وضعیت جذب سرمایه، تولید و گردشگری در ۷ منطقه آزاد

مطابق بند ۱۱ سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی، توسعه حوزه عمل مناطق آزاد و ویژه اقتصادی کشور به منظور انتقال فناوریهای پیشرفته، گسترش و تسهیل تولید، صادرات کالا و خدمات و تأمین نیازهای ضروری و منابع مالی از خارج توسط مقام معظم رهبری ابلاغ شده است، هفت منطقه آزاد تجاری-صنعتی که شامل منطقه آزاد چابهار، منطقه آزاد قشم، منطقه آزاد کیش، منطقه آزاد اروند، منطقه آزاد ماکو، منطقه آزاد ارس و منطقه آزاد انزلی میشود و در مجموع مساحتی حدود ۵۴۸ هزار هکتار با جمعیتی بالغ بر ۹۵۰ هزار نفر را در خود جای دادهاند.

در همین راستا در سال ۱۳۹۵، ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی سه پروژه ۳۰ درصد افزایش صادرات کالای تولیدی و خدمات، ۳۰ درصد افزایش صادرات مجدد و ایجاد مراکز ارتقا و انتقال فناوری را به دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی جهت اجرا ابلاغ کرد و در انتهای سال ارزش صادرات مناطق آزاد به میزان ۲۷ درصد رشد کرد و تعداد واحدهای فناور مستقر در مناطق آزاد نیز به میزان ۸۶ درصد افزایش یافت که پس از موفقیت مناطق آزاد در اجرای این پروژه ها، در سال ۱۳۹۶ نیز شش برنامه ۲۵ درصد افزایش صادرات کالای تولیدی و خدمات، ۳۰ درصد افزایش صادرات مجدد، افزایش صادرات به کشورهای همسایه، ۲۰ درصد افزایش تعداد شرکت های دانش بنیان و فناور، برگزاری نمایشگاه های ارائه توانمندیها و ۱۰ درصد افزایش گردشگر خارجی جهت اجرا ابلاغ شد که بطور میانگین بیش از ۸۰ درصد اهداف کل سال در ۹ ماهه محقق شده است.

مطابق قانون، مناطق آزاد بصورت خودگردان اداره می شوند و از محل بودجه عمومی دولت، اعتباری به مناطق آزاد تخصیص داده نمی شود. رویکردهای برنامهریزی و بودجه در سازمانهای مناطق آزاد به نحوی است که در سالهای اجرای برنامههای اقتصاد مقاومتی، سهم بودجه عمرانی از سرجمع بودجه مصوب مناطق حدود ۷۰ درصد است و میزان سرمایه گذاری محقق شده داخلی در مناطق آزاد در سالهای اجرای برنامههای اقتصاد مقاومتی نسبت به سال ۱۳۹۴، بیش از ۸۲ رشد داشته و حوزه سرمایهگذاری محقق شده خارجی نیز، نسبت به سال ۱۳۹۴، رشدی بالغ بر ۶۵ درصد را تجربه کرده است.

در طی سال های اجرای برنامههای اقتصاد مقاومتی منطقه آزاد ارس حدود ۹۸۰۰ میلیارد ریال سرمایه داخلی و بیش از ۲۴ میلیون دلار سرمایه ی خارجی و منطقه آزاد اروند نیز بیش از ۱۷ هزار میلیارد ریال سرمایه داخلی و ۴۵۶ میلیون دلار سرمایه خارجی را در سال های ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶ جذب کرده است. منطقه آزاد انزلی موفق به جذب بیش از ۴۷ هزار میلیارد ریال سرمایه داخلی و ۳۱ میلیون دلار سرمایه خارجی در این مدت شده است.

منطقه آزاد چابهار نیز طی ۱۸ ماه اجرای برنامههای اقتصاد مقاومتی موفق به جذب بیش از ۵۰۰ میلیارد ریال سرمایه داخلی و حدود ۱۰ میلیون دلار سرمایه خارجی شده است و در سال های ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶  منطقه آزاد قشم بیش از ۱۹۶۰ میلیارد ریال سرمایه  داخلی و ۲۵۰۰ میلیون دلار سرمایه خارجی جذب کرده است.

میزان سرمایه داخلی جذب شده در منطقه آزاد کیش در این مدت بیش از ۵۰ هزار میلیارد ریال و میزان سرمایه خارجی جذب شده در این جزیره حدود ۴۳ میلیون دلار بوده است. همچنین منطقه آزاد ماکو نیز بیش از ۵۷۰۰ میلیارد ریال سرمایه داخلی و  سه میلیون دلار سرمایه خارجی را در سال های اجرای برنامه های اقتصاد مقاومتی جذب کرده است.

این در حالی است که مجموع شاغلان مناطق آزاد بالغ بر ۲۶۵ هزار نفر است که در دولت یازدهم حدود ۷۴۵۰۰ اشتغال جدید در مناطق آزاد ایجاد شده است. در همین راستا ارزش تولیدات صنایع مستقر در مناطق آزاد نیز در این مدت ۲۳ درصد رشد داشته است.

در حوزه گردشگری نیز با توجه به وجود حدود ۳۴۰ واحد اقامتی در مناطق آزاد کشور و همچنین دیگر زیرساخت های حوزه گردشگری، مناطق آزاد موفق به افزایش ۳۰ درصدی گردشگران داخلی در طی سالهای ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶ شدهاند و تعداد گردشگران خارجی مناطق آزاد نیز در طی این ۲ سال به میزان ۲۰ درصد افزایش یافته است.

با اجرای برنامههای اقتصاد مقاومتی، صادرات از مبدا مناطق آزاد رشد چشمگیری داشته است به نحوی که ارزش صادرات مناطق آزاد در سال ۱۳۹۵ نسبت به سال ۱۳۹۴ با ۲۷ درصد رشد به ۸۱۴ میلیون دلار رسیده است و با اجرای برنامه های ابلاغی در سال ۱۳۹۶، ارزش صادرات از مبدا مناطق آزاد به بیش از  یک میلیارد دلار افزایش یافته است.