ردپای شرکت‌های غیر‌تخصصی در واردات دارو

این مسئله با اعتراض گسترده فعالان صنعت طیور به دلیل مخاطرات گسترده این بیماری روبهرو شده است. برخی شرکتهای فعال در این حوزه نحوه ثبتنام برای واردات واکسن را نیز شائبهدار توصیف میکنند و معتقدند ازآنجاکه در روز چهارشنبه اعلام شده است که شرکتهای علاقهمند به واردات واکسن در سایت مربوطه ثبتنام کنند و شنبه مهلت ثبتنام به پایان رسیده است، احتمال زدوبند در زمینه واردات واکسن وجود دارد. سیدفرزاد طلاکش، دبیرکل کانون سراسری مرغ تخمگذار، درباره وجود احتمال این زدوبندها برای واردات واکسن، میگوید: وزارت جهاد کشاورزی به یکی از شرکتهای تابعه خود که کاملا غیرتخصصی است، اعلام کرده واکسن به کشور وارد کند.

واردکنندگان داروهای طیور خبر میدهند که به دنبال تصمیم وزارت جهاد کشاورزی برای خرید واکسن آنفلوانزای فوق حاد پرندگان برای مقابله با این بیماری که منجر به معدومشدن بیش از ١٤ میلیون قطعه مرغ تخمگذار در کشور شده است و تخممرغ را به کالایی کمیاب تبدیل کرده است، فقط چند ساعت فرصت ثبتنام داشتند. آنها مدعی هستند که بعدازظهر روز چهارشنبه فراخوان ثبتنام در سایت مربوطه صادر شده و بعد از دو روز تعطیلی ادارات دولتی، در روز شنبه، مهلت ثبتنام و اعلام آمادگی شرکتها برای مشارکت در امر واردات به پایان رسیده است. در نتیجه این شائبه ایجاد شده که رانت خاصی در واردات واکسن آنفلوانزای فوق حاد پرندگان وجود دارد. طلاکش که با اصل واکسیناسیون طیور علیه آنفلوانزای فوق حاد پرندگان مخالف است درباره این رفتار سازمان دامپزشکی میگوید: حقیقت این است که شاید این فراخوان فقط ظاهر قضیه بوده است. وزارت جهاد به یکی از شرکتهای تابعه خود که یک شرکت کاملا غیرتخصصی است، اعلام کرده واکسن به کشور وارد کند. او تأکید میکند: مجموعه متخصصان کشور با واکسیناسیون طیور موافق نیستند. حتی دفتر تخصصی طیور سازمان دامپزشکی نیز به صراحت نظر خود را به رئیس سازمان دامپزشکی ارائه داده است؛ ولی متأسفانه رئیس و معاون سازمان دامپزشکی، شخصا موافق این کار هستند.

اعلام نظر قطعی متخصصان، چهارشنبه آینده

به گفته طلاکش در حاشیه جلسه ١٧ دی ستاد آنفلوانزای فوق حاد پرندگان که با حضور معاوناول رئیسجمهور برگزار شد، اعضای صنف طیور مخالفت خود را با اجرای طرح واکسیناسیون مزارع پرورشی اعلام کردند. در این جلسه به وزیر جهاد کشاورزی هم اعلام شد که چهارشنبه آینده جلسه تخصصی دراینباره تشکیل میشود و نظر نهایی اعضای این صنعت به او اعلام خواهد شد. بههمیندلیل بهتر است از هرگونه شتابزدگی در زمینه تصمیمسازی برای واردات واکسن خودداری شود.  او اضافه میکند: موضوع اینکه چه کسی واکسن به کشور وارد کند، فعلا منتفی است تا وزیر تصمیم بگیرد که آیا واکسیناسیون به صلاح کشور هست یا نه. در ورود واکسن و تصمیم برای واردات حتما نیازمند نظر وزارت بهداشت هستیم؛ زیرا بحث جنبههای بهداشت انسانی نیز مطرح است. دبیرکل کانون سراسری مرغ تخمگذار میگوید: در کشور ما که امکانات کافی برای مبارزه، کنترل و پیشگیری آنفلوانزا وجود ندارد و شرایط کشور در مقایسه با گذشته بدتر شده است، استفاده از واکسن به صلاح نیست. او ادامه میدهد: با تزریق واکسن به طیور، امکان فعالیت بیشتر به ویروس این بیماری داده میشود و در صورت جهشیافتن ویروس، احتمال انتقال آن به انسان و تبدیلشدن به فاجعه انسانی هم وجود خواهد داشت.

