کودتا در پکن؟

«لیلیکیو»، در گزارش شنبه ۴ اوت برابر با ۱۳ مرداد در روزنامه گاردین نوشت بهنظر میرسد مدتی است نام شیجینپینگ، رئیسجمهور چین، از صفحه اول روزنامه دولتی «People’s Daily» حذف شده و این روزنامه دولتی بیش از او به «لی ککیانگ»، نخستوزیر و معاون او میپردازد.

شایعه کودتا در پکن

گاردین همچنین میافزاید پس از آنکه یک زن جوان به سمت تصویر «شی» جوهر پرتاب کرد، تصاویر رئیسجمهور چین جمعآوری شدهاند. روز ۱۳ ژوئیه هم گزارشی منتشر شد دال بر اینکه در پکن صدای شلیک گلوله شنیده شده که نشان دهنده وقوع یک کودتای احتمالی است.  «لیلیکیو»، گزارشگر گاردین مینویسد یک شعار رمزگونه هم در فضای مجازی با این مضمون منتشر شد: «شماره یک سر جایش باقی خواهد ماند و اقیانوس، ارتش را در اختیار میگیرد»؛ این شعار اشارهای است به قدرت گرفتن یک سیاستمدار رقیب. فعلا «شی» کنترل دولت و حزب را در اختیار دارد و رسانههای دولتی نیز به روال سابق درباره او مطالبی منتشر میکنند اما شایعات و ظواهر امر نشان میدهد که اوضاع برای قدرتمندترین رهبر چین کاملا مناسب نیست. «لی یی» تحلیلگر سیاسی هنگکنگی در رسانه China Heritage مینویسد: «چنین شایعاتی بیاعتبار هستند اما نشانههایی در خود دارد دال بر اینکه ناهماهنگی در داخل نخبگان حزب حاکم چین رو به افزایش است.» در هفتهای که گذشت پروفسور «شو ژانگ رون»، استاد حقوق در دانشگاه Tsinghua در پکن، مقالهای نوشت که در رسانههای چینی بازتاب یافت. او در این مقاله، صریحترین انتقادها را از دولت چین و سیاستهای «شی» مطرح کرد. این پروفسور بهطور مستقیم نامی از «شیجینپینگ» نبرده اما از او با عنوان «آن مقام» یاد کرده و وی را متهم کرده به اینکه چندین سال اصلاحات را خنثی کرده و دوباره چین را به دوران سیاستهای خودکامه و دیکتاتوری به سبک مائو بازگردانده است. [روزنامه نیویورکتایمز در ۳۱ جولای گزارشی در همین رابطه منتشر کرد و نظرات پروفسور مذکور را به تفصیل بازتاب داد. روزنامه «دنیای اقتصاد» هم پنجشنبه ۱۱مردادماه این گزارش را با عنوان «تابوشکنی سیاسی در چیـن» منتشر کرد]. پروفسور «شو» نوشته بود: «پس از ۴۰سال اصلاحات، درحال بازگشت به رژیم کهن هستیم.» چنین بود که او در این مقاله درخواست کرده بود که دوباره محدودیتهای دورهای برای روسای جمهور چین که توسط خود «شی» لغو شد، برگردند. او همچنین تقاضا کرده کسانی که در ارتباط با اعتراضات دموکراسی خواهان ۴ ژوئن دستگیر شدند، آزاد شوند و شیجینپینگ به این نحوه رهبری خود که یک نوع کیش شخصیت درست کرده پایان دهد.

این استاد دانشگاه در بخشی از مقاله خود نوشته بود: «حزب بهشدت درحال ساختن بت جدیدی است و در این فرآیند، چهرهای از یک «توتالیتاریسم مدرن» چینی را به دنیا نشان میدهد.» این استاد حقوق یکی از چندین روشنفکر ناراضی و یکی از صداهای مخالف در چین است. «ژی ژونگ یون»، یک عالم سیاسی بینالمللی، در مقالهای در ماه ژوئن جنگ تجاری چین و آمریکا را به گردن «شی» انداخت و گفت ناکامی دولت در اجرای اصلاحات مسبب این جنگ تجاری بود. «ونگوانگ سان»، استاد بازنشسته در دانشگاه شاندونگ، در ماه جولای مقالهای منتشر کرد و از «شی» خواست تا پول خرج کردن در خارج را برای پروژههایی مانند «یک کمربند، یک جاده» متوقف سازد و این پول را در عوض در داخل خرج کند.

گزارشگر گاردین به نقل از «ویلی لام»، محقق در بنیاد جیمزتاون و استاد میهمان در مرکز مطالعات چین در دانشگاه چینی هنگکنگ، میافزاید «از سال ۲۰۱۲ که «شی» قدرت را بهدست گرفته است برای اولین بار است که از داخل حزب نسبت به او واکنش منفی نشان داده میشود: این مخالفت شامل طیفی از متفکران لیبرال تا محافظهکار میشود.» این واکنش منفی به شکلهای دیگر هم بروز داده میشود. گروهی از دانشآموختگان دانشگاه Tsinghua روز چهارشنبه ۱۰ مردادماه نامهای سرگشاده منتشر کردند و خواستار اخراج استادی شدند که از ظهور «ابرقدرت بزرگ جهان» یعنی چین سخن گفته بود. این استاد که «هو آنگانگ» نام داشت، در مجموعهای از سخنرانیها اعلام کرده بود که چین در قدرت اقتصادی و دانش تکنولوژیک از آمریکا پیشی گرفته است. او یکی از چند دانشگاهی است که سخنان «شی» مبنی بر «ورود چین به عصر جدید قدرت» را تکرار میکردند. این دانشآموختگان در نامه خود گفته بودند: «هو در مورد خط مشی دولت مغلطه میکند و باعث میشود دیگر دولتها در مورد چین محتاط باشند و همسایگان از چین بترسند. در مجموع، سخنان او لطمه به کشور و مردم است.» این انتقادات نفی غیرمستقیم سیاست خارجی تهاجمی «شی» است و در زمانهای مطرح میشود که مخالفان رئیسجمهور از مشکلات اقتصادی به منزله ابزاری برای فشار بر «شی» استفاده میکنند و شکست مذاکرات تجاری با آمریکا را توجیهی برای زیرسوال بردن او میدانند.