود نصیبشان میشود. از جمله عواملی که موجب پویایی این بازار میشود امکان خرید و فروش اوراق قرضه بین مردم است. بهدیگر بیان شما میتوانید ورقهای قرض یک شرکت را با اوراق قرضه شرکت دیگر مبادله کنید. در پایان دوره هر کسی که اوراق قرضه در دستان اوست، طرف طلبکار شرکت خواهد بود.

اگرچه در اقتصادهای بزرگ و پیشرفته حجم قابلتوجهی از سرمایهگذاری روانه بازار سهام یا اوراق قرضه میشود، اما در کشورهای در حال توسعه که از فقدان بخش صنعتی بزرگ و پویا در اقتصاد رنج میبرند، وجوه سرازیر شده به بازار سهام ناچیز بوده و در برخی موارد مثل کشور ما براساس قانون بانکداری غیرربوی وجود بازار اوراق قرضه نیز منتفی است. در این میان بانکها یگانه منبع قابلاتکا برای سرمایهگذاری مردم خواهند بود. اما اگر سود بانکی کاهش یابد یا میزان تورم بیش از سود بانکی باشد چه اتفاقی میافتد؟ وقتی سود بانکی کم باشد و تورم نیز دائما در حال نوسان بوده و گاهی بالاتر از سود بانکی نیز باشد؛ به این معنی است که اگر پول خود را در بانک سپرده کنید نهتنها سود نمیکنید حتی متضرر نیز میشوید. تبدیل پول به طلا در حقیقت محافظت از پول در مقابل تورم است.

هر اتفاقی که بیفتد طلا کالایی است که در سراسر دنیا قابل مبادله است و تجربه نشان داده در شرایط تورمی قیمت این کالا نیز افزایش مییابد. دلار نیز یکی از راههای کسب درآمد از پسانداز است که شاید بتواند در مقاطعی از زمان سود مناسبی برای صاحبان آن به ارمغان آورد. دلار ارزی بینالمللی است که همیشه تقاضا برای آن وجود دارد. حتما شما نیز مشاهده کردهاید در زمانی که قیمت دلار در حال افزایش است چه صفهای طولانی جلوی برخی بانکها و صرافیها تشکیل میشود.  اما شاید مطمئنترین و پربازدهترین سرمایهگذاری در کشور، سرمایهگذاری در بازار مسکن باشد. زمانی که این بازار در رونق بود سازندگان و مالکان زمینها و منازل مسکونی سودهای کلان چند برابری از ساختوساز کسب میکردند. در حال حاضر وضعیت چگونه است؟ شاید شما بگویید دیگر اکنون بازار مسکن رونقی ندارد و سرمایهگذاری در آن حتی ضرر هم دارد یا بسیاری را میشناسم که میلیاردها تومان سرمایه آنها در بازار مسکن خوابیده و مشتری برای آن وجود ندارد.

اما از یک منظر همچنان مسکن پربازدهترین و مطمئنترین سرمایهگذاری است. حتما میدانید قیمت مسکن همواره با افزایش تورم بالا میرود. زمانی که مردم قدرت خرید مناسبی داشتند این افزایش قیمت در مقابل توان خرید متقاضیان قرار میگرفت و خرید و فروش مسکن در سطح بالایی انجام میشد و ظرف مدت یکی دو سال، سرمایه فعالان بازار مسکن چندین برابر میشد. در شرایط فعلی قدرت خرید مردم کاهش یافته و مردم توانایی خرید مسکن را ندارند این امر به مثابه کاهش تقاضا در بازار مسکن برای خرید است. توجه داشته باشید مردم فعلا نمیتوانند مسکن خریداری کنند اما آیا میتوانند بدون مسکن زندگی کنند؟ پاسخ مشخص است، وقتی نمیتوانند از پس هزینه خرید مسکن برآیند، بالطبع ناگزیرند مسکنی برای خود رهن و اجاره کنند. بنابراین اگر ریسک بازار طلا و نوسانات قیمتی این کالا و دلار، همچنین سود پایین بانکی را بخواهیم با درآمد ماهانه و سالانه مسکن مقایسه کنیم، میتوان گفت بازار رهن و اجاره مسکن پربازدهترین و باثباتترین بازار برای سرمایهگذاری بوده که سالهای طولانی قانون صدی سه، بر آن حاکم است.