فشار اروپا به ایران در زمینه موشکی و منطقه‌ای‌ برای راضی کردن ترامپ

خبرگزاری «رویترز» روز یکشنبه به نقل از منابع دیپلماتیک آمریکایی و اروپایی نوشته است که اروپا برای راضی کردن «دونالد ترامپ» رئیسجمهور آمریکا به حفظ برجام به دنبال فشار به ایران در زمینه برنامه موشکی و فعالیتهای منطقهای است.

دو هفته پیش، یک روز قبل از آنکه ترامپ تصمیمش درباره تمدید تعلیق تحریمهای مرتبط با هستهای ایران را اعلام کند، وزیران خارجه فرانسه، انگلستان و آلمان در بروکسل با همتای ایرانیشان دیدار و بر پایبندی اروپا به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) تأکید کردند.

به نوشته رویترز، مقامات آمریکایی میگویند این نشست و اظهارات مقامات اروپایی در حمایت از برجام موضع ترامپ را نرمتر نکرده و حتی او را بیش از پیش تحریک کرده است.

یک روز پس از آن نشست، ترامپ هرچند تعلیق تحریمهای ایران ذیل برجام را تمدید کرد، اما در عین حال به اروپاییها و کنگره آمریکا 120 روز زمان داد تا «نواقص» توافق هستهای را برطرف کنند. رویترز نوشته است که در واکنش به این ضربالاجل، اروپاییها گفتوگو برای تدوین طرحی را آغاز کردهاند که هدف آن این است که با فشار به ایران در زمینه فعالیتهای موشکی و منطقهای، ترامپ را به ماندن در توافق هستهای ترغیب کند.

یک دیپلمات ارشد اروپایی میگوید: «ما به نحوی فعالیت خواهیم کرد که گویا برای گفتوگو درباره همهچیز آمادهایم، از توافق هستهای گرفته تا موشکهای بالستیک ایران. اما میخواهیم موضوعات را از هم مجزا کنیم. آنها را با هم درنمیآمیزیم.»

دیپلماتهای اروپایی و یک مقام ارشد آمریکایی به رویترز گفتهاند که این فقط توافق هستهای نیست که در معرض خطر قرار دارد، بلکه بر هم خوردن این توافق میتواند «شکستی در روابط میان ایالات متحده و اروپا باشد که از زمان جنگ دوم جهانی پایه امنیت غرب بوده است.»

به نوشته رویترز، از بین رفتن برجام همچنین میتواند «این نگرانی اروپاییها را که دیگر نمیتواند به قدرت رهبری ایالات متحده اتکا کند، به واقعیت مبدل کند.»

این خبرگزاری با اشاره به اینکه اروپاییها و روسیه مخالف مذاکره مجدد توافق هستهای هستند، نوشته «تماسهای اولیه» میان اروپاییها نشان میدهد که آنها احتمالا «بستهای از اقدامات را به ایالات متحده ارائه میکنند که ضمن کاهش نگرانیهای ترامپ درباره ایران، توافق هستهای را بازگشایی نکند.»

رویترز نوشته است: «این راهبرد میتواند شامل تهدید ایران به تحریمهای هدفمند اقتصادی در صورت خودداری این کشور از محدود کردن ذخایر تسلیحات بالستیکاش باشد... دیپلماتهای اروپایی علاقمند به تشکیل یک کارگروه سطح بالا با ایران برای بحث درباره مسئله موشکی و همزمان یادآوری این مسئله به ترامپ هستند که سامانه دفاع موشکهای بالستیک ناتو در جنوب شرق اروپا امسال با سایت جدیدی در لهستان تقویت میشود.»

بنا بر این گزارش، بخش دیگر راهبرد احتمالی اروپا فشار به ایران برای کاهش حمایت از همپیمانان منطقهایاش از جمله حزبالله است. عدم حمایت ادعایی از انقلابیون یمنی و موافقت با مذاکرات صلح سوریه، از دیگر درخواستهای احتمالی اروپا از ایران به روایت رویترز است.

رویترز نوشته است که این بسته میتواند با تلاشهای کنگره برای تغییر یکجانبه مفاد توافق هستهای از جمله از بین بردن سقف زمانی محدودیتهای برجام بر برنامه هستهای ایران، همزمان شود. این طرح که در حال حاضر در مجلس نمایندگان آمریکا در جریان است، عملا با نقض مفاد کنونی برجام، بندهای تازهای به آن میافزاید.

یک دیپلمات ارشد اروپایی میگوید: «اگر [بسته اروپایی] به نحوی مناسب ارائه شود، میتواند برای آنکه ترامپ اعلام کند به یک پیروزی دیپلماتیک دست یافته و طرح کنگره را امضا کند، کافی باشد.»

«فدریکا موگرینی» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز دوشنبه وزیران خارجه اتحادیه اروپا را در جریان این مسئله قرار میدهد و «رکس تیلرسون» وزیر خارجه آمریکا هم این هفته در لندن و پاریس با همتایان انگلیسی و فرانسویاش درباره ایران صحبت میکند.

به نوشته رویترز، هرچند به نظر میرسد انگلستان، آلمان و فرانسه در این راهبرد متحد هستند، موگرینی فعلا از بررسی تحریمهای اتحادیه اروپا علیه برنامه موشکی ایران خودداری کرده تا از تضعیف برجام جلوگیری کند.

این خبرگزاری در پایان نوشته است که در درون دولت آمریکا هم درباره برجام اختلاف نظر وجود دارد و بخشی از اعضای دولت خواهان پایان مشارکت در این توافق هستند و گروهی دیگر از مقامات از حفظ آن حمایت میکنند.