سال پایه محاسبه شاخص بهای تولید کننده در ایران تغییر کرد

به نقل از روابط عمومی بانک مرکزی، محمود چلویان مدیر اداره آمار اقتصادی این بانک، با اشاره به تغییر سال پایه شاخصهای قیمت از سال پایه ۱۳۹۰ به سال پایه ۱۳۹۵ در خصوص ضرورت این تغییر گفت: محاسبه شاخصهای قیمت بر دو محور استوار است. محور اول سبد اقلام شاخص و محور دوم بررسی تغییرات قیمت اقلام مشمول شاخص در طول زمان است. به دلایل علمی مختلف و اجماع بین المللی، «اقلام نماینده مشمول شاخص قیمت» و «ضرایب اهمیت اقلام» که در سال پایه تعیین میشوند، تا سال پایه بعدی ثابت در نظر گرفته میشود. از طرفی دیگر، با گذر زمان تغییراتی در سبد شاخص قیمت و وزنهای اقلام سبد به وجود میآید که بر دقت اندازه گیری شاخص تاثیر منفی دارد. به همین دلایل و در جهت حفظ دقت اندازه گیری شاخصهای قیمت هر چند سال یک بار به روز رسانی ترکیب اقلام سبد شاخص و ضرایب اهمیت آنها ناگزیر خواهد بود.

وی افزود: در استانداردهای بین المللی توصیه میشود سبد شاخصهای قیمت و وزنهای آن به موقع تغییر کند که به آن تغییر سال پایه شاخص اطلاق میشود. محمود چلویان در پاسخ به این موضوع که تغییر سال پایه چه اثراتی بر متغیرهایی اقتصادی و رشد اقتصادی دارد، گفت: شاخصهای قیمت از جمله شاخص بهای تولید کننده از ابزارهای مهم مورد استفاده در مبحث حسابهای ملی و محاسبه متغیرهای اقتصادی است لذا نتیجه تغییر سال پایه تلاش در جهت حفظ دقت و حساسیت اندازه گیری شاخص است و استفاده بعدی از آن در محاسبات اقتصادی باعث تبیین بهتر شرایط اقتصادی کشور خواهد شد.

مدیر اداره آمار اقتصادی بانک مرکزی با تاکید بر اینکه تغییر سال پایه به صورت دورهای امری لازم است افزود: شاخصهای قیمت مصرف کننده و تولید کننده در تبیین شرایط اقتصادی کشور کاربرد فراوان دارد. قطعاً این شاخصها، ملاکهایی برای اندازه گیری وضع اقتصادی هستند که اگر دقتشان دچار نقصان شود، محاسبات و برنامهریزیهای بعدی را دچار مشکل میکنند.

چلویان با بیان اینکه تغییر سال پایه شاخص تولید کننده، باعث تغییر در اعداد شاخص و درصد تغییرهای وابسته به آن میشود، اظهار کرد: طبیعاً وقتی ترکیب اقلام سبد شاخص و وزنهای آن نسبت به سبد قدیمی تغییر میکند شاخص قیمت تولید کننده نیز از نظر عدد شاخص و درصد تغییرهای آن در دورههای ماهانه و سالانه تغییر میکند و نتایج بر اساس سال پایه جدید دقیقتر از نتایج بر اساس سال پایه قدیم است.

وی افزود: پیش از این سال پایه شاخصهای قیمت ۱۳۹۰ بوده است و بر اساس برنامه ریزیها، مقرر شده است که هر پنج سال یک بار سال پایه تغییر کند؛ لذا در مرداد ماه سال گذشته، سال پایه شاخص بهای مصرف کننده و در تیر ماه سال جاری سال پایه شاخص بهای تولیدکننده تغییر کرده است.

به گفته مدیر اداره آمار،  در حال حاضر سبد این شاخص مشتمل بر ۶۵۹ کالا و خدمت است که مطابق با ویرایش چهارم طبقه بندی استاندارد بین المللی فعالیتهای اقتصادی (ISIC) در هشت گروه اصلی طبقهبندی شده اند. خلاصه نتایج تیرماه ۱۳۹۷ این شاخص در وب سایت بانک مرکزی منتشر شده و به زودی گزارش کاملی نیز در این باره منتشر خواهد شد.