اشتغال‌زایی و سد بی‌آبی پیش روی آن

از این رو دولت درصدد ارائه تسهیلات به آنها برآمد که با این همه، برخی کارشناسان معتقدند در روستاهایی که با مشکل بی آبی مواجه هستند نمیتوان اشتغالزایی کرد و ارائه تسهیلات به آنها باعث هدر رفتن منابع میشود.

یکی از علل مهاجرت روستاییان به شهرها و کلانشهرها نبود کار است و بعضا به دلیل مشکل نبود آب و خشکسالیهای پی در پی ساکنین روستا ناچار به ترک محل زندگی خود شده و به امید پیدا کردن کار عازم شهرها میشوند. در صورتی که اگر اشتغال پایدار و گسترده در مناطق محروم روستایی و عشایری ایجاد شود، از مهاجرت گسترده به شهرها نیز جلوگیری میشود. با توجه به آنکه روستاها منبع غنی از تولیدات کشاورزی، دامی و باغی هستند، دولت باید از ظرفیت تعاونیها و ظرفیت روستاها برای فعال کردن زمینههای کسب و کار روستایی استفاده و موجب کاهش نرخ بیکاری و مهاجرت در روستاها شود. مدیر عامل صندوق کارآفرینی امید در تیر سال جاری درباره تسهیلات دولت برای اشتغال روستایی و عشایری گفت: با توجه به مطالعات دولت در شورای عالی اشتغال، یکی از مشکلاتی که در کشور با آن مواجه هستیم فرصتهای کسب و کار و ایجاد فرصتهای اشتغال برای جوانان است که باید در مناطق روستایی توجه ویژه شود. یکی از موانع ایران در حوزه کسب و کار عدم دسترسی مناسب به منابع مالی در این حوزه است که سعی دولت بر این بود که دسترسی روستاییان را به منابع مالی ایجاد کند. نورا...زاده افزود: صندوق توسعه ملی نزد بانکها افتتاح حساب میکند و اقساط پرداخت شده به صندوق توسعه ملی باز میگردد. بانکها تعهد دادهاند که براساس قانون هرکدام از بانکها و صندوق کارآفرینی به نسبت منابع مالی که میتوانند در روستاها اختصاص دهند بهصندوق توسعه ملی اختصاص میدهد که بعد از ارزیابی صندوق توسعه ملی این مبلغ را نزد بانکها قرار خواهد داد. او تصریح کرد: اصل پول یک و نیممیلیارد دلار است که تبدیل به ریال میشود و صندوق توسعه ملی آن را در اختیار دو بانک و بانک کارآفرینی سپردهگذاری میکند و براساس مقدار مصوب آن براساس توان هربانک و بانک کارآفرینی تسهیلات به روستاییان پرداخت خواهد کرد.

وام اشتغال در روستاهای بدون آب کارساز نیست

همانطور که گفته شد با توجه به اهمیت مقوله اشتغال و کارآفرینی در نقاط روستایی و عشایری، دولت با ارائه وامدرصدد احیای روستاها و ایجاد اشتغال برای آنها است. این در حالی است که عضو کانون عالی شوراهای اسلامی کار گفته است: پرداخت وام اشتغال روستایی باید با احتیاط و نظارت دقیق و کارشناسی صورت گیرد تا شاهد هدر رفت منابع و عدم ایجاد شغل نباشیم. به گزارش ایسنا، علی اصلانی اظهار کرد: تزریق نقدینگی به روستاها برای رونق اشتغال و کاهش بیکاری خوب است، ولی باید توجه داشت که در حال حاضر بسیاری از روستاهای کشور خالی از سکنه است و جمعیت چندانی ندارد. به گفته او امروز بیش از ۸۰درصد روستاها خالی شده و دلیل اصلی آن نبود آب و امکانات بهداشتی و درمانی بوده است. اصلانی تصریح کرد: متاسفانه در سالهای اخیر شاهد بودیم که برخی از روستاییان که به شهرها مهاجرت کردند با اعلام خبر پرداخت وام به روستاها برگشتند، ولی به مجرد گرفتن این وام مجددا راهی شهرها شدند و تسهیلات دریافتی را صرف ساخت خانه کردند تا اجاره بدهند و امرار معاش کنند. این مقام مسئول کارگری تصریح کرد: دولت در جریان پرداخت تسهیلات روستایی باید نظارت کامل داشته باشد و این وام به کسانی تعلق بگیرد که از ابتدا در روستاها ساکن بودند و با همان شرایط به کار و زندگی ادامه دادند. عضو کانون عالی شوراهای اسلامی کار ادامه داد: نکته دیگری که باید مدنظر قرار گیرد این است که در روستاهایی که یک قطره آب نیست و با مشکل بیآبی مواجه است نمیتوان اشتغالزایی کرد. چرا که اساسا جمعیتی در این مناطق مستقر نیست یا نمیتواند سکونت کند که براساس آن یک واحد تولیدی شکل بگیرد و کسب و کاری راهاندازی شود. عضو کانون عالی شوراهای اسلامی کار پیشنهاد کرد: قبل از تزریق منابع، کار کارشناسی درباره اینکه چنددرصد جمعیت در روستاها ساکن هستند صورت گیرد و به تناسب آن اشتغالزایی شود. او در پایان با بیان اینکه منابع اشتغال باید در جایی هزینه شود که بهرهوری داشته باشد، گفت: تا زمانی که رشد نقدینگی نداشته باشیم، رکود از بین نرود و خط فقر و تورم به هم نزدیک نشود نمیتوان به ایجاد شغل امیدوار بود.

