به FATF پیوستن اجتناب‌ناپذیر است

اگرچه برخی سازمانهایی که از سازمانهای غیردولتی تشکیل میشوند نیز سازمان بینالمللی خوانده میشوند، FATF سازمانی بینالمللی است که از دولتها تشکیل شده است. یکسری از روابط بینالمللی با عضویتهایی در برخی سازمانها وضع شده است که با وجود اینکه از دولتها تشکیل شدهاند، نهادهای بینالمللی فرادولتی محسوب میشوند. FATF نیز از جمله این نهادهاست. FATF تحت نظر یک دولت خاص تصمیمگیری نمیکند، بلکه نهادی با هدف تضمینکردن سلامت پول در گردش جهانی است.

مقررات مبارزه با پولشویی شامل قوانینی است که اشخاص و شرکتها را موظف میکند درباره نحوه کسب درآمدشان به دولتها توضیح دهند، بنابراین پولهایی که از راههای نامشروع، مانند قاچاق، رشوه و تخلفهای مالی به دست میآیند، برای ورود به بازارهای مالی با دشواری بیشتری روبهرو میشوند و سلامت نظام مالی و اقتصادی قابل تضمینتر خواهد بود. همین اقدام را که دولتها در واحد کشور خود برای مبارزه با رانت و سلامت اقتصاد انجام میدهند، در سازمان FATF نمود جهانی دارد.

اما پس از حملات تروریستی 11 سپتامبر به برجهای دوقلوی آمریکا، این سازمان بازارهای هدف برای سرمایهگذاری را از نظر وجود امکان تأمین مالی تروریسم بررسی میکنند. پیوستن ایران به FATF امری ضروری است. در شرایطی که آمریکا از برجام خارج شده است و فعالیتهای اقتصادی بینالمللی و سرمایهگذاری در داخل کشور با مشکل مواجه است، باید از فرصتهای موجود بهدرستی استفاده کرد که کشور با مشکلات بیشتر اقتصادی روبهرو نشود. بعد از خروج آمریکا از برجام اگر ایران بخواهد که در میان کشورهای حوزه جهانی باشد و بتواند معادلات خود را انجام دهد نیازمند الحاق به FATF است و بههرحال بحث جابهجایی پول و معادلات اقتصادی کشور بینبانکی و همچنین بانکهای جهانی بسیار اهمیت پیدا کرده است.

ملحقنشدن ایران به FATF امکان اینکه تحریمهای شدید بانکی را در پی داشته باشد، بهشدت محتمل است. آنچه درحالحاضر برای فعالان اقتصادی در ایران اهمیت دارد؛ رفع تحریمهای بانکی است. چراکه برای سرمایهگذاری و نقل و انتقال پول مشکلات فراوانی ایجاد خواهد کرد؛ همانطور که در گذشته شاهد این شرایط بودهایم. بزرگترین دستاورد پایان مذاکرات، رفع تحریمهای بانکی و تسهیل نقلوانتقال پول بود و پس از برجام این امیدواری شکل گرفت که وضعیت اقتصادی با سرعت بیشتری رو به بهبود پیش رود اما خروج آمریکا از برجام معادلات را بر هم ریخت.

سازمان FATF در جایگاهی است که بیشک بر سیستم بانکی و پرداختهای نظام بانکی کشور تأثیر خواهد داشت. مبادلات فیزیکی و جهانی ما معادلات بانکی الزامی و اجباری است و اکنون در این شرایط الحاق به FATF اجتنابناپذیر است. همکارینکردن بانکهای خارجی با بانکهای ایرانی به بروز تحولهای منفی منجر میشود و به ضرر کشور خواهد بود. همانطورکه در سالیان پیش بازرگانان ایرانی با مشکلاتی در مبادلات ارزی روبهرو بودند، اینبار باز هم برای جذب سرمایهگذاری خارجی نیز با مشکل روبهرو میشویم، درحالیکه اقتصاد کشور با تزریق سرمایه خارجی میتواند جان تازهای بگیرد.

آمادگینداشتن بانکهای داخلی، هماهنگنبودن با استانداردهای بینالمللی و عدم شفافیت در تبادلات مالی از گذشته باعث شده بود که بانکهای خارجی با بانکهای ایرانی همکاری نکنند. همانطور که بانکهای ایرانی باید بهروز شوند، مسیر تعامل و تبادلات ارزی آنها نیز باید با دیگر بانکهای جهانی باز باشد و این ارتباط خود باعث بهروزشدن سیستم بانکی خواهد شد. پیوستن ایران به FATF را نمیتوان اجبار و آن را امری جبری و انعطافناپذیر دانست، اما باید گفت که اجتنابناپذیر است. ایران بهخوبی میتوانست قضیه برجام را مدیریت کند و با موفقیت آن را پشتسر بگذارد، اما آمریکا در پی بههمزدن آن بود و تا حدودی هم موفق بوده است، باید FATF را منطقی بررسی کرد و با توجه به منافع مردم تصمیم گرفت.