صداهای آزاردهنده و ناخوشایند برای قلب انسان مضرند

بهگفتهی متخصصان، صداهای بسیار شایع و در عین حال بلندی مانند غرش هواپیمای جت، سروصدای یک دستگاه حفاری بزرگ یا صدای تیز آژیر خطر که از وسیلهی نقلیهی اورژانس با سرعت در حرکت است، همه و همه شبها خواب شما را مختل میکنند و در طول روز بارها باعث سراسیمه شدن مردم میشوند؛ این صداهای آزاردهنده تاثیر قابل توجهی روی سلامت قلب و عروق دارند. پژوهشگران در یک مقالهی علمی-مروری که این هفته در ژورنال دانشکدهی آمریکایی قلب و عروق چاپ شد، میگویند:

آلودگی صوتی، خطر ابتلا به بیماریهای قلبی مانند شریان کرونری، فشار خون بالا و نارسایی قلبی را افزایش میدهند.

چرا این اتفاق رخ میدهد؟

نویسندگان مقالهی حاضر در روزنامهی واشینگتن پست روی آلودگی صوتی و بیماریهای قلبی پژوهش انجام دادهاند. بهگفتهی آنها، آسیب سر و صدا تنها به مختل کردن خواب شبانه محدود نمیشود؛ هر چند این امر مشکلاتی را در حوزهی سلامت ایجاد میکند اما باعث شدت گرفتن پاسخ استرس نیز میشود و هورمونها بهطور ناگهانی ترشح شده و به این طریق در طولانی مدت به قلب آسیب میرساند. توماس مونزل، نویسندهی راهبر این مقاله در یک مصاحبهی تلفنی با Washington post گفت: ده سال پیش مردم میگفتند که سر و صدا تنها آزاردهنده است اما حالا، شواهد قابل توجهی وجود دارد که نشان میدهد سر و صدا باعث صدمه رساندن به افراد میشود؛ یکی از مهمترین بیماریهای ناشی از سر و صدا، بیماری قلبی-عروقی است.

در این مقاله، ثابت نشده که سر و صدای بلند به بیماری قلبی منجر میشود. با اینحال مونزل با همکاری یک مرکز قلب و عروق در دانشگاه پزشکی یوهانس گوتنبرگ دانشگاه مینز به ABC news گفت: آلودگی صوتی یا در واقع سر و صداهای ناخواستهی محیطی، یک عامل خطر برای ابتلا به بیماریهای قلبی بهشمار میرود؛ شیوهی عملکرد آن مانند کلسترول بالا و چاقی، میزان ابتلا به بیماریهای قلبی را افزایش میدهد. افرادی که در معرض آلودگی صوتی قرار میگیرند، در برقراری ارتباط در طول روز و به خواب رفتن در هنگام شب مشکل پیدا کرده و سطح هورمون استرس آنها افزایش پیدا میکند. ادامه پیدا کردن این روند باعث افزایش عوارض در بدن شخص میشود یعنی میزان کلسترول، فشار خون و ضربان قلب بالا میروند. اگر این شرایط برای چند سال ادامه پیدا کنند، فرد در خطر ابتلا به بیماری شریان کرونری، سکتهی مغزی، نارسایی قلبی و آریتمی قرار میگیرد. آلودگی صوتی در طولانی مدت ممکن است منجر به اختلالات افسردگی، اضطراب و مشکلات مربوط به رشد شناختی در کودکان شود.

پژوهشگران هشدار میدهند که در مورد ارتباط میان آلودگی صوتی و احتمال ابتلا به بیماریهای قلبی، عوامل دیگری نیز دخیل هستند و این عوامل، موجب پیچیدهتر شدن یافتهها میشوند. بهعنوان مثال، افرادی که در نواحی پرجمعیت زندگی میکنند، علاوه بر سر و صدای مزاحم در معرض آلودگی ذرات معلق در هوا نیز قرار دارند؛ این نوع آلودگی نیز منجر به بیماریهای قلبی میشود. افراد ساکن در این نواحی، وضعیت اجتماعی و اقتصادی متفاوتی را تجربه میکنند؛ آنها ممکن است دسترسی مناسبی به سازمانهای مراقبت بهداشتی یا مراکز تهیهی خوراکیهای سالم نداشته باشند. استیو کوپکی، یک استاد پزشکی و متخصص بیماریهای قلب و عروق در کلینیک Mayo است؛ او به خبرنگار واشنگتن پست میگوید:

با این همه، باید به بررسی سروصدا و نحوهی تاثیرگذاری آن بر سلامت پرداخت. من تصور میکنم این موضوع نیازمند توجه بیشتر است؛ چرا که زندگی روزمرهی ما را تحت تاثیر خود قرار میدهد.

سازمان بهداشت جهانی به آلودگی صوتی، این لقب را داده است: تهدید دست کم گرفته شده؛ این تهدید، منجر به اختلالات خواب، تاثیرات قلبی عروقی، عملکرد کاری و تحصیلی ضعیف و اختلال شنوایی میشود. این آژانس، رهنمودهایی را در ارتباط با محیطهای پر سر و صدا منتشر کرده است و میزان ۳۰ دسیبل صدا با وزن A را برای داشتن یک خواب راحت در اتاق خواب پیشنهاد کرده است.
صدای بالای ۶۰ دسیبل خطر ابتلا به بیماریهای قلبی را تشدید میکند.

مقیاس دسیبل سازمان بهداشت جهانی، میزان تولید صدای یک خودرو را 70 دسیبل، مته برقی ۱۰۰ دسیبل و بلند شدن هواپیما را ۱۲۰ دسیبل اندازهگیری کرده است؛ این برآوردها در شبکهی خبری ABC منتشر شده است. مونزل گفت: آستانهای برای خطر ابتلا به بیماریها تعیین نشده است اما صدای بالای ۶۰ دسیبل خطر ابتلا به بیماریهای قلبی را تشدید میکند. ما برای تعیین مدت زمان قرارگیری در معرض صدای بلند که منجر به آسیب شود، نیاز به انجام پژوهشهای بیشتری داریم؛ اما در اینباره اطمینان داریم که این خطر طی چند روز بهوجود نمیآید بلکه نیازمند گذشت چند سال در معرض سر و صداهای مزاحم است.

ابتلا به بیماریها

به گفتهی متخصصان، سروصداهای بلند بهخصوص زمانیکه انتظار آنها را نداریم به تحریک کردن پاسخ استرس منجر میشوند. این اتفاق چگونه رخ میدهد؟ پژوهشگران کلینیک Mayo میگویند: زمانیکه فرد تهدیدی احساس میکند، هیپوتالاموس او یعنی ناحیهای بسیار کوچک در قسمت پایینی مغز، سیستم زنگ خطری را در بدن تنظیم میکند.

طبق این یافت: این سیستم از طریق سیگنالهای عصبی و هورمونی، غدههای فوق کلیه را در بالای کلیهها قرار میدهد؛ این کار باعث ترشح موجی از هورمونها از جمله آدرنالین و کورتیزول میشود. آدرنالین، ضربان قلب را افزایش میدهد، فشار خون را بالا برده و تامین کنندههای انرژی را بیشتر میکند. کورتیزول، مهمترین هورمون مرتبط با استرس است. این هورمون، سطح قند یا گلوکز را در جریان خون افزایش میدهد، استفادهی مغز از گلوکز را بالا برده و دسترسی به مواد را که باعث اصلاح بافتها میشود، افزایش میدهد. همچنین کورتیزول، عملکردهای غیر ضروری یا زیانآور را در یک موقعیت جنگ یا گریز کنترل میکنند؛ پاسخ جنگ یا گریز، واکنشی است که در پاسخ به ادراکات نسبت به موقعیتهای خطرناک یا در اقدام برای نجات خود نشان میدهیم. این امر باعث تغییر پیدا کردن پاسخهای سیستم ایمنی میشود و سیستم گوارشی، سیستم تولید مثل و پروسهی رشد را متوقف میکند. این سیستم زنگ خطر پیچیده و طبیعی با چند ناحیه در مغز ارتباط دارد که خلق، انگیزش و ترس را کنترل میکنند.

کوپکی میگوید که مردم ممکن است در صورت انتظار داشتن برخی صداها، به آنها توجه نکنند؛ صداهایی مانند بوق مکرر ماشینها وقتی در ترافیک بههم چسبیدهاند؛ اما این صداها وقتی انتظار شنیدن آنها را نداریم مانند وقتیکه خواب هستیم، ممکن است پاسخ استرس را تحریک کنند. او میگوید که پاسخ استرس به شیوههای مختلفی به آسیب منجر میشود؛ از جملهی آنها میتوان به هجوم هورمونها اشاره کرد که شریانها را تنگ میکند و این موضوع به پوشش شریانهای عروق صدمه میزند و در نهایت منجر به بیماریهای قلبی میشود. همچنین، فشار خون را بالا برده یا احتمال لخته شدن خون را بیشتر میکند؛ لخته شدن خون، خود باعث بروز حملههای قلبی میشود. کوپرکی میگوید:

صرف نظر از اینکه فرد در چه نوع مکانی از حیث سر و صدا زندگی کند، نیاز به اصلاح مواردی بهخصوص برای خوابیدن است؛ میتوان از یک دستگاه نویز استفاده کرد تا صداهای ناخواسته را جذب و دفع کند.