نبود آزمایشگاه مجهز عامل مخالفت

امیرعلی امیری نایبرئیس جامعه دامپزشکان و دبیر کمیته تخصصی طیور نیز در گفتوگو با «شرق» درباره احتمال جهشیافتن ویروس آنفلوانزای فوق حاد پرندگان و ایجاد سویه جدیدی که قابل انتقال به انسان است، هشدار میدهد. او اضافه میکند: آنفلوانزا بیماریای است که باید سازمان بهداشت جهانی در جریان اقدامات کشورها در رابطه با آن قرار بگیرد. این بیماری باید در کشور ریشهکن شود. اگر نتوانیم ریشهکنی انجام دهیم، در برنامههای دیگر هم موفق نخواهیم بود. به گفته امیری، در شرایطی که ایران نتوانسته دامهای بیمار را به درستی معدوم کند، واکسنزدن منجر به تولید سویههای جدیدی خواهد شد که نمیدانیم برای کنترل آن از چه واکسنی باید استفاده کنیم.

او ادامه میدهد: در صورت استفاده از واکسن وقتی ویروس به گلهای زده میشود، انتشار ویروس و دفع آن زیاد میشود اما این ویروس علائمی از خود نشان نمیدهد یا علائم را دیرتر نشان میدهد. بنابراین چگونه میتوانیم مرغ سالم را از مریض در مرحله اول تشخیص دهیم؟ این مسئله به ویروس اجازه پیشرفت میدهد. به اعتقاد نایبرئیس جامعه دامپزشکان به محض خرید واکسن، سازمان بهداشت جهانی دام، جلوی تمام صادرات کشور را میگیرد. ایران زیر ذرهبین شدید میرود. محصول تخممرغ و مرغ ایرانی را نمیتوانیم به کشورهای دیگر صادر کنیم. او اضافه میکند: در صورت استفاده از واکسن، آزمایشگاه لازم برای تشخیص گلههای بیمار و گلههای واکسنخورده را نداریم. بنابراین دچار مشکلات عدیده خواهیم شد. امیری تأکید میکند: درحالحاضر ١٧ استان کشور درگیر بیماری آنفلوانزای فوق حاد پرندگان است. اما قرار است برنامه واکسیناسیون را برای هفت استان اجرا کنیم. در چنین شرایطی چگونه نقلوانتقالات به هفت استان را میتوانیم محدود کنیم. بنا بر این دلایل، جامعه تخصصی کشور با مصرف واکسن مخالف است.

او یادآور میشود: استفاده از واکسن ممکن است ابعاد بهداشت انسانی هم داشته باشد. زیرا اگر حضور ویروس را تشخیص ندهیم و ویروس توسعه یابد، امکان جهش آن فراهم شده و به سرعت ممکن است تبدیل به سویه جدیدی شود که انسان را بیمار میکند.

به گفته نایبرئیس جامعه دامپزشکان امکان انتقال بیماری آنفلوانزای فوق حاد پرندگان از گوشت پخته به انسان وجود ندارد اما تماس انسان با مرغ زنده، محصولات خام یا تماس با افرادی که در محیطهای پرورشی طیور، آلوده به ویروس شدهاند، میتواند افراد را به این بیماری مبتلا کند. ضمن آنکه در مناطق روستایی مرغ بومی داریم که احتمال ابتلای آنها به آنفلوانزا و انتقال به انسان را تشدید میکند.