حبس و جزای نقدی در انتظار پولشویان

در حالی که یکی از موفقیتهای دولت تدبیر و امید در پسابرجام خارج کردن ایران از فهرست سیاه FATF است، همچنان برخی از منتقدان دولت با بهکارگیری ضوابط مربوط به پولشویی که نهادهای بینالمللی آن را توصیه میکنند به مخالفت میپردازند. با این وجود، تحلیل اظهارات آنها نشان میدهد این مخالفتها نه کارشناسی شده که بیشتر سیاسی است و بارها مسئولان دولتی درباره آن توضیح دادهاند. ایران در پسابرجام پس از سالها از فهرست سیاه FATF بیرون آمد و اخیرا پیوستن ایران به FATF برای دومین بار تایید شد. کشور ما برای اینکه بار دیگر به فهرست سیاه FATF نرود باید اصلاحاتی در قوانین داخلی خود ایجاد کند؛ اصلاحاتی که در نهایت بهنفع نظام بانکی ایران و در راستای مقابله با پولشویی و تامین تروریسم است.

لایحه اصلاح قانون مبارزه با پولشویی

آبان سال گذشته رئیسجمهور لایحه اصلاح قانون مبارزه با پولشویی را برای طی تشریفات قانونی به مجلس تقدیم کرد. در مقدمه این لایحه آمده است: با توجه به اشکالات قانون مبارزه با پولشویی از جمله عدم تناسب جرم و مجازات، فقدان بازدارندگی و اثربخشی مجازات‏ها، تحدید دایره شمول جرم منشا به جرایم داخل کشور، عدم امکان پیگرد جرم پولشویی بهصورت مستقل از جرم منشا، نبود رویه­های اجرایی مناسب جهت توقیف اموال و ابزار حاصل از ارتکاب جرایم مربوط و با توجه به ضرورت پیش ‏بینی ساختار عملیاتی مبارزه با پولشویی (واحد اطلاعات مالی FIU) در سطح قانون و انتزاع وظایف اجرایی از شورای عالی مبارزه با پولشویی و به منظور اصلاح قانون مذکور در راستای برآورده کردن نیازهای داخلی و نیز تطبیق با استانداردهای بینالمللی، این لایحه برای طی تشریفات قانونی تقدیم میشود. در لایحه مذکور مجازاتهایی از جمله ضبط اموال پولشویان در نظر گرفته شده است. در این لایحه آمده است: «مرتکبین جرم پولشویی علاوه بر مصادره اصل مال و درآمد و عواید حاصل از ارتکاب جرم منشا و جرم پولشویی (و اگر موجود نباشد مثل یا قیمت آن)، به حبس تعزیری درجه 5 و جزای نقدی معادل وجوه یا ارزش مالی که مورد پولشویی واقع گردیده محکوم خواهند شد.»

موافقان و مخالفان یک لایحه

نمایندگان مجلس در جلسه علنی روز یکشنبه وارد بررسی کلیات لایحه اصلاح قانون مبارزه با پولشویی شدند که بعد از گزارش کمیسیون حقوقی بهعنوان کمیسیون اصلی بررسیکننده این لایحه، علی ادیانی نماینده قائمشهر بهعنوان اولین مخالف کلیات این لایحه گفت: این لایحه دارای مشکلاتی است که کمیسیون حقوقی تلاش کرده آن را برطرف کند اما در ماده ۴ آن موضوع تشکیل شورای عالی مبارزه با پولشویی آمده است. این یعنی تشکیل شورایی کاملا حاکمیتی که قرار است از این به بعد همه امور زیر نظر دولتها باشد. به گزارش ایسنا، وی تاکید کرد که اکنون برهه مهمی برای مجلس برای تصویب یا عدم تصویب این لایحه است که در تاریخ نوشته میشود.کاظم دلخوش نماینده صومعه سرا بهعنوان اولین موافق کلیات این لایحه اظهار کرد: مبارزه با پولشویی در دستور کار همه دنیا قرار گرفته است . ما در سال ۸۶ در کمیسیون اقتصادی قانون پولشویی را تصویب کردیم. امروز مجددا اصلاح این قانون در مجلس مورد بررسی قرار گرفته است تا جرائم و روشهای جایگزین به جای روشهای قدیمی باشد.احمد سالک نماینده اصفهان بهعنوان دومین مخالف کلیات این لایحه گفت: ما ۱۱ سال پیش قانون پولشویی را در مجلس تصویب کردیم. پس هیچالزامی وجود نداشت که از خارج از کشور به ما دستور دهند که قانون پولشویی را تغییر دهیم. او با تاکید بر اینکه نباید به استقلال کشور خدشه وارد شود، گفت: برجام را ظرف ۱۵ دقیقه تصویب کردیم. امروز نباید این اتفاق در مورد دو لایحه مبارزه با قانون پولشویی و مبارزه با تامین مالی تروریسم بیفتد. علی لاریجانی، رئیس مجلس در واکنش به این صحبت سالک در مورد تصویب برجام ظرف ۱۵ دقیقه گفت: برجام دو ماه در مجلس مورد بحث و بررسی قرار گرفت و ساعتها فراکسیونهای مختلف و دبیرخانه شورای امنیت روی آن بحث و بررسی کردند و ما در مجلس نتیجه را رأی گیری کردیم لذا مدام روی آن مانور ندهید که ما مجبور شویم توضیح دهیم.در ادامه سالک اظهاراتش را در مخالفت با این لایحه ادامه داد و گفت: نباید اجازه دهیم اقتدار کشور از دست رود. جریان مالی براساس FATF تمامی معاملات ما را تحت نظر دشمن قرار میدهد. هیچدلیلی ندارد که دشمن از اطلاعات ما خبردار شود و علیه ما استفاده کند.این نماینده اصولگرای مجلس با تاکید بر اینکه استکبار بهدنبال افزایش فشار بر ایران است، اظهار کرد: نباید اجازه دهیم استقلال ما ضربه خورد ما با تبادل مالی مشکل نداریم ولی بحثمان این است که چرا باید اطلاعات ما دست دشمن باشد.لاریجانی مجددا به این صحبتهای سالک واکنش نشان داد و گفت: این صحبتهای شما مربوط به لایحه اصلاح قانون مبارزه با تامین مالی تروریسم است. ما اکنون در حال بررسی لایحه مبارزه با پولشویی هستیم.سالک در واکنش گفت مبارزه با پولشویی و مبارزه با تامین مالی تروریسم موازی یکدیگر هستند. سوال ما این است که چرا شما عجله دارید این لوایح قبل از ۲۲ اردیبهشت که آمریکا میخواهد درباره برجام موضعگیری کند، تعیین تکلیف شود. اکنون مجلس در پیچ تاریخی حساس قرار دارد. طیبه سیاوشی بهعنوان دومین موافق کلیات لایحه گفت: این لایحه در راستای امنیت سرمایهگذاری است و باید برای مبارزه با پولشویی بحث حفظ اسرار مورد تاکید قرار گیرد. بعد از صحبتهای سیاوشی رئیس مجلس گفت: امروز سه سوال در دستور کار مجلس قراردارد به همین دلیل ادامه بررسی این لایحه به جلسه بعدی مجلس موکول میشود.