سیاست رونق مسکن بدون گرانی شکست خورد

کمال اطهاری، با اشاره به اینکه هسته سخت تورم در ایران رانت است، اظهار کرد: این رانت ناشی از انحصار سیاسی و اقتصادی است که حاکم شده و بقا پیدا کرده است. وی با بیان اینکه این دولت هم موفق به شکستن انحصار نشده است و به همین دلیل نمیتواند رونق اقتصادی ایجاد کند بیان کرد: سیستم تراکمفروشی برای اداره کشور در دولت نهم و دهم تبدیل به اساس اقتصاد شد. در آن زمان اعلام میشد که مسکن لکوموتیو اقتصاد است و یک سیستم نئوفئودالیسم یا پولداری را به جای سرمایهداری ایجاد کردند.

وی با یادآوری اینکه صندوقهای قرضالحسنه به جای اینکه برای تاسیس از بانک مرکزی مجوز بگیرند از مراکز غیرمرتبط اجازه میگرفتند، بیان کرد: یک نمونه سیستم رانتخواری پنهان بابک زنجانی بود. نمونههای بسیاری از این نوع رانت را میتوان در اقتصاد کشور مشاهده کرد. پژوهشگر اقتصاد توسعه ادامه داد: زمانی که سود بانکی تا 30 درصد افزایش یافت بخش صنعت و تولید ایران کاملا از پا افتاد.  اطهاری با بیان اینکه همچنان نوسانات نرخ ارز، افزایش قیمت مسکن و سایر موارد در کشور پیش میآید یادآور شد: در دولتهای نهم و دهم در برخی سالها بهای مسکن را تا 100درصد افزایش دادند. نمونه آن سال 86 و اواخر سال 90 بود.

وی با تاکید بر اینکه این بازیها اقتصاد کشور را دچار معضل اساسی کرد، تصریح کرد: یکی از سیاستهای اشتباه بانک مرکزی در دولت دوازدهم برای جلوگیری از خروج نقدینگی به سمت ارز افزایش سود بانکی به 20 درصد بود. در واقع بانک مرکزی این کار را برای بانکهایی انجام داد که در حال ورشکستگی بودند. با این کار 20 درصد به قیمت مسکن افزوده شد در صورتی که هیچ معاملهای انجام نمیشود. وی بیان کرد: در واقع داراییها را 20 درصد افزایش دادند تا بتوانند سود بانکی 20 درصدی را پرداخت کنند. برای این کار معاملات صوری آغاز شد.

پژوهشگر اقتصاد توسعه در ادامه با اشاره به افزایش قیمت مسکن طی ماههای اخیر بیان کرد: به بهانه افزایش نرخ ارز، مسکن گران شده است در حالی که مسکن یک کالای ریالی است و رابطه معکوسی با دلار دارد. هرچه قیمت ارز بالا برود به تبع آن مسکن باید ارزان شود.

اطهاری در ادامه با اشاره به اینکه در دولتهای گذشته در دوران رونق مسکن سالانه تا 100 میلیارد دلار رانت زمین ایجاد  شده بود، بیان کرد: دولت کنونی در مقابل یک رانت انباشته در حوزه مسکن و زمین قرار داشت که نتوانست آن را از بین ببرد.

این پژوهشگر اقتصاد توسعه با بیان اینکه رانت، اخلاق، پاداش به اندازه تلاش و شایستگی را از بین برده است، گفت: محیط زیست کشور از این نوع رانتجویی در حال از بین رفتن است. انسان هم برای رانتجویان مهم نیست  و اقتصاد را نابود میکند.

وی در ادامه به موضوع خروج آمریکا از برجام و تحریمهای ایران اشاره کرد و گفت: به نظرم اقتصاد ایران با یک قیچی دو تیغه روبرو است که اساس ثبات اقتصادی، اجتماعی و سیاسی را تحت تاثیر قرار میدهد. یک تیغه آن جناح بازهای (جنگی) آمریکاست که بلوغ اجتماعی، اقتصادی و سیاسی ایران را نشانه گرفته است. در این جناح اسرائیل، عربستان و آمریکا قرار دارند که نمیخواهند دموکراسی ایران به بلوغ برسد چرا که در این صورت ایران به یک الگو در میان کشورها تبدیل میشود.

اطهاری با بیان اینکه این الگو میگوید با تکیه بر نظام اسلامی میتوان به دموکراسی رسید اظهار کرد: در این صورت کشورهایی از جمله آمریکا نمیتوانند اسلامهراسی داشته باشند و در چنین کشوری هر کسی به اندازه شایستگی خودش پاداش میگیرد.

این پژوهشگر اقتصاد توسعه بیان کرد: تیغه دوم این قیچی گروهی از افراد در کشور هستند که هرگونه تحرک اقتصادی، اجتماعی و سیاسی مانع رانتجویی این قشر میشود. بنابراین از هر کوششی برای بر هم زدن فضای اقتصادی کشور فروگذار نیستند.

پژوهشگر اقتصاد توسعه با یادآوری اینکه در دولت نهم و دهم نه بحث موشکی مطرح بود و نه مسائل هستهای تصریح کرد: در آن زمان اقتصاد کشور به سمت بلوغ حرکت میکرد که باز هم رئیس جمهور وقت آمریکا ایران را محور شرارت اعلام کرد. به تازگی نیز ترامپ، رئیسجمهوری کنونی این کشور با دلایل مسخره نتانیاهو از برجام خارج شد چرا که پس از انتخابات اخیر ریاست جمهوری کشور اقتصاد در مسیر درستی قرار گرفته بود و اگر آمریکا این کار را انجام نمیداد به تعبیر آنها کار از دستشان در میرفت. اطهاری تاکید کرد: واقعیت آن است وقتی ایران به بلوغ در حوزههای اقتصادی، سیاسی و اجتماعی برسد دیگر کسی جلودار آن نیست.

وی در ادامه راهکار خروج کشور از وضعیت کنونی را حرکت دولت به سمت اقتصاد دانش محور اعلام کرد و افزود: اقتصاد دانشبنیان مورد تاکید مقامات نظام باید مورد توجه دولت قرار گیرد، ما نیازی به شهرک صنعتی نداریم. دولت باید در داخل شهرها زمینهای ارزان را در اختیار فعالان اقتصادی قرار دهد. کامپیوتر و نرمافزار را نمیتوان در سوله ساخت این کار را باید در مناطق مجهز داخل شهر انجام داد. در این بین شهرداری نقش مهمی دارد.

اطهاری با تاکید بر اینکه دولت باید با بودجههای عمرانی از شهرداری حمایت کند تا فضای لازم برای ایجاد زیرساخت اقتصاد دانش فراهم شود گفت: نیازی نیست با شهرفروشی مگامالها را در کلانشهرها بسازیم میتوانیم با یک محیط ارزان در داخل شهر به عنوان مثال شهرک اکباتان فضای فعالیت برای متخصصان ایجاد کرد تا شاهد بلوغ اقتصادی، سیاسی و اجتماعی ایران باشیم.