یک پیشنهاد درباره پرداخت وام اشتغال روستایی

یک کارشناس حوزه کار معتقد است تسهیلات اشتغال روستایی باید به بنگاههایی داده شود که در مناطق روستایی و عشایری فعالیت دارند و با تکیه بر منابع مالی خود ماندگار شدهاند. علیرضا حیدری به ارزیابی طرح اشتغال روستایی پرداخت و گفت: با توجه به تجربیاتی که وجود داشته، اگر قرار باشد منابع اشتغال روستایی بین بیکاران توزیع شود باید به سراغ کسانی رفت و منابع را به آنها داد که سالها است در بازار با همین شرایط موجود و تکیه بر منابع مالی خود ماندگار شده و فعالیت کردهاند و اکنون تشخیص میدهند که آیا این بازار برای توسعه کشش و تقاضایی دارد یا نه؟ او متذکر شد: طبعا اگر بازار کشش لازم را داشته و طرحهای افراد به لحاظ فنی و اقتصادی توجیهپذیر باشد برای ایجاد سرمایهگذاری جدید و به دنبال آن اشتغالزایی جدید بهتر و موفقیتآمیزتر است. حیدری اضافه کرد: با توجه به آنکه در اقتصاد با مشکل کمبود منابع مواجه هستیم و منابع کافی برای ایجاد شغل نداریم و منابع ارزان قیمت هم در اختیار نیست یا کم است به نظر نمیآید که وارد یک فرایند آزمون و خطا شویم که باز هم به از بین رفتن منابع و بدهکار کردن گروههای دیگر در اقتصاد منتج شود. این کارشناس حوزه کار درباره کسب و کارها و مشاغلی که میتوان با استفاده از تسهیلات روستایی ایجاد کرد، گفت: این قاعده کلی همیشه بوده که وقتی یکسری مشاغل از جنس مشاغل تولیدی و کشاورزی ایجاد میشود، مشاغل جانبی را هم به خدمت میگیرد. بسیاری از بنگاههای اقتصادی برای ارتقای سطح تولید و بهرهوری، تامین مواد اولیه یا بازاریابی وفروش و مشاورههای فنی نیازهایی دارند که میتوان در حوزه فعالیتشان آنها را به خدمت گرفت. او افزود: بعضی شغلها به واسطه وجود برخی تولیدات و مشاغل خود به خود ایجاد میشوند و نیاز به سرمایهگذاری چندانی ندارند مثلا اگر یک واحد دامداری راهاندازی کنیم که به شکل صنعتی تولید کند در کنار آن نیاز به دامپزشک و یکسری تخصصها داریم که بتواند پشتیبان واحد دامداری باشد یا صنایع تکمیلی و بستهبندی در حاشیه آن دامداری ایجاد کنیم که زنجیره ارزش شکل بگیرد.

ارائه وام طی چند مرحله

یک کارشناس مسائل اقتصادی با اشاره به این مساله که برگشت سرمایه در سایر فعالیتها بیشتر از بخشهای روستایی است و به همین دلیل وامهای ارائه شده در منابع دیگری صرف میشود به «آرمان» میگوید: راه وادار کردن مردم به فعالیتهای روستایی این است که برای آنها وام، تسهیلات و امکانات رفاهی در نظر گرفته شود و در عین حال اگر برای داراییهای خود مانند گاو، گوسفند، بذر و... وام دریافت میکنند باید مشخص شود و ارائه وام منوط به نظارت باشد. این مسالهای است که دولت باید به آن توجه داشته باشد تا اعتبارات کشاورزی به فعالیت در این بخش هدایت شود. حمید دیهیم میافزاید: ارائه تسهیلات به روستاییان مساله مهمی است. به اعتقاد من باید به آنها وامهای مسکن روستایی داده شود. دولت باید بر این مساله توجه داشته باشد که وامهایی که برای نوسازی مسکنهای روستایی به آنها ارائه میکند در همان راه صرف میشود. این کار را میتواند از طریق ارائه تسهیلات طی چند مرحله انجام دهد و هر بار دولت و بانکهای ارائهدهنده وام از طریق بازرسی مطمئن شوند این کار صورت گرفته یا خیر.