گران، مانند دلار و سکه

دلار که روز یکشنبه به یکباره گرانی بیسابقهای را تجربه کرده بود، در ابتدای روز گذشته پنجهزار و ۸۰۰ تومان یعنی کمی گرانتر از بالاترین قیمت روز یکشنه قیمت خورد و این امر این نگرانی را به وجود آورد که دلار مرز ششهزار تومان را رد کند. نوسانات اما بهشدت روز یکشنبه نبود و در نهایت قیمت دلار در محدوده پنجهزار و ۸۰۰ تومان ماند. این در حالی است که گزارشها حکایت از نایاب شدن این ارز مهم دارد و همزمان با ادامه گرانی دلار در حالی که فعالان شبکههای اجتماعی بهشدت به این موضوع واکنش نشان دادند، مسئولان، کارشناسان اقتصادی و نمایندگان مجلس نیز در اینباره اظهار نظر کرده و خواستار سامان دادن به وضعیت موجود شدند. هر چند دلار اندکی رام شد و حداقل مانند روز یکشنبه لحظهبهلحظه گران نشد، سکه دچار چنان نوساناتی شد که هرگز سابقه نداشت. سکهای که حدود شش ماه پیش در محدوده یکمیلیون و ۳۰۰ تومان قیمت میخورد، روز گذشته به بالاتر از یکمیلیون و ۹۰۰ تومان رسید. در همین حال خبر رسید که پیش فروش سکه متوقف شده است.

گرانی دلار و سکه همه را شوکه کرده است. هر کس چیزی میگوید و واقعا مشخص نیست این گرانی عجیب و غریب از کجا آب میخورد. در ماههای پایانی سال گذشته وقتی نوسانات قیمت دلار آغاز شد، رد شدن قیمت این ارز مهم از چهارهزار تومان عجیب و غریب بود. بعد از آنکه دلار تا مرز پنجهزار تومان رسید، رد شدن از این مرز خط قرمز بود و حالا به جایی رسیدهایم که دلار به شش هزار تومان رسیده است. قیمت دلار در شش ماه گذشته حدود دوهزار تومان افزایش یافته است، به تعبیری ارزش پول ملی ایران در این مدت یک سوم کم شده است.

دلار نایاب شد

روز یکشنبه هفته جاری دلار تا مرز پنجهزار و 800 تومان هم بالا رفت و قیمت یورو به ششهزار و 700 تومان رسید. براساس گزارشهای میدانی از چهارراه استانبول و خیابان فردوسی بهعنوان یکی از مراکز اصلی فروش ارز در پایتخت، روز دوشنبه بازار ارز با محدودیتهای بیشتر از روزهای گذشته در فروش دلار همراه شد، طوری که به غیراز صرافیها که در روزهای گذشته هم عمدتا از فروش دلار و یورو خودداری میکردند، دلالان و دستفروشان هم دلاری برای فروش نداشتند. به گزارش ایسنا، از سوی دیگر بازار روز گذشته نسبت به روزهای قبل شلوغ تر شد و تقاضا برای خرید دلار بالا رفت و این افزایش تقاضا در حالی بود که عملا دلاری برای فروش وجود نداشت و بهنظر میرسد که برخی از صرافیها تنها به برخی از افرادی که با آنها آشنا هستند، دلار عرضه میکنند. همچنین با توجه به حضور پررنگ نیروهای انتظامی فضای امنیتی در خیابان فردوسی حاکم بود و دلالان و دستفروشان با احتیاط زیادی در آنجا حضور داشتند. با وجود اینکه دلاری برای فروش وجود نداشت، برخی از دلالان قیمت فروش آن را ۵۸۵۰ تومان در بازار عنوان میکردند و فقط دلار را به نرخ حدود ۵۵۰۰ تومان میخریدند. یورو هم به تبع دلار و همچون روزهای قبل با محدودیت زیادی در فروش مواجه بود و قیمت فروش آن به بیش از ۷۰۰۰ تومان رسید،ولی قیمت خرید آن چندان مشخص نبود. همزمان یک شرکت پتروشیمی اقدام به تزریق ارز به بازار کرده و پیشبینی میشود با یک اقدام همهجانبه از سوی شرکتهای پتروشیمی، حجم عرضه ارز در بازار افزایش یابد.

سکه رکورد شکست

هر چند سکه روز گذشته رکورد شکست، اما با توجه به اینکه بسیاری از شهروندان اقدام به فروش سکههای خود کردند پیشبینی میشود در روزهای آتی قیمت سکه پایین بیاید. روز گذشته قیمت سکه در ادامه روند صعودی خود در بازار مجددا افزایش پیدا کرده، طوری که سکه تمام یکمیلیون و ۸۸۰هزار تومان خریداری و یکمیلیون و ۹۴۰هزار تومان فروخته شد. در میان دیگر انواع سکه، نیمسکه ۸۶۰هزار تومان خریداری و ۹۳۰هزار تومان به فروش رسید. ربع سکه نیز ۵۵۰هزار خریده و ۵۹۵هزار تومان فروخته شد و نرخ خرید سکه گرمی ۳۳۰هزار تومان و نرخ فروش آن ۳۶۰هزار تومان بود. همزمان خبر رسید که پیش فروش سکه متوقف شده است. مدیر توسعه بازار مشتقه بورس کالای ایران درباره توقف معاملات بازار مشتقه بورس کالای ایران میگوید با توجه به نوسانات شدید در بازار سکه طلا و عدم شفافیت اطلاعاتی درباره بازار نقدی سکه طلا، کمیته آتی در روز گذشته تصمیم به توقف معاملات بازار مشتقه گرفت. به گزارش ایسنا، علیرضا ناصرپور درباره توقف معاملات آتی و اختیار معامله سکه در فرابورس اظهار کرد: مولفههای تاثیرگذار بر قیمت سکه و درنتیجه وجود ابهام قیمتی شدید در بازار این دارایی، بر تصمیم سرمایهگذاران بازار مشتقه اثر گذاشته و مخاطرات بازار قراردادهای مشتقه را بهشدت افزایش میدهد. او افزود: با توجه به نوسانات شدید در بازار سکه طلا و عدم شفافیت اطلاعاتی درباره بازار نقدی سکه طلا کمیته آتی در روز گذشته با توجه به احراز شرایط اضطراری مطابق ماده 22 دستورالعمل اجرایی معاملات قراردادهای آتی تصمیم توقف معاملات مشتقه سکه طلا در روز دوشنبه ۲۰ فروردین ۱۳۹۷ را گرفت.

محمد باقر نوبخت
سخنگوی دولت
   

وضعیت فعلی پول ما در زمینه ارز به هیچوجه قابل قبول نیست قطعا این انتقاد به ما وارد است و باید همکاران ما در ارتباط با این بازار تلاش بیشتری کنند؛ چراکه نیاز به یک سیاست وسیعتر از بانک مرکزی داریم که این سیاستها اتخاذ شد و جلسات متعدد ستاد ویژه این موضوع با ماموریتی که جناب آقای رئیسجمهور به معاون اول خودشان دادند، تشکیل شد منتها جنبه خبری به خود نگرفته بود. قبول داریم وضعیت، وضعیت خوبی نیست. برخلاف میل ما این وضعیت ادامه پیدا کرده است و ما تاکنون موفق نشدهایم اما قطعا در این راستا باتمام قدرت از ظرفیتهای نظام استفاده میکنیم.

حسین راغفر
اقتصاددان
   

این شرایط عواملی مختلفی دارد که عامل عمده فضای مافیایی کشور و گروههای رانتی هستند که تبدیل به بازیگر عمده بازار ارز شدهاند و از هر بهانهای مانند خروج آمریکا از برجام و اتفاقات شب عید برای غارتگری استفاده میکنند. این شرایط باعث تزریق احساس نگرانی و اضطراب به جامعه میشود و افراد برای حفظ ارزش داراییهای خود اقدام به تبدیل داراییهای ریالی به دلاری میکنند که برآیند آن در افزایش تقاضای ارز و افزایش بیرویه قیمت آن نمایان است. نااطمینانیهایی که در این حوزها تشکیل شده، سبب بروز مشکلات جدی بهویژه برای طبقه فرودست و محروم میشود.

پدرام سلطانی
نایب رئیس اتاق بازرگانی
   

می توان گفت که این افزایش قیمت هیجانی است و در واکنش به نگرانی مردم نسبت به آینده اقتصادی کشور است که تصمیم گرفتند با خرید ارز نقدینگی خود را حفظ کنند؛ این یعنی بخش عمدهای از تقاضا اکنون توسط مصرفکنندگان غیرمولد ایجاد شده است. با توجه به اینکه جو روانی یکی از عوامل جدی رشد قیمت ارز است قطعا در صورتی که مردم نسبت به اتفاقات اقتصادی و وضعیت کشور نگاه مثبت تری پیدا کنند، از این واکنش هیجانی کم خواهد شد و بازار شرایط مشخصتری پیدا خواهد کرد. قطعا اجناسی که وابستگی ارزی دارند افزایش قیمت خواهند داشت.

محمد رضاپور ابراهیمی
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس
   

معتقدیم بازار ارز قابل کنترل است و برای ارزش پول ملی اتفاقی نیفتاده و این التهابات ارزی حتی در صورت افزایش تحریمها هیچتاثیری نخواهد داشت، چون شرایط ما قابل کنترل است بنابراین طرحی را نوشتهایم و نشست مشترک کمیسیون اقتصادی با مدیران ارشد و رئیس کل بانک مرکزی برگزار خواهد شد و این کار را بهعنوان یکی از اقدامات مهم و فوری انجام خواهیم داد. اگر دوستان بانک مرکزی این طرح را بپذیرند، اجرا خواهند کرد و نیاز به مصوبه قانونی نخواهد داشت و اگر هم نپذیرند حتما در قالب طرح دوفوریتی بهصورت قانون در صحن مصوب خواهد شد.

یحیی آل اسحاق
عضو اتاق بازرگانی
   

نرخ واقعی دلار نهایتا ۴۲۰۰ تومان است و نرخ ۵۶۰۰ تومانی موجود در بازار اصلا واقعی نیست. پیش از این ماجراها ارزش پول ملی تا ۳۴درصد کاهش یافته بود و میتوان گفت که پس از تغییرات به وجود آمده در بازار ارز، ارزش پول ملی تا ۴۰درصد کاهش یافته است؛ یعنی عملا یکمیلیون تومان پول در جیب مردم ارزشی معادل ۶۰۰هزار تومان پیدا کرده است. برخی در صحبتهای خود میگویند که افزایش نرخ دلار بهنفع اقتصاد است، در صورتی که طرح این موضوع به این شکل عملا بیانصافی در حق مردم است.

بهروز عباس زاده
کارشناس بورس
   
از یک سو، رشد نرخ دلار باعث کاهش تمایل به بازار سهام شده است، اما از سوی دیگر، افزایش بهای ارز، به رشد سودآوری شرکتهای صادرات محور بورسی منجر میشود. شرکت هایی که محصولات آنها براساس نرخ جهانی، قیمتگذاری میشوند نیز از رشد ارزش دلار، منتفع میشوند. رشد بهای دلار، برای شرکت هایی که مواد اولیه آنها براساس نرخ دلار محاسبه میشود، منفی بوده و سبب بالا رفتن هزینههای آنها میشود؛ تجربه سالهای گذشته نشان میدهد افزایش نرخ دلار در ابتدا سبب ایجاد فضای منفی میشود، اما در نهایت و پس از گذشت چند ماه برگشت روند مثبت را بهدنبال دارد.