۳ رویکرد برای پیوستن به FATF

تا کنون با توجه به بندهای ۸، ۲۴، ۲۷ و ۲۸ کارگروه ویژه FATF سه لایحه اصلاح قوانین مبارزه با تامین مالی تروریسم و مبارزه با پولشویی و الحاق ایران به کنوانسیون ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ ﺑﺮﺍی ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺟﺮﺍﺋﻢ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﻳﺎﻓﺘﻪ ﻓﺮﺍﻣلی (پالرمو) به تصویب مجلس رسیده است و هنوز تکلیف آخرین لایحه که همان لایحه الحاق ایران به کنوانسیون مبارزه با تامین مالی تروریسم است، در صحن علنی مجلس مشخص نشده است و بهنظر میرسد نمایندگان نگرانیهایی درباره ماندن و خروج اروپا از برجام دارند. به همین دلیل روز گذشته هم برخی نمایندگان مجلس طی نامهای خواستار به تعویق افتادن دوماهه بررسی FATF شدند. بر این اساس دولت هم وظیفه دارد اشکالات پیوستن به این کارگروه ویژه را برطرف کند. قوه مجریه باید کمیسیونهای مربوطه در مجلس را در جریان مجموعه اطلاعاتی که دارد بگذارد و درباره آن شفافسازی کند. گاهی برخی مسئولان صرفا معایب پیوستن به کارگروههای بینالمللی را میبینند و از سوی دیگر، عدهای هم با خوشبینی از پیامدهای این موضوع غافل میشوند. حال درباره تصمیمگیری برای پیوستن به FATF سه رویکرد را میتوان در نظر گرفت. رویکرد اول این است که مجلس بهصورت کامل و آنطور که مورد خواسته غرب است کنوانسیون FATF را به تصویب برساند. در رویکرد دوم باید اشاره شود که تصویب FATF در مجلس براساس خواسته و مقررات جمهوری اسلامی باشد. آخرین رویکرد هم این است که اصلا مجلس به این موضوع ورود نکند و عواقب خوب و بد پیوستن به FATF را نپذیرد و اختیار تام را به دولت واگذار کند. به این شرط که دولت پاسخگوی نتایج این موضوع باشد. بهنظر میرسد اکنون بسیاری از مسئولان و کارشناسان معتقد به اجرای رویکرد دوم هستند، اما پرسش این است که آیا مجموعه غرب اعم از آمریکا، اتحادیه اروپا و ... حاضر میشوند این رویکرد را بپذیرند و مبتنی بر قوانین داخلی ایران با کشور همکاری کنند یا خیر؟ نمایندگان مجلس و مسئولان دولت باید این نکته را هم در نظر بگیرند. به هر حال FATF مجموعهای از قوانین است و پیوستن به آن، مزایا و معایبی دارد. هیچکشوری هم نمیتواند چند مفاد آن را بپذیرد و مفادهای دیگر آن را رد کند، بلکه لازم است تمامی آن پذیرفته شود. حال برای ارتباط با بانکهای سایر کشورها و حضور در بازارهای جهانی لازم است ایران به کارگروه ویژه اقدام مالی بپیوندد. حدود دو سال است که کشور ما از فهرست سیاه این کارگروه خارج شده و به حالت تعلیق درآمده است، اما بازگشت دوباره به فهرست سیاه FATF باعث میشود بانکهای جهانی از همکاری با ایران سرباز بزنند. با این حال خروج آمریکا از برجام معادلات را برهم زده است و بهنظر میرسد بحث FATF هم به این موضوع پیوند خورده است. با این حال حمایت سایر کشورها از ایران نشان میدهد که مشکلی در پیوستن ایران به FATF وجود ندارد.