شناسنامه بازار جهانی سهام

در دنیای کنونی، روند حرکت این بازارها با اقتصاد جهانی پیوستگی زیادی دارد. برای بسیاری از فعالان اقتصادی در سرتاسر دنیا پیگیری این بازارها جزو کارهای رومزهشان بهحساب میآید. این پیگیری نیز با رصد شاخصهای معروف آنها انجام میشود. آشنایی کلی با چند شاخص معروف، میتواند نیاز به رصد وضعیت بازارهای سهام را پوشش دهد.

شناسنامه بازار جهانی سهام

بورسهای بزرگ

بورس سهام نیویورک (NYSE): کمتر کسی این تصور را داشت که بازاری که ۲۴ بازرگان سرشناس شهر نیویورک در ماه مارس ۱۷۹۲ در والاستریت پی آن را ریختند، به داستانی پرماجرا تبدیل شود. آنها تنها برای سامان بخشیدن به بازار اوراق بهادار معاهدهای به نام «باتنوود» را امضا کردند. این معاهده بیان میکرد که تنها امضاکنندگان میتوانند با یکدیگر اوراق بهادار خرید و فروش کنند و از شرکت در بازارهای دیگر نیز منع میشدند. اما همین دادوستدها، پایهریز بزرگترین بازار سهام جهان شد. بازار بورس نیویورک (New York Stock Exchange) قدیمیترین بازار اوراق بهار در آمریکا و بزرگترین بازار سهام جهان است. در این بازار سهام بیش از ۹ میلیون شرکت خرید و فروش میشود. NYSE خود یک شرکت سهامیعام با حدود ۳۰۰۰ کارمند است. در سال ۲۰۰۷ میلادی، NYSE با بازار سهام اتحادیه اروپا، یعنی Euronext ادغام شد. با این ادغام، در حالحاضر بیش از ۱۰ میلیارد سهام در روز در این بازار معامله میشود. در طول این سالها افت و خیزهای فراوانی این بازار به خود دیده است. آخرین نوسان بزرگ این بازار در هفته گذشته رخ داد که ۴ درصد در یک روز از ارزش بازار سهام نیویورک فروریخت.

نزدک (NAZDAQ): دومین بازار بزرگ سهام در دنیا، بازار نزدک است. قدمت این بورس تمامالکترونیکی به حدود نیم قرن رسیده است. این شرکت بیشترین میزان معاملات بورس را در آمریکا داراست. مقر این شرکت نیز در نیویورک واقع است. نزدک اولین بورس تمامالکترونیک جهان است. این شرکت در ابتدا تنها منبعی برای ارائه اطلاعات قیمت اوراق و کالاهای بورس بود و در واقع هیچ نوع معاملهای تحتنزدک صورت نمیگرفت. اما سیستم مدرن آن، طرفداران زیادی پیدا کرد و شرکتهای بزرگی را به سمت خود کشاند. ارزش بازار این بورس حدود ۵/ ۹ تریلیون دلار (هزار میلیارد دلار) برآورد میشود.

گروه سهام ژاپن (JPX): سومین بورس بزرگ دنیا در ژاپن قرار دارد. مقر بورس ژاپن در توکیو واقع شده و تاسیس آن نیز به سال ۲۰۱۳ بازمیگردد. در واقع ادغام دو بورس TSE (بازار بورس توکیو) و OSE (بازار بورس اوزاکا) منجر به پدیدآمدن بزرگترین بورس آسیا شد. ارزش سهام موجود در بورس ژاپن در انتهای سال ۲۰۱۷ به نزدیک ۶ تریلیون دلار رسید.

بورس شانگهای (SSE): بورس شانگهای دومین بورس بزرگ آسیا و چهارمین بورس بزرگ در دنیا است. بورس شانگهای در شهر شانگهای چین واقع شده است. در انتهای سال گذشته میلادی ارزش بازار این بورس از ۵ تریلیون دلار فراتر رفت.

بورس اتحادیه اروپا(Euronext): بازار بورس اتحادیه اروپا که با همکاری بازار بورس آمستردام، بازار بورس بروکسل و بورس پاریس راهاندازی شده، ارزش معاملات آن در بازار frac۳۴; تریلیون دلار برآورد شده است.

بورس لندن(LSE): چهارمین بورس بزرگ دنیا در لندن واقع شده است. تاسیس این بازار در سال ۱۸۰۱ میلادی اتفاق افتاده است. بورس لندن همچنین بزرگترین بورس اروپا بهحساب میآید. بیش از ۳ هزار شرکت در بورس لندن حضور دارند.

بورس هنگکنگ (HongKong-SEHK): هفتمین بورس بزرگ دنیا در سال ۲۰۱۷، در هنگکنگ قرار دارد. این بازار بورس مانند بورس توکیو و بورس شانگهای از بازارهای بزرگ بورس در آسیا محسوب میشود. هنگکنگ در واقع مرکز تجارت جهانی در منطقه شرق آسیا و حوزه اقیانوسیه است و پول رایج آن دلار هنگکنگ است. بیش از ۱۴۷۷ شرکت در فهرست این بازار بورس وجود دارند که در قالب بازارهای اوراق بهادار و بازارهای اشتقاقی فعالیت میکنند.

شاخصهای بازارها

برای رصد بازارها، شاخصهای بهخصوصی وجود دارد. شاخصها جهت کلی بازار و حتی اقتصاد یک کشور را نشان میدهند و کمک میکنند تا شناسایی حرکت بازار به شکل کمی و ساده بیان شود. این شاخصها براساس میانگینهای گوناگون قیمت سهام محاسبه میشوند. شاخص سهام میتواند نمایانگر یک بازار خاص مانند نزدک باشد یا بزرگترین شرکتهای یک کشور را نمایندگی کند. معمولا در یک بازار سهام، شاخص کل تحتتاثیر حرکت شرکتهای بزرگ قرار دارد، به همین دلیل برخی شاخصها، بزرگترین شرکتهای یک بازار را نمایندگی میکنند. بهعنوان مثال، شاخص میانگین صنعتی داوجونز، شاخص اقتصادی بازار آزاد آمریکا است که توسط والاستریتژورنال منتشر میشود. این شاخص متشکل از ۳۰ سهام برتر سهام نیویورک و نزدک است.

در واقع این شاخص متعلق به تنها یک بازار سهام خاص نیست. قدمت انتشار این شاخص نیز به سال ۱۸۹۶ بازمیگردد. دیگر شاخص مهم جهان که اعتبار زیادی دارد، SP۵۰۰ است. این شاخص نیز همچون داوجونز، متشکل از شرکتهای برتر بازارهای سهام نیویورک و نزدک است، با این تفاوت که شامل ۵۰۰ سهام برتر دو بورس بزرگ دنیا میشود. از این شاخص برای ارزیابی عملکرد شرکتهای غولپیکر استفاده میشود. شاخص سهام ۲۲۵ Nikkei نیز معیاری برای سنجش عملکرد ۲۲۵ سهام موجود در فهرست بورس سهام توکیو است که با روند موزون قیمت محاسبه میشود. تاریخچه این شاخص به سال ۱۹۵۰ میلادی برمیگردد که روزنامه مالی ژاپن آن را محاسبه و منتشر کرده است. این شاخص معتبر، نمایانگر روند بازار سهام ژاپن طی این سالها بوده است. همچنین شاخص هانگسنگ (Hang Seng Index) اصلیترین شاخص بورس هنگکنگ محسوب میشود.