واکاوی ظرفیتی مغفول در بازار سرمایه

بهطوریکه در چشمانداز ترسیم شده درخصوص این بازار در افق ۱۴۰۴، سهم این بازار از کل بازار سرمایه باید تا ۳۰ درصد افزایش یابد؛ سهمی که در حال حاضر حدود ۹ درصد است. به این ترتیب با بزرگ شدن بازار اوراق بدهی، فضا برای بخش خصوصی نیز وسیعتر خواهد شد. در نهایت بخش خصوصی میتواند نسبت به تامین مالی مناسبتری از این بازار اقدام کند.

واکاوی ظرفیتی مغفول در بازار سرمایه

هرچند طبق آمار منتشر شده حجم تامین مالی از بازار اوراق بدهی در مقایسه با سالهای قبل با بهبود نسبی همراه شده، اما همچنان در سطح مطلوبی قرار ندارد. در این میان طبق نظرات مطرح شده از سوی کارشناسان اقتصادی، بازار سرمایه ظرفیت بهمراتب بسیار بیشتری از میزان فعلی برای جذب این اوراق دارد. اما سوال مطرح شده در این میان این است که چرا با توجه به ظرفیتهای مناسب ایجاد شده، همچنان استقبال بالایی از این بازار نشده است؟ به عبارت دقیقتر چرا بنگاهها با وجود نیاز شدید به منابع مالی هنوز موفق به استفاده موثر از این فرصتهای به وجود آمده در بازار سرمایه نشدهاند؟

در این میان شاید نخستین مساله را باید در نبود فرهنگسازی مناسب برای شناسایی ابزارهای موجود در بازار سرمایه برای تامین مالی جستوجو کرد. بسیاری از تفکرها بر مبنای این موضوع قرار دارد که بازار سهام با توجه به ذات نوسانی و پرریسک خود، تنها محلی برای خرید و فروش سهام است. در واقع این گروه به دیگر پتانسیلهای مناسب این بازار توجهی ندارند. این در حالی است که در بازار سرمایه دیگر ابزارها از جمله صندوقهای سرمایهگذاری نیز طراحی شده که پاسخگوی این قبیل افراد باشد. این گروه میتوانند با خرید واحدهای صندوقهای مزبور به سرمایهگذاری غیرمستقیم در بورس بپردازند و در سودهای کسب شده در آن شریک شوند. در سالهای اخیر صندوقهای سرمایهگذاری محبوبیت بالایی در بین سرمایهگذاران پیدا کردهاند. امروزه بسیاری از افراد به دلایل مختلفی مثل کمبود وقت، نداشتن اطلاعات کافی درباره فرصتهای سرمایهگذاری موجود و مشغله زیاد معمولا بانک را بهعنوان گزینهای برای پس انداز پول خود انتخاب میکنند. در نتیجه فرصت کسب بازدههای بیشتر را به راحتی از دست میدهند.

یکی از ابزارهایی که این فرصت را در اختیار سرمایه گذاران قرار میدهد، صندوقهای سرمایهگذاری است. صندوق سرمایهگذاری یکی از فرصتهای مطلوب سرمایهگذاری در گزینههای مختلف سرمایهگذاری مثل بازار سرمایه است، خصوصا برای افرادی که قصد سرمایهگذاری غیرمستقیم در بورس را دارند و خودشان وقت یا اطلاعات کافی را برای انجام این کار ندارند. با این کار فرد سرمایهگذار امکان دستیابی به بازدهیهایی بالاتر از سود بانکی را بهدست خواهد آورد. بهطور خلاصه یک صندوق سرمایهگذاری سبدی متشکل از سهام، اوراق مشارکت و سایر اوراق بهادار است. به این ترتیب فرد خریدار هر یک از واحدهای صندوق مزبور، بهطور غیرمستقیم در هر یک از واحدهای مزبور سرمایهگذاری میکند. در نهایت در سود کسب شده توسط مدیریت صندوق شریک خواهند شد. همچنین مدیریت حرفهای داراییها، کاهش ریسک سرمایهگذاریها، نظارت و شفافیت اطلاعاتی و صرفه جویی نسبت به مقیاس از جمله مزایای سرمایهگذاری در این صندوقهاست.

خرید اوراق با تنوع بالا

باز هم ابزارهای دیگری از قبیل خریداری اوراق برای این قبیل سرمایهگذاران بهعنوان فرصت مناسب سرمایهگذاری مطرح است. این گروه که تجربه چندانی از سرمایهگذاری در بورس ندارند، چنانچه تمایلی برای ورود به صندوقهای سرمایهگذاری نیز نداشته باشند، میتوانند با خریدهای اوراقهای مختلفی که در این بازار وجود دارد، اقدام به سرمایهگذاری کنند. این اوراق که بعضا با سودهای مناسبی نیز همراه است، گزینه مطلوبی برای سرمایهگذاران ناوارد خواهد بود. اوراقی که از سویی ریسک بسیار کمی داشته و از سوی دیگر در موعدهای مقرر سودهای دورهای به سرمایهگذاران اعطا میکند. به این ترتیب منافع خوبی برای سرمایهگذاران به دنبال خواهد داشت.  افزون بر این اوراق مزبور از جذابیت بیشتری در مقایسه با سپردههای بانکی برخوردار است؛ در این اوراق چنانچه تصمیم به دریافت پول خود پس از یک دوره مثلا ۳ماهه داشته باشید، سود دریافتی در همان محدوده از قبل تعیین شده خواهد بود. به عبارت دقیقتر مبلغی از سود بابت ابطال سرمایهگذاری و خروج از آن کسر نمیشود. این در حالی است که در سیستم بانکی این رویه برقرار نیست و سود دریافتی در صورت ابطال زودتر از سررسید، کاهش مییابد.