خروج بازار مسکن از حالت رکود

مصوبات اخیر شورای پول و اعتبار برای کاهش نرخ سود تسهیلات صندوق یکم، تلاشی در راستای بهبود شرایط بازار مسکن است. در جلسه اخیر شورای پول و اعتبار، کاهش نرخ سود تسهیلات 80 میلیون تومانی خرید مسکن از 9.5 به هشت درصد و در بافتهای فرسوده و ناکارآمد شهری از هشت به شش درصد به تصویب رسیده است. این مصوبه به طور قطع تغییراتی در بازار مسکن ایجاد خواهد کرد؛ زیرا میزان بازپرداخت تسهیلات مسکن را برای وامگیرندگان کاهش میدهد. به گفته احمد حاتمییزد، کارشناس بانک، این تغییرات در نرخ سود تسهیلات به مسئله رونق بازار مسکن کمک میکند؛ زیرا کاهش نرخ تسهیلات صندوق مسکن یکم موجب افزایش تقاضا برای وام مسکن شده و خرید مسکن را بهصرفه میکند. این کار احتمالا با هدف ترویج و رونق خریدوفروش در بازار مسکن انجام شده است.
وام مسکن به خریداران مسکن و نه تولیدکنندگان ارائه میشود. حاتمییزد درباره تأثیر نحوه ارائه وام مسکن بر بازار به «شرق» میگوید: من بارها گفتهام که وامدادن برای خریدار موجب تورم و افزایش قیمت مسکن میشود. اگر این پول را به انبوهسازان بدهند، بعد که مسکن ساخته شد، وام را به خریداران منتقل کنند، این مسئله باعث افزایش تولید میشود و به خریداران خانهای داده میشود که نتیجه افزایش تولید است و تورمی در پی نخواهد داشت؛ اما اگر این وام را برای خرید خانههای موجود بدهند؛ درحالیکه خانه جدیدی ساخته نشده است، تقاضا برای مسکن افزایش مییابد و این باعث افزایش قیمت میشود.
او اضافه میکند: افزایش تقاضا برای دریافت وام سبب میشود که صف انتظار برای دریافت وام طولانی شود؛ زیرا افراد جدید باید منتظر بمانند که اقساط وامها بازگردد. هرجا نرخ را تعادلی قرار ندهید، صف ایجاد میکند و نرخ اگر ارزانتر از حدی باشد که عرضه و تقاضا را تعادلی کند، باید سهمیهبندی رخ دهد و به بعضی افراد بگویند به دلایل مختلف، به آنها وام تعلق نمیگیرد تا تقاضا را محدود کنند.
البته این کارشناس بانک تأکید میکند: در شرایط حاضر بازار مسکن که رکود بر آن حاکم است، اشکال صفهای طولانی برای وام مسکن پیش نمیآید. اگر بازار رونق یابد و تقاضا برای وام مسکن بیشتر شود، ممکن است محدودیتهای بیشتری برای اعطای وام اعمال شود.
هنوز آثار تصمیم دولت برای تغییر نرخ تسهیلات صندوق مسکن یکم بر بازار مسکن مشخص نشده است و دستاندرکاران بخش مسکن، در انتظار واکنش بازار به این تصمیم هستند. از سوی دیگر برخی وامگیرندگان مسکن یکم نیز میخواهند بدانند که آیا مصوبه جدید عطفبهماسبق می‎شود و وامهای قبلی هم مشمول کاهش نرخ سود خواهند شد یا نه. آنطور که مسعود ایزدی، مدیر ارتباطات بانک مسکن، به فارس گفته است: مصوبه جدید شورای پول و اعتبار قطعا شامل حال متقاضیان و دارندگان امتیاز صندوق پسانداز یکم که هنوز از این امتیاز استفاده نکردهاند، خواهد شد؛ اما افرادی که از این تسهیلات استفاده کرده و یک قسط پرداخت کردهاند، مشمول این مصوبه جدید نخواهند بود.
مبلغ وام صندوق پسانداز مسکن یکم برای هر نفر در تهران ۸۰ میلیون تومان، شهرهای بالای ۲۰۰ هزار نفر جمعیت ۶۰ میلیون و برای سایر مناطق تا ۴۰ میلیون تومان است. برای زوجین نیز در تهران تا ۱۶۰ میلیون تومان، شهرهای بالای ۲۰۰ هزار نفر ۱۲۰ میلیون و سایر مناطق تا ۸۰ میلیون تومان وام اختصاص پیدا میکند.
در جدول زیر مبلغ وامهای ۴۰ تا ۱۶۰ میلیون تومانی صندوق پسانداز یکم بعد از تغییر نرخ سود از ۹.۵ به هشت درصد با فرض دوره بازپرداخت ۱۲ساله محاسبه شده است.