مذاکرات ایران و عربستان چه شد؟/ سکوت سنگین حج

هرچند که حجتالاسلام والمسلمین سیدعلی قاضی عسکر ـ نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت ـ اول همین هفته اعلام کرد « مقدمات کار برای انجام حج در سال ۹۷ فراهم شده و روحانیون از هم اکنون باید مقدمات را برای آماده سازی حجاج و تشکیل جلسات توجیهی آموزش فراهم کنند»؛ اما غیر از این صحبت کوتاه و دو مطلبی که رییس سازمان حج و زیارت در صفحه اینستاگراماش منتشر کرد، تا کنون به جزئیات دیگری از این مذاکره اشاره نشده است.

ششم دی ماه رییس سازمان حج و زیارت برای مذاکره با عربستان درباره حج ۹۷ در رأس هیاتی که برخلاف دور پیشینِ مذاکرات ظاهرا حساسیتی روی ترکیب آن نبود، به این کشور اعزام شد. حمید محمدی قبل از آن که ایران را ترک کند، گفت که میخواهد درباره افزایش سهمیه حج ایران با عربستان مذاکره کند. ایران سال گذشته حدود ۸۶ هزار زائر برای شرکت در مناسک حج اعزام کرد، اما به خاطر سهمیههای از دست رفته در سال هایی که صحن مسجدالحرام در حال توسعه بود و هر سال ۲۰ درصد زائر کمتر به عربستان اعزام می شد، تصمیم گرفت در هر نوبت مذاکره، آن کسری را در سال های بعد جبران کند.

در روز هشتم دی ماه، سازمان حج و زیارت خبر کوتاهی را از مذاکرات طرفین منتشر کرد که جزئیاتی نداشت اما همان روز رییس سازمان حج و زیارت در صفحه شخصیاش در فضای مجازی به وضعیت شهر مدینه و تاثیر پروژه گسترش این حرم بر افزایش سهیه کشورها اشاره کرد و نوشت: «با وجود آن که وزارت حج عربستان در پی تکمیل طرح توسعه مسجدالحرام قصد دارد تعداد حجاج را افزایش دهد (ما نیز در مذاکرات افزایش سهیمه ایران را به طور جدی مطالبه کردیم)، اما در مدینه نه تنها امکانات اقامتی جدیدی ایجاد نشده، بلکه بهواسطه تخریب بخشهایی از مناطق شرق، جنوب و تا حدی غرب مسجدالنبی، ظرفیت اقامت نسبت به چهار سال قبل کمتر نیز شده است.

به این ترتیب دستکم تا بخشی از شهرک جدید الهجره در ۳ کیلومتری مسجدالنبی به بهره برداری میرسد، ناگزیر باید به دلیل فقدان امکانات مناسب مدت اقامت حجاج در مدینه را کاهش داد. »

دو روز پس از جسله رسمی رییس سازمان حج و وزیر حج عربستان، بار دیگر بی آنکه مشخص شود طرفین به چه توافقهایی رسیدهاند، حمید محمدی مطلب دیگری از گرانیهای عربستان که بر قیمت حج و عمره تاثیر خواهد داشت، در صفحه شخصیاش در فضای مجازی منتشر کرد.

پنج روز پس از آن هم، از خبر تودیع و معارفه روابط عمومی این سازمان معلوم شد که رییس سازمان حج به ایران بازگشته و نتیجه مذاکرات هم بین شلوغیهای اخیر در تهران و برخی شهرهای دیگر، گم شد. تا این که اول همین هفته سرپرست زائران ایرانی، در یک سخنرانی، از آماده بودن مقدمات حج ۹۷ خبر داد، اما دیگر اعلام نشد توافق دو طرف بر سر چه بود و سرانجام چه شده است؟ سهمیه پیشنهادی ایران به وزارت حج عربستان چه تعداد بوده و ویزای حج امسال چه سرانجامی خواهد داشت و پرونده مغفول منا و سقوط جرثقیل به کجا رسید؟

مذاکرات حج ایران و عربستان پس از وقفه سال ۹۵، برای دومین بار درحالی انجام شد که روابط دیپلماتیک دو کشور همچنان قطع است و سفارتخانههای ایران و عربستان هنوز فعالیت خود را از سر نگرفتهاند.