استاندارد‌سازی خودروها شاید وقتی دیگر

طبق رویهای که طی یک دهه گذشته بوده، بهانهها اول از افزایش قیمت خودروها در صورت اجرای استانداردها آغاز میشود و اینکه اگر تولیدکنندگان بخواهند استانداردهای اجباری سازمان ملی استاندارد را اجرا کنند، قیمت خودروها افزایش خواهد یافت.

استانداردسازی خودروها شاید وقتی دیگر

بهعنوان مثال خودروسازان در مقابل اجباری شدن استانداردهای نصب ترمزای بیاس و همچنین کیسه هوا بهدلیل افزایش قیمت، بسیار مقاومت کردند حال آنکه این استاندارها هم به ایمنی خودروها کمک کرد هم درصد کمی به قیمت خودروها افزود. اما با تعریف الزام استانداردهای ۸۵ گانه برای خودروهای داخلی از سوی سازمان ملی استاندارد خطر بزرگتری بر سر راه تولیدکنندگان قرار گرفته است. آن خطر حذف خودروهای پرتیراژ و قدیمی تولیدکنندگان است. خودروهایی که هماکنون خودروسازان کشورمان با آنها چرخ صنعت خودرو کشور را میچرخانند. به گفته برخی از تولیدکنندگان در صورت اجرایی شدن این استانداردها ۷۰۰ هزار خودرو کشور از چرخه تولید خارج خواهند شد. از سوی دیگر اما سازمان ملی استاندارد تذکرات لازم را در راستای اجرای استانداردهای ۸۵ گانه به خودروسازان داده بود و حتی وقت استانداردسازی یا حذف و جایگزینی با خودروهای جدید را نیز به تولیدکنندگان گوشزد کرده بود حال آنکه از سال گذشته هیچ تحرکی از سوی خودروسازان مبنیبر حذف یا جایگزینی قدیمیها با خودروهای جدید دیده نمیشود.

بر این اساس زمزمه عدم تبعیت تولیدکنندگان از الزامات سازمان ملی استاندارد دور از انتظار نبود و هماکنون این زمزمهها از زبان برخی از مسوولان وزارت صنعت و تولیدکنندگان جاری شده است. در ابتدا خودروسازان نسبت به سختگیرانه بودن استانداردهای ۸۵ گانه لب به شکایت گشودهاند و حالا هم مسوولان وزارت صنعت معدن و تجارت بیخبر از سازمان ملی استاندارد از کاهش استانداردها خبر میدهند؛ بهطوریکه هفته پیش معاون وزیر صنعت اعلام کرد که این وزارتخانه با سازمان استاندارد توافق کرده و قرار شده در زمینه استانداردهای ۸۵ گانه خودرویی، در بخش استانداردهای اختیاری، بازنگری شود. این در حالی است که رئیس سازمان ملی استاندارد بیخبر از توافق با وزارت صنعت از بر پابرجا ماندن روند استاندارد ۸۵ گانه خودرویی تاکید و عنوان کرد که روند اعمال استانداردها تغییر نخواهد کرد.

وی با بیان اینکه سازمان ملی استاندارد ایران مصمم به اجرای تمامی استانداردهای ۸۵ گانه در جدول زمانی اعلام شده است و بهدلیل اهمیت سلامت و ایمنی مردم از این موضوع عقب نشینی نخواهد کرد، تاکید کرده که سازمان ملی استاندارد در اجرای استانداردهای جدید کاملا شفاف و مطابق برنامه اعلام شده عمل خواهد کرد و در نحوه اجرای این استانداردها با توجه به بسترهای موجود، با خودروسازان همکاری میکند و از هر یک از خودروسازان درخواست شده است برنامه اجرایی دقیق خود درباره نحوه اجرای استانداردهای مذکور را به این سازمان گزارش کنند.

بر این اساس آنطور که مشخص است اعتراض خودروسازان در مورد اجرای استانداردهای ۸۵ گانه خودرویی به ۱۳ مورد مربوط میشود که بهطور مثال میتوان به استاندارد سیستم هشدار از انحراف مسیر و حفاظت از افراد پیاده اشاره کرد. اما طبق برنامه زمانبندی صورتگرفته ابتدای دیماه امسال ۶۱ مورد استاندارد خودرویی اجرایی شد. از جمله این استانداردها میتوان به حفاظ عرضی زیر شاسی عقب خودرو و نصب آن، تجهیزات فرمان، قفل لولا، علائم و وسایل هشداردهنده شنیداری، وسایل دید غیرمستقیم و نصب آنها، سازگاری الکترومغناطیس، اتصالات داخلی وسایل سرعتسنج، چراغ شبنما، چراغ مهشکن جلو و عقب، قلابهای بکسل، چراغ دنده عقب و چراغ مانور، سیستم برفکزدا و مهزدای شیشه جلو، حفاظهای چرخ و... اشاره کرد.

پس از این مرحله خودروسازان باید تا ابتدای تیر ماه سال ۱۳۹۷ دو مورد استاندارد دیگر را که به ۶۱ استاندارد قبلی اضافه میشود، رعایت کنند. این استانداردها شامل کمربندهای ایمنی و سیستمهای نگهدارنده کودکان و سیستم حفاظت از خودرو در برابر استفاده غیرمجاز هستند. در نهایت با اضافه شدن ۲۲ مورد استاندارد خودرویی دیگر تا دیماه سال آینده (۱۳۹۷)، تعداد استانداردهای اجباری خودروهای سواری به ۸۵ مورد افزایش پیدا میکند. از جمله این استانداردها میتوان به سیستم ترمزگیری خودروهای سواری، تکیهگاههای کمربند ایمنی، سیستمهای نگهدارنده و نگهدارندهها، حفاظت از افراد پیاده، سیستمهای تهویه مطبوع، ایمنی عمومی، نشانگر تعویض دنده، سیستم ترمز اضطراری پیشرفته، سیستم هشدار انحراف از مسیر، سیستم هشدار خودرو (VAS) و حفاظت از سرنشینان کابین وسیله نقلیه تجاری اشاره کرد.

آنگونه که سازمان ملی استاندارد در زمان ابلاغ این استانداردها اعلام کرد: براساس تصمیمی که در شورای سیاستگذاری خودرو که با حضور وزیر وقت صنعت، معدن، تجارت، خودروسازان، قطعهسازان و رئیس سازمان ملی استاندارد ایران اتخاذ شده است، موارد اولیه تدوینشده درخصوص استانداردهای خودرویی که باید در موعد زمانی نزدیکتری اجرایی شوند، استانداردهای سادهتری بهشمار میآیند که بهنظر میرسد خودروسازان از عهده اجرای آن برخواهند آمد. اما هرچه به اجرای استانداردهایی که نیاز است تا ابتدای دیماه سال ۱۳۹۷ اجرایی شوند، نزدیک شویم شرایط برای خودروسازان سختتر خواهد شد. براین اساس اگر خودرویی نتواند استانداردهای تعیین شده را رعایت کند در اولین مرحله از اجرای مصوبه مربوطه با توقف خط تولید روبهرو خواهد شد. ارتقای استاندارد خودروها در دو سطح ایمنی و آلایندگی صورت میگیرد. به رغم آنکه خودروسازان در بحث ایمنی سیستم ترمز ایبیاس و کیسه هوا، محصولات خود را به روز کردهاند؛ اما آنها باید در این دو بخش استانداردهای جدیدی را اعمال کنند که بخش مهمی از آن به پلتفرم خودروها ارتباط دارد؛ ازآنجاکه یکی از الزامات تغییر در پلتفرم خودرو داشتن دانش فنی است بنابراین بهنظر میرسد، خودروسازان با چالشی جدی مواجه هستند.