ترامپ بر سر دو راهی: تحریم نفت ایران یا کنترل قیمت بنزین در آمریکا

رابطه معکوس میان اولویت نخست سیاست خارجی ترامپ (تشدید تحریمها علیه ایران) و وعده انتخاباتی وی (پایین نگه داشتن قیمت بنزین) علت اصلی اظهارنظرهای گاه و بیگاه ترامپ در مورد قیمت نفت را توضیح میدهد. کاخ سفید یا باید صادرات نفت ایران را به صفر برساند، و یا اینکه قیمت بنزین را در آمریکا متعادل سازد. انجام هر دو کار به صورت همزمان امکان پذیر نخواهد بود.

رئیس جمهوری آمریکا قبلا چند بار اوپک را مسئول افزایش قیمت نفت قلمداد کرده که موجب رسیدن قیمت بنزین در آمریکا به حدود 3 دلار شده است. ترامپ روز 20 آوریل در توئیتی نوشت: «ظاهرا باز هم دست اوپک در کار است... قیمت نفت به صورت تصنعی خیلی بالا رفته است. این خوب نیست و قابل قبول نخواهد بود.»

اوپک و متحدانش تحت فشار آمریکا توافق کردهاند که تولید خود را از ابتدای ماه جولای به میزان یک میلیون بشکه افزایش دهند. عربستان بخش عمدهای این افزایش را بر عهده خواهد گرفت و کشورهای امارات، کویت و روسیه نیز هر کدام به میزانی تولید خود را بالا میبرند. اما این توافق هم نتوانسته قیمت نفت را پایین بیاورد و مقامات ارشد دولت آمریکا گفتهاند خواهان افزایش بیشتر تولید نفت هستند. ترامپ در تماس تلفنی با پادشاه عربستان از وی خواسته که تولید نفت را 2 میلیون بشکه در روز افزایش دهد.

بر خلاف دولت اوباما که صادرات نفت ایران را از طریق تحریمها به صورت تدریجی کاهش داد، دولت ترامپ به وضوح اعلام کرده که قصد دارد از ماه نوامبر صادرات نفت ایران را به صفر برساند. بر اساس آمارهای موجود، ایران روزانه بیش از 2 میلیون بشکه نفت و میعانات صادر میکند.

مشکل اینجاست که بر اساس آمارهای آژانس بین المللی انرژی، کل ظرفیت استفاده نشده اوپک برای افزایش تولید در پایان ماه می تنها 3 میلیون بشکه بوده است. تحلیلگران دیگر میزان ظرفیت افزایش تولید را پایینتر از این رقم ارزیابی میکنند. روسیه نیز ظرفیت افزایش چند صد هزار بشکهای تولید در طی 6 ماه آینده را دارد.

اگر صادرات نفت ایران از ماه نوامبر به نزدیکی صفر برسد، عربستان و متحدانش اقدام به پر کردن جای خالی نفت ایران خواهند کرد و این مسئله ظرفیت ذخیره تولید این کشورها را تا پایان سال 2018 به یک میلیون بشکه و یا حتی کمتر خواهد رساند. این حجم ظرفیت ذخیره تولید با توجه به میزان افزایش مصرف نفت جهان، پایینترین رقم از زمان بحران نفتی سالهای 74-1973 و 81-1980 خواهد بود. اجرای سختگیرانه تحریمهای نفتی علیه ایران و حذف 2 میلیون بشکه از نفت این کشور از بازار نفت موجب کاهش هر چه بیشتر شکاف بین عرضه و تقاضا خواهد شد و محتمل ترین نتیجه این وضعیت افزایش بیشتر قیمت بنزین و گازوئیل در آمریکا و کاهش رشد اقتصاد جهانی خواهد بود.