بهانه جدید ترامپ در موضوع «پاره‌ کردن برجام»

ترامپ باید این هفته درخصوص پایبندی ایران به توافق هستهای و همچنین تعلیق مجدد تحریمهای هستهای یا بازگرداندن آنها – اقدامی که خطر نابودی برجام و به انزوا کشیده شدن آمریکا را به همراه دارد – تصمیمگیری کند. در این رابطه ناآرامیهای روزهای اخیر فرصت مناسبی برای ترامپ محسوب میشود تا واکنشهای منفی را متوجه دولت ایران سازد. او میتواند فشارها را بر کنگره به منظور وضع تحریمهای جدید افزایش دهد. بهعلاوه او میتواند از متحدان اروپایی کشورش بخواهد تا مواضع شدیدتری علیه ایران اتخاذ کنند.

به گزارش «بلومبرگ» اما در صورت خروج از توافق هستهای این گزینهها دیگر برای آمریکا وجود نخواهد داشت. مایکل سینگ، مدیرعامل «موسسه سیاست خاورنزدیک واشنگتن» در این رابطه میگوید: «اگر آمریکا تحریمهای هستهای ایران را مجدد برقرار سازد، او در این مسیر تنها خواهد بود.» البته برخی از مقامات کاخ سفید که خواهان حفظ برجامند، بهدنبال قانونگذاری تحریمهای جدید در کنگره هستند. بهواسطه این قانونگذاریها پوشش سیاسی کافی برای حفظ «برجام» در اختیار ترامپ قرار خواهد گرفت. در این باره سناتور باب کورکر، رئیس کمیته روابط خارجه، درحال آمادهسازی طرحی دو حزبی است که ضمن حفظ برجام محدودیتهای شدیدی علیه ایران ایجاد میکند، طرحی که مطابق ذائقه متحدان اروپایی آمریکا خواهد بود. البته این سناتور جمهوریخواه ایالت تنسی معتقد است نباید تظاهرات روزهای اخیر ایران را به موضوع توافق هستهای ربط داد. به عقیده او آمریکا نباید در اختلافات داخلی ایران دخالت کند. وی گفت: «امیدوارم دولت آمریکا بر ناآرامیهای داخلی ایران متمرکز نشود.» کورکر قرار است روز پنجشنبه با مقامات کاخ سفید درخصوص ایران گفتوگو کند. در ماههای اخیر او و بن کاردین – همکار دموکرات کورکر در کمیته روابط خارجه – تلاشهای بسیاری برای نهایی ساختن این طرح انجام دادهاند. کورکر اما گفته است مطمئن نیست تا پیش از ضربالاجل هفته آینده این طرح نهایی شود.

اتحادیه اروپا با وجود نقدهایی که به اعتراضات روزهای اخیر ایران داشته، تماما از توافق هستهای حمایت کرده است. امانوئل مکرون، رئیسجمهوری فرانسه، گفته است نباید تمام ارتباطات با ایران قطع شود. یک دیپلمات اروپایی در «سازمان ملل» نیز که خواسته است نامش فاش نشود میگوید: «حفظ توافق هستهای بسیار برایمان اهمیت دارد، موضوعی که ارتباطی با تظاهرات ایران ندارد.» طبق گفته یک مقام رسمی دولت آلمان، در روزهای اخیر دولت این کشور تماسهایی با کاخ سفید داشته، تماسهایی که در آن به عدم بازگشت تحریمهای هستهای ایران تاکید شده است. به گفته این مقام آلمانی، برلین خواهان حفظ برجام و گسترش روابط تجاری با ایران است. مایکل سینگ در این رابطه میگوید: «رهبران اروپایی خواهان ثبات هر چه بیشتر در خاورمیانه هستند. به عقیده آنها دولت ایران میتواند در مسیر تعامل با جامعه جهانی حرکت کند.»

به گفته یک مقام مطلع دولت آمریکا، ترامپ هنوز درخصوص توافق هستهای تصمیم نگرفته است. گزینهها درخصوص آینده توافق هستهای و واکنش به اعتراضات داخلی ایران در چند روز آتی در اختیار رئیسجمهوری قرار خواهد گرفت. یکی دیگر از مقامات کاخ سفید مدعی شده دولت ترامپ دیدگاه جامعی در قبال ایران اتخاذ کرده است و تظاهرات روزهای اخیر یکی از مبناهای تصمیمگیری ترامپ خواهد بود. دونالد ترامپ پیش از این انتقادات تندی را متوجه برجام، دولت باراک اوباما، ایران و سایر امضاکنندگان توافق هستهای ساخته بود.