۱۱ هواپیمای پسابرجامی وارد شد/ سرنوشت ۳۳۷ هواپیمای دیگر ایران چه می‌شود؟

هرچند اتحادیه اروپا تاکنون بارها تاکید کرده که به توافق هستهای با ایران پایبند است و ایران نیز در تمام بررسیهای انجام شده به توافق کاملا پایبند بوده، اما خروج آمریکا از این توافق میتواند مشکلاتی را در برخی از توافقهای پسابرجامی و به خصوص صنعت هواپیمایی به وجود آورد.

با توجه به اینکه آمریکا در بسیاری از عرصههای هوایی جهان به فناوریهای شبه انحصاری دسترسی دارد و پیش از این نیز اعلام کرده که فروش هر هواپیمایی به ایران که حداقل ۱۰ درصد از تجهیزات آن به شرکتهای آمریکایی مرتبط باشد نیاز به صدور مجوز جداگانه از سوی این دولت دارد، در صورت تغییر در رویکرد فعلی کاخ سفید توافقهای ایران برای خرید هواپیما با اما و اگرهای جدیدی مواجه میشود.

ایرلاینهای ایرانی در قراردادها و توافقهای جداگانه تاکنون در رابطه با ۳۴۸ فروند هواپیما با هواپیماسازان بزرگ مذاکره داشتند که از این رقم ۲۶۰ فروند که مربوط به شرکتهای "ایران ایر" و "آسمان" میشود به مرحله قرارداد نهایی رسیده و دیگر توافقها نیاز به نهایی شدن در مراحل بعدی دارد.

از تمام قراردادهای امضا شده تاکنون ۱۱ فروند هواپیمای جدید شامل سه فروند ایرباس و هشت فروند ATR وارد ایران شده و دیگر هواپیماها در صف انتظار هستند.

در چنین شرایطی با وجود آنکه اوفک – وزارت خزانهداری آمریکا – مجوزهای لازم برای فروش هواپیما به ایران در قالب این قراردادها را اعلام کرده، اما تغییر رویکرد دولت آمریکا در پایبندی به برجام میتواند سرنوشت ۳۳۷ هواپیمای باقیمانده ایران در صف خرید را نامعلوم کند.

هرچند مقامهای ایرانی بارها اعلام کردهاند آمریکا توان خروج از برجام بدون پرداخت هزینهای گزاف را ندارد و با صدور مجوزهای لازم قراردادهای فعلی برای طرفین لازمالاجرا هستند، اما تهدیدهای ترامپ شاید پای هواپیماسازانی که به ایران آمدهاند را سست کند؛ از اینرو باید دید که آیا میتوان انتظار داشت که ایران در مجامع بینالمللی نسبت به این تهدیدات واکنش نشان میدهد یا اینکه باید شاهد تغییراتی در برنامهریزی برای آینده ایرلاینهای ایرانی بود.