تلاش احتمالی بولتون برای حمله به مراکز نظامی ایران و سوریه

این روزنامه روز شنبه نوشت: دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا اعضای موسوم به محور «افراد بالغ» را یکی پس از دیگری از دولتش اخراج می کند و ایدئولوگ ها را جانشین آنها میکند. این اقدامات خودسرانه تبعات گسترده ای برای سیاست خارجی آمریکا خواهد داشت.

گزارشها حاکی است که ترامپ پس از اخراج «رکس تیلرسون» از وزارت خارجه و برکناری «هربرت مک مستر» مشاور امنیت ملی، اینک به اخراج «جان کلی» رئیس ستاد کارکنان کاخ سفید میاندیشد.

بولتون جانشین مک مستر شده است. رویکرد او در قبال ایران و کره شمالی به نحوی است که وی را در گروه حامیان تندروی در سیاست خارجی آمریکا قرار داده است. بولتون یار مناسبی برای افرادی همچون «نیکی هیلی» نماینده آمریکا در سازمان ملل است. هیلی حمایت از اسرائیل را اولویت کاری خود قرار داده است. احتمالا میرود که مساله فلسطین جزو اولین قربانیان سیاستهای محور ایدئولوگها باشد. «مایک پمپئو» گزینه پیشنهادی ترامپ برای وزارت خارجه هم جزو این محور است.

تردیدی نیست که این موضوع مشکلاتی برای متحدان عرب واشنگتن به ویژه مصر و عربستان ایجاد میکند، زیرا تیم جدید در واشنگتن ممکن است به جای ایجاد توافق، به دنبال تحمیل تصمیمات خود باشد. با این حال، بولتون و هیلی معتقد هستند که اتخاذ رویکرد خصمانه آمریکا در مقابل ایران هرگونه مخالفت شدید در مساله فلسطین را کاهش میدهد؛ خصوصا اگر واشنگتن موفق شود که ایران را وادار به ترک یمن کرده و حضور آن کشور را در سوریه محدود کند.

در مقطع کنونی، بولتون، هیلی و ترامپ بیشترین توافق را با هم دارند و آن توافق بر سر شعار «آمریکا اول» است.

بولتون هنگامی که نماینده آمریکا در سازمان ملل بود، اغلب پس از خروج از جلسه شورای امنیت با خبرنگاران صحبت می کرد. او نشان داد که احترامی برای نظرات دیگران قائل نیست و اهمیت چندانی به تاثیر این نوع رفتار بر همتایان بین المللیاش نمیداد.

مسئولیت مشاور امنیت ملی آن است که توصیههایی را که آژانسهای مختلف به رئیس جمهوری میدهند، ادغام و یکپارچه کند. اما این موضوع ممکن است که برای بولتون ناخوشایند باشد، زیرا وی ارزش کمی برای توصیه ها و نظرات دیگران قائل است. او شاید بتواند با هیلی کنار بیاید. چونکه هیلی به ترامپ بسیار نزدیک است و دیدگاه های او و بولتون در مورد بسیاری از موضوعات مربوط به سیاست خارجی با هم قرابت دارد. اما بولتون با دستور کار بسیار روشنی به کاخ سفید میرود.

انزواگرایی و حذف، مهمترین ویژگیهای دستور کار بولتون است. با این حال، این ویژگیها از اهمیت اقدام نظامی و تحرکات دیگر به منظور ادامه برتری آمریکا و مقابله با قدرت هایی که آمریکا را به چالش میکشند، نمیکاهد.

به نظر میرسد که شکاف میان واشنگتن و پکن در هفتهها یا ماههای آینده بیشتر خواهد شود. هدف ترامپ آن است که چین نتواند در آینده دور یا نزدیک از آمریکا پیشی بگیرد.

هر چند که به نظر میرسد که ترامپ و ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه روابط صمیمانه ای دارند، تنش در روابط واشنگتن با مسکو هم بیشتر میشود. این تنشها بر مبنای دخالت روسیه در انتخابات 2016 آمریکا شکل نخواهد گرفت بلکه بر اساس رویکردهای مسکو و واشنگتن در قبال سوریه، ایران و اوکراین خواهد بود.

بولتون حد و مرز ترامپ را میشناسد، گفتههایش را میسنجد و یقین دارد که میتواند این گفتهها را به عمل درآورد. ترامپ و بولتون در بسیاری از زمینه ها از جمله تعهد به برنامه های نظامی اسرائیل اشتراک نظر دارند.

این اتفاق نامبارکی است، زیرا اسرائیل تلاش کرده است تا با دامن زدن به نزاع شیعه و سنی، توجهات را از فلسطین و راه حل دو دولتی دور کند. دامن زدن به نزاع شیعه و سنی مستلزم آن است که جنگ در جاهایی که ایران در آنجا دخیل است، ادامه یابد.

دولتی که بولتون در آن حضور داشته باشد، هر چیزی را که اسرائیل بخواهد، تامین میکند. او با اقدامات فرسایشی و تحریمهای مخرب برنامه خود علیه ایران و حامیانش را دنبال می کند. اگر سایر طرف های برجام نتوانند شروط آمریکا را برای سخت کردن مفاد این توافق و سازوکارهای نظارتی آن محقق کنند، بولتون برای لغو توافق هسته ای تعلل نخواهد کرد.

احتمال نظامی شدن سیاست آمریکا در قبال سایر کشورها، از کره شمالی گرفته تا ایران، اینک بیشتر شده است. سیاست آمریکایی ها حالا در دست ایدئولوگ ها و انزواگرایان قرار گرفته